ΤΟ ΕΤΕΡΟΝ ΗΜΙΣΥ ΤΟΥ Κ.ΠΟΥΤΙΝ

ΤΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΟΥ Κ. SHOYGU

Η αλλαγή στην ηγεσία του Υπουργείου Άμυνας της Ρωσίας στις 6 Νοεμβρίου δεν εξέπληξε τους γνώστες της Ρωσικής πολιτικής σκηνής αλλά και τους ειδήμονες σε θέματα ασφαλείας της Ευρασίας. Ο απερχόμενος υπουργούς κ. Anatoliy Serdyukov είχε προκαλέσει τη δυσαρέσκεια του Ρώσους προέδρου κ. Putin τόσο με τα σκάνδαλα στα οποία φέρεται να ήταν αναμεμειγμένος όσο (και κυρίως) με τις χαμηλές επιδόσεις του Υπουργείου του στο κολοσσιαίο έργο της αναδιοργάνωσης και εκσυγχρονισμού των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας.

Σε αυτό συνέβαλε, κατά τους αναλυτές, ο μεγάλος αριθμός πολιτών αλλά και πολιτικών που είχε πάρει ως συνεργάτες αλλά και ως απλούς εργαζόμενους εντός του Υπουργείου, ανθρώπους που δεν καταλάβαιναν τις ανάγκες τόσο του Υπουργείου Άμυνας αλλά και την άμεση ανάγκη υλοποίησης των σχεδίων του κ. Putin για τις Ε.Δ ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν επάξια στο σύγχρονο πεδίο μάχης.

Ο νέος ισχυρός άντρας του Ρωσικού Υπουργείου Άμυνας δεν είναι άλλος από τον κ. Sergey Shoygu έναν σύγχρονο ήρωα της Ρωσίας. Ο κ. Shoygu γεννήθηκε το 1955 στην απόμακρη περιοχή Tuva στα σύνορα με τη Μογγολία, από γηγενή πατέρα και Ρωσίδα μητέρα. Ορισμένες διθυραμβικές αναφορές στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης περί της «ανάληψης του Ρωσικού Υπουργείου Άμυνας από Τούρκο» μόνο ως αστείες μπορούν να εκληφθούν. Η Tuva κατοικείτο από διάφορες φυλές εδώ και εκατοντάδες χρόνια, φυλές τουρκο-μογγολικές οι οποίες πολύ συχνά πολεμούσαν για τη κυριαρχία στην περιοχή. Μέχρι το 1200 μ.Χ. περίπου, κυριαρχούσαν στη περιοχή οι Ουϊγούροι Τούρκοι, κύριοι «σύμμαχοι» και το ζενίθ του παντουρκισμού όπως τον οραματίζονται οι κ.κ. Ερντογάν και Νταβούτογλου. Για την «καταπίεση» των Ουϊγούρων από την Κίνα είχε κάνει λόγο ο πρόεδρος της Τουρκίας, γεγονός που προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση του Πεκίνου και την δραματική όξυνση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών. Ήταν η πρώτη «σφαλιάρα» για το όραμα του Στρατηγικού Βάθους του νέο-οθωμανισμού των γειτόνων.

Μετά τους Τούρκους, στην περιοχή επικράτησαν οι Μογγόλοι με την απίστευτη στρατιωτική και πολιτική κυριαρχία τους στην περιοχή. Η ηγεμονία των Μογγόλων κράτησε μέχρι το 1757 όπου η περιοχή πέρασε στον έλεγχο των Κινέζων μέχρι την επικράτηση των Ρώσων το 1911. Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση και μέχρι τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, η περιοχή της Tuva ήταν ανεξάρτητη και προσαρτήθηκε στην Σοβιετική Ένωση στα τέλη του 1944. Πολλοί γηγενείς συμμετείχαν στον πόλεμο κατά του Ναζισμού, επιδεικνύοντας μεγάλη αυτοθυσία και κέρδισαν πολλές τιμητικές διακρίσεις από τον Σοβιετικό στρατό.

Το βιογραφικό του κ. Shoygu είναι εντυπωσιακό. Αποφοίτησε από το Πολυτεχνείο ως πολιτικός μηχανικός και συμμετείχε σε πολλά πετυχημένα έργα της κυβέρνησης. Στα τέλη της δεκαετίας του ’80 αναμείχθηκε με την πολιτική και στήριξε τον κ. Γιέλτσιν στην ανάληψη των καθηκόντων του. Ο τότε πρόεδρος της Ρωσίας τον αντάμειψε με την στήριξη της προσπάθειας του κ. Shoygu στη δημιουργία Σώματος Εθελοντών και Πολιτικής Προστασίας, στο οποίο τέθηκε επικεφαλής. Μετά από πολλές επιτυχημένες επιχειρήσεις (Τατζικιστάν, Οσετία, Τσετσενία), το 1994, το Σώμα μετατράπηκε σε Υπουργείο με αρμοδιότητες την ανάληψη ενεργειών αντιμετώπισης καταστροφών σε πλημμύρες, σεισμούς, αλλά και τρομοκρατικών κτυπημάτων. Το 1999 εκλέχτηκε πρόεδρος του κόμματος «Ενότητα» υπό τις ευλογίες του κ. Putin, του πολιτικού μορφώματος δηλαδή που μετεξελίχθηκε στην «Ενωμένη Ρωσία» που ελέγχει χωρίς αντίπαλο τις εσωτερικές εξελίξεις στη Ρωσία και αποτελεί την πηγή της δύναμης του Ρώσου προέδρου. Στις 5 Απριλίου του 2012 εκλέχτηκε κυβερνήτης της Μόσχας, θέση που όμως δεν κράτησε πολύ λόγω του κατεπείγοντος διορισμού του στην παρούσα θέση του, ως Υπουργού Άμυνας επτά μήνες αργότερα.

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ

Οι πρώτες κινήσεις και πολιτικές επιλογές συνήθως δείχνουν και τον χαρακτήρα ενός ανδρός αλλά και μας προϊδεάζουν για την πολιτική που θα ακολουθήσει στο άμεσο μέλλον. Η πρώτη του κίνηση ήταν η τοποθέτηση του 57χρονου στρατηγού Valery Gerasimov στη θέση του Ρωσικού Γενικού Επιτελείου. Ο κ. Gerasimov ήταν ο διοικητής της 58^ης Στρατιάς Καυκάσου κατά τον δεύτερο πόλεμο στην Τσετσενία που ουσιαστικά συνέτριψε τους αυτονομιστές. Έχει αποφοιτήσει από τα καλύτερα στρατιωτικά σχολεία της χώρας και θεωρείται ως ένας από τους ειδήμονες στην αντιμετώπιση των αντί-βαλλιστικών όπλων τόσο της Ευρώπης όσο και της Αμερικής. Συγκεντρώνει δηλαδή πάνω του όλα τα προσόντα για την αντιμετώπιση των δύο μεγάλων απειλών για τη Ρωσία που δεν είναι άλλες από την άνθηση της Ισλαμικής τρομοκρατίας (και όχι μόνο στον Καύκασο), και την « μονομερή παραβίαση» της ABM Treaty από μέρους των Δυτικών. Ως υφυπουργό του επέλεξε τον στρατηγό κ. Arcady Bakhin, ήρωα και των δύο πολέμων στη Τσετσενία που μάλιστα, ως μάχιμος είχε τραυματιστεί σε μάχες μέσα στο Γκρόζνι. Η επιλογή αυτή έγινε προφανώς για την ενίσχυση της άμυνας στον Καύκασο από ανθρώπους που ξέρουν καλά την περιοχή αλλά γνωρίζουν και από πόλεμο, καθώς και σε σύμπνοια με την τοποθέτηση του κ. Gerasimov. Ακόμη ένας υφυπουργός είναι ο στρατηγός κ. Oleg Ostapenko, πρώην επιτελής και ειδικός στον τομέα της Αεροδιαστημικής Άμυνας. Είναι εμφανές πως ο νέος Υπουργός Άμυνας της Ρωσίας έχει συγκροτημένη πολιτική και ξεκάθαρους αμυντικούς στόχους για την Ρωσία του 21^ου αιώνα. Ως επιτελάρχη του, και αυτό επίσης δεν αποτελεί έκπληξη, κράτησε τον έμπιστο του επιτελάρχη από το Υπουργείο Αντιμετώπισης Καταστροφών και στρατηγό κ.Yuri Sadovenko. Μία ακόμη ρεαλιστική αλλά και επωφελή κίνηση για τον ίδιο και τη θητεία του στο Υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας.

ΠΡΩΤΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ

Μία πρώτη και αρκετά ασαφής εκτίμηση είναι πως τόσο η διαδικασία εκσυγχρονισμού των Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων, όσο και η ρευστότητα των διεθνών εξελίξεων, κυρίως στο μέτωπο της Συρίας αλλά και στην θάλασσα της Κίνας θα επιβραδυνθούν για 2-3 μήνες. Στο θέμα του εκσυγχρονισμού αλλά και ορθολογισμού των δυνάμεων αλλά και της διάταξης αυτών στον ευρύτερο Ευρασιατικό χώρο, ο νέος ΥΠΕΘΑ θα χρειαστεί πολλές μελέτες/αναλύσεις, εκτιμήσεις προσωπικού και αντικατάσταση όσων κρίνει ως ακατάλληλους με άτομα της αρεσκείας του πριν ξεκινήσει το κολοσσιαίο έργο του. Αυτή η διαδικασία μπορεί να αποβεί πολύ χρονοβόρα λόγω των τεραστίων διαστάσεων των Ε.Δ. της χώρας, αλλά και της ατελείωτης γραφειοκρατίας που θα πρέπει να αντιμετωπίσει και να εξαλείψει ο κ. Shoygu. Μετά το πέρας των απαραίτητων διορθωτικών κινήσεων, θα πρέπει το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού να ξεκινήσει πραγματικά από την αρχή, με γνώμονα τις πραγματικές απειλές που αντιμετωπίζει η Ρωσία, δηλαδή την τρομοκρατία (κυρίως στον Καύκασο), την πρόθεση των Δυτικών να αναβαθμίσουν ουσιαστικά την αντί-βαλλιστική τους άμυνα, αλλά και τις σύγχρονες επιθέσεις στη περιοχή του κυβερνοχώρου. 

Όσον αφορά το μέτωπο της Συρίας-Ιράν αλλά και στην θάλασσα της Κίνας, η Ρωσική διπλωματία θα πιέσει για διπλωματικές λύσεις προκειμένου να αντιμετωπιστεί η προσωρινή «ανετοιμότητα» του νέου Υπουργού Άμυνας όσο και των επιτελών του. Και είναι βέβαιο πως, με δεδομένη την αποφασιστικότητα που έχει επιδείξει στο παρελθόν ο κύριος Putin, κανένας δεν θα θέλει να εκμεταλλευτεί αυτό το προσωρινό κενό ισχύος της Ρωσίας, με τον φόβο των αντιποίνων της «Αρκούδας» όταν σε λίγους μήνες θα είναι και πάλι σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα. Επίσης κανένας δεν θα θέλει να είναι το πρώτο «θύμα» του κ. Shoygu στην προσπάθεια του να εντυπωσιάσει τον πρόεδρο Putin αλλά και να κερδίσει την εμπιστοσύνη του Ρωσικού στρατού και λαού.

Νίκος Τοπούζης

Ιστορικός Συγγραφέας

Μέλος των Ανεξάρτητων Ελλήνων