Έτσι στήνουν το νέο ʼ99...

Του Νίκου Καρούτζου

Η αύξηση της κινητικότητας στο Χρηματιστήριο «ανασταίνει» και επιχειρηματίες που είχαν ξεχάσει επί χρόνια το Χρηματιστήριο ή και κάποιους εξ αυτών οι οποίοι αγόραζαν σιγά σιγά μετοχές την τελευταία διετία είτε εμφανώς είτε αφανώς. Και φαίνεται ότι σπεύδουν να εκμεταλλευτούν τη βελτίωση του κλίματος από τους ολίγους και ισχυρούς ξένους παίκτες τύπου Goldman Sachs, οι οποίοι με τη δύναμη του χρήματος σε ουκ ολίγες περιπτώσεις επιδίδονται σε πρακτικές που καθιστούν κινήσεις των λόμπι του παρελθόντος πταίσματα.

Στη χρηματιστηριακή αγορά ουσιαστικά αυτή τη στιγμή δημιουργείται η μαγιά για ένα ράλι μεγάλης έκτασης που μπορεί να φέρει η εξάλειψη του country risk για την Ελλάδα.

Ξένοι θεσμικοί μιλούν ελληνικά…

Χωρίς αμφιβολία, οι ισχυροί του ελληνικού Χρηματιστηρίου είναι οι ξένοι οίκοι και επενδυτές. Είναι αυτοί οι οποίοι άλλαξαν το κλίμα στη Λεωφόρο Αθηνών, ενίσχυσαν τη ρευστότητα και έδωσαν χρηματιστηριακή πνοή σε πολλές μετοχές και μάλιστα αξιόλογων επιχειρήσεων των οποίων οι αποτιμήσεις έχουν κατρακυλήσει για μακροοικονομικούς κυρίως λόγους.
Στην αυξημένη δραστηριότητα των ξένων οφείλεται και η επαναδραστηριοποίηση των επιχειρηματιών οι οποίοι σε αριθμό στην παρούσα φάση δεν είναι παρά πολλοί, αλλά είναι εκείνοι που έχουν ρευστότητα.
Και η ρευστότητα αυτή δεν βρίσκεται τόσο σε ελληνικές τράπεζες όσο σε ξένες, καθώς πολλοί επιχειρηματίες νόμιμα (το «ηθικά» τίθεται υπό αμφισβήτηση) μετέφεραν προσωπικά κεφάλαια στο εξωτερικό αλλά και κεφάλαια των επιχειρήσεών τους.
Η εξαγωγή κεφαλαίων τούς διευκολύνει σήμερα να εμφανίζουν δικές τους κινήσεις ως κινήσεις ξένων θεσμικών. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το αμέσως προσεχές διάστημα στο ελληνικό Χρηματιστήριο θα εμφανιστούν χαρτοφυλάκια με ποσοστά της τάξεως του 5% που είτε υποτίθεται ότι ανήκουν σε μεγάλες επενδυτικές τράπεζες είτε και σε μικρότερου μεγέθους οίκους που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστοί στο ευρύ επενδυτικό κοινό.
Η εμφάνιση τέτοιων χαρτοφυλακίων είναι προφανές ότι δημιουργεί την εντύπωση πως ξένα χαρτοφυλάκια χτίζουν θέσεις στην τάδε ή τη δείνα μετοχή.
Βέβαια, καμία εταιρεία δεν ανακοινώνει ότι είναι ξένοι θεσμικοί επενδυτές, αλλά ανακοινώνει, όπως και έχει πάλι υποχρέωση, τη μεταβολή του ποσοστού. Στην ουσία, όμως, πρόκειται για θεματοφύλακα και ουσιαστικά είναι πρακτικώς αδύνατον οι αρχές να φτάσουν στην άκρη του νήματος, καθώς μπορεί μέχρι το τελικό στάδιο επένδυσης να εμφανίζονται άλλα επενδυτικά χαρτοφυλάκια που το ένα τροφοδοτεί το άλλο.
Η συγκέντρωση μετοχών από επιχειρηματίες λειτουργεί και ως εργαλείο διάθεσης πακέτων σε πραγματικούς ξένους σε μεταγενέστερο στάδιο, αλλά και ως μέθοδος για να μην υπερβεί κάποιος συγκεκριμένα ποσοστά που εκ του νόμου δημιουργούν υποχρεώσεις υποβολής δημοσίων προτάσεων.
Προσδοκίες για έξοδο από την κρίση
Βέβαια, το γεγονός ότι οι επιχειρηματίες δραστηριοποιούνται και πάλι στη χρηματιστηριακή αγορά δείχνει ότι, μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα, αρχίζουν να έχουν προσδοκίες εξόδου από το τούνελ της κρίσης. Και αυτές οι προσδοκίες, εφόσον επαληθευτούν, ανεξάρτητα των όποιων πρακτικών εφαρμόζονται, είναι προφανές ότι μπορούν να αποφέρουν μεγάλες υπεραξίες σε όσους έχουν τοποθετηθεί στα τρέχοντα ή χαμηλότερα επίπεδα τιμών.
Στο παιγνίδι αρχίζουν να μπαίνουν σιγά σιγά και παλιοί λομπίστες, οι οποίοι προς το παρόν δεν έχουν ουσιαστική δραστηριότητα στο Χρηματιστήριο ελλείψει κεφαλαίων και κατʼ ουσίαν ιδιωτών επενδυτών, η συμμετοχή των οποίων παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Αρχισαν πάλι οι… εκθέσεις

Οι ξένοι παίκτες, από την πλευρά τους, είναι σαφές πως έχουν γίνει επιθετικοί στη συμπεριφορά τους, γεγονός που απεικονίζεται και στην πρόσφατη βίαιη άνοδο των τιμών. Η παρουσία των ξένων πιστοποιείται και από τη δειλή επανεμφάνιση εκθέσεων για ελληνικές μετοχές από τα τέλη Αυγούστου. Οίκοι που είχαν ξεχάσει επί μακρόν ελληνικές εταιρείες αρχίζουν και πάλι να δίνουν τιμές-στόχους. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι αναλύσεις τον προηγούμενο μήνα έχουν δημοσιοποιήσει οι BNP Paribas, η Credit Suisse, η UBS, η Merrill Lynch και η Goldman Sachs.
Ερωτήματα
Παρά το γεγονός ότι οι εκθέσεις είναι περιορισμένου αριθμού, δεν έχουν λείψει τα ερωτήματα για τις σκοπιμότητες που μπορούν να υπηρετούν και δείχνουν ότι οι παλιές συνήθειες δεν κόβονται, όπως π.χ. η απαίτηση για προνομιακή ενημέρωση από τις εταιρείες.
Και δεν είναι τυχαίο, για παράδειγμα, ότι πριν εκδοθεί μια έκθεση γενναίας αναβάθμισης ή υποβάθμισης μιας μετοχής παρατηρούνται αυξημένοι όγκοι συναλλαγών. Δεν είναι τυχαίο, επίσης, το γεγονός των εκθέσεων για την ίδια μετοχή οι οποίες παρουσιάζουν χαώδεις αποκλίσεις σε ό,τι αφορά τις εκτιμήσεις για μεγέθη και τιμές-στόχους. Ή μήπως δεν τίθεται ερώτημα εσωτερικής πληροφόρησης όταν ένας οίκος διατυπώνει εκτίμηση για μελλοντικά γεγονότα που επηρεάζουν την τιμή μιας μετοχής στην οποία μπορεί να έχουν θέση δικά του χαρτοφυλάκια ή χαρτοφυλάκια πελατών του;
Αν τα παραπάνω, όπως και άλλα περίεργα που συμβαίνουν και κυκλοφορούν στο Χ.Α., είναι απολύτως τυχαία και εντάσσονται στο σύνηθες κυνήγι μαγισσών, τότε προφανώς η Ελλάδα είναι ένας παράδεισος όπου οι καλοί ξένοι, με αποκλειστικό γνώμονα τις προοπτικές της οικονομίας και των επιχειρήσεων, επενδύουν.
Οι φυλές των ξένων

Είναι φυσικό, όπως και στην εγχώρια αγορά δραστηριοποιούνται διάφορες κατηγορίες επενδυτών, να ισχύει το ίδιο και για την αγορά των διεθνών επενδυτικών κεφαλαίων. Οι επενδυτές που προβαίνουν σε καταχρηστικές κινήσεις αποτελούν παγκόσμιο φαινόμενο και, αν κάποιος ανατρέξει μόνο στις αποφάσεις της Αμερικανικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, μπορεί να διαπιστώσει ότι κατά τα άλλα ευυπόληπτοι επενδυτικοί οίκοι έχουν τιμωρηθεί με πολλά εκατομμύρια ευρώ πρόστιμα για εγκληματικού χαρακτήρα χρηματιστηριακές παραβάσεις.

Πάντως, η δραστηριότητα των ξένων θα μπορούσε κάλλιστα να διαχωριστεί σε δύο επιμέρους κατηγορίες με βάση το επενδυτικό προφίλ τους. Στην πρώτη κατηγορία θα μπορούσαν να ενταχθούν χαρτοφυλάκια όπως τα private equity και τα index funds τα οποία παίρνουν θέσεις με μακροπρόθεσμη στόχευση και στη δεύτερη όλοι οι υπόλοιποι, που ναι μεν τοποθετούν κεφάλαια στην αγορά, αλλά την ίδια στιγμή επιδίδονται σε πρακτικές που παρέχουν σοβαρότατες ενδείξεις καταχρηστικής συμπεριφοράς. Και αυτοί στην παρούσα φάση είναι οι περισσότεροι.

Τα κόλπα

Αξίζει να σημειωθεί ότι ένα κομμάτι των κινήσεων που γίνονται αφορά και στη μελλοντική διάθεση πακέτων. Αλλωστε οι ξένοι οίκοι και θεσμικοί δείχνουν μια ιδιαίτερη προτίμηση στις αγοραπωλησίες πακέτων. Οι οίκοι διότι η διοργάνωση Placements συνεπάγεται και αμοιβές, ενώ οι θεσμικοί γιατί μπορούν να αγοράσουν τις ποσότητες που επιθυμούν. Το ερώτημα που τίθεται είναι τι μεσολαβεί μέχρι να γίνουν τα πακέτα. Γιατί, κατά έναν περίεργο τρόπο, πολλές φορές έχει παρατηρηθεί η τιμή μιας μετοχής λίγες ημέρες πριν από τη διάθεση ενός πακέτου να προσεγγίζει ή και να υπερβαίνει την τιμή διάθεσης με αυξημένες συναλλαγές. Είναι όμως αυτό τυχαίο ή υπάρχουν προσυμφωνημένες τιμές και κατʼ επέκταση γίνεται ένα ιδιότυπο front running πριν από τη συναλλαγή; Οπως για παράδειγμα κάποια γυρίσματα πακέτων πριν από τη συναλλαγή και σε τιμή χαμηλότερη από αυτή της συναλλαγής. Τι νόημα έχουν αυτά τα γυρίσματα και πόσο μπορεί να συνδέονται με τα placements; Γιατί αν οι συναλλασσόμενοι συνδέονται έστω και έμμεσα, ποιος μπορεί να αποκλείσει την πιθανότητα προμηθειών κάτω από το τραπέζι; Φυσικά, αυτά τα «κόλπα» δεν γίνονται μόνο από ξένους, αλλά και από Ελληνες.
axiaplus.gr