ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ, ΠΕΡΙ ΣΥΝΤΑΞΕΩΣ:Η επιτυχημένη οικονομική πολιτική των προγόνων και η κακοδιαχείριση του παρόντος

Εκτός από τις προτάσεις που υπέβαλε για την καλύτερη διαχείριση των δημόσιων εσόδων της πόλης, ο ομιλητής τόνισε ότι οι σύγχρονοί του ενδιαφέρονταν αποκλειστικά για την κατάκτηση αξιωμάτων και ανέτρεξε στο ένδοξο αθηναϊκό παρελθόν, οπότε τα μεγάλα στρατιωτικά κατορθώματα αποδίδονταν σε όλο τον λαό και όχι στους ηγέτες του.

Συγκρίνατε λοιπόν εις τας γενικάς των γραμμάς τας πράξεις των και τας ιδικάς σας, ίνα εκ της συγκρίσεως ταύτης ελλείψει προσωπικής προσπαθείας σας, δυνηθήτε να γίνετε καλύτεροι.
Τεσσαράκοντα πέντε μεν έτη υπήρξαν άρχοντες των Ελλήνων με την θέλησίν των, περισσότερα δε από δέκα χιλιάδας τάλαντα συνεσώρευσαν επάνω εις την ακρόπολιν, πολλά δε και περίλαμπρα τρόπαια έστησαν πολεμούντες κατά ξηράν και θάλασσαν, διά τα οποία και τώρα ακόμη είμεθα υπερήφανοι. Και αυτά τα τρόπαια πρέπει να νομίζετε, ότι αυτοί τα έστησαν όχι διά να θαυμάζωμεν ημείς παρατηρούντες αυτά, αλλά διά να μιμώμεθα τας πράξεις εκείνων που τα αφιέρωσαν.  Εκείνοι μεν λοιπόν αυτά έπραξαν, ημείς δε, ενώ δεν έχομεν αντιπάλους να φοβώμεθα, σκεφθήτε, αν εκάμαμεν όμοια με εκείνους κατορθώματα. Περισσότερα μεν από χίλια πεντακόσια τάλαντα δεν έχουν εξοδευθή εις μάτην προς ενίσχυσιν των απόρων Ελλήνων, δεν έχουσι δε κατεξαντληθή και αι ιδιωτικαί οικίαι πάσαι και τα δημόσια χρήματα και αι εισφοραί των συμμάχων, όσους δε συμμάχους απεκτήσαμεν κατά τον πόλεμον, αυτοί τώρα, εν καιρώ ειρήνης δεν εχάθησαν; Αλλά, μα τον Δία, θα είπη τις, τότε ταύτα μόνον ήσαν καλύτερα από τώρα, τα δε άλλα χειρότερα. Πολύ απέχει τούτο της αληθείας· ας εξετάσωμεν όποιο ζήτημα θέλετε.
Οικοδομήματα μεν βέβαια και στολισμόν της πόλεως και ιερών και λιμένων και παντός ό,τι εξαρτάται από αυτά τοιούτον και τοσούτον κατέλιπον εκείνοι, ώστε κανείς από τους μεταγενεστέρους να μη δυνηθή να τους ξεπεράση, δηλ. μας άφησαν αυτά τα προπύλαια, τους ναυστάθμους, τας στοάς, τα άλλα με τα οποία εκείνοι, αφού εκόσμησαν την πόλιν, μας τα παρέδωσαν.  Αι δε ιδιωτικαί οικίαι εκείνων, οι οποίοι τότε απέκτησαν δύναμιν, τόσον μέτριαι ήσαν και σύμφωνοι προς το όνομα της πολιτείας, ώστε η οικία του Κίμωνος και του Αριστείδου και των ενδόξων ανδρών των χρόνων εκείνων να μη είναι όλως διόλου μεγαλυτέρα της οικίας του γείτονός του.
Τώρα όμως, άνδρες Αθηναίοι, η πόλις μεν είναι ευχαριστημένη κατασκευάζουσα με χρήματα του δημοσίου οδούς και κρήνας και μικροεπισκευάς και άλλας ανοησίας ―και δεν τα λέγω διά να κατηγορήσω τους εισηγηθέντας ταύτα, πολύ απέχει τούτο, αλλά διά να κατηγορήσω σας, εάν νομίζετε, ότι αυτά σας είναι αρκετά―, ατομικώς δε όσοι έχουν τεθή επί κεφαλής της δημοσίας υπηρεσίας, άλλοι μεν έχουν κατασκευάσει τας οικίας των μεγαλοπρεπεστέρας των δημοσίων οικοδομημάτων, όχι μόνον μεγαλυτέρας των πολλών οικιών, άλλοι δε έχοντες αγοράσει ομού τόσην γην, όσην ούτε εις το όνειρόν των δεν είδαν, την καλλιεργούν.  Όλων δε αυτών αιτία είναι ότι εις το παρελθόν ο λαός ήτο κύριος όλων και οι άλλοι όλοι ήσαν ευχαριστημένοι να επιτύχουν από αυτόν κάποιαν τιμήν ή αγαθόν ή αρχήν. Τώρα δε τουναντίον κύριοι μεν των αγαθών είναι ούτοι και διά μέσου τούτων όλα γίνονται, ο δε λαός έχει μεταπέσει εις θέσιν υπηρέτου και θεωρείται ως παράρτημα και σεις είσθε ευχαριστημένοι δι' όσα σας δίδουν και λαμβάνετε.
http://www.greek-language.gr