Η νέα ελληνική μετανάστευση στη Γερμανία

«Κρίση και μετανάστευση. Η νέα ελληνική μετανάστευση στη Γερμανία» είναι ο τίτλος του αφιερώματος του τριμηνιαίου περιοδικού που εκδίδει το πολιτικό ίδρυμα των Πρασίνων Χάινριχ Μπελ.

Υπεύθυνη της έκδοσης είναι η κοινωνιολόγος Ηλέκτρα Πασχάλη. Η 29χρονη επιστήμονας ολοκληρώνει το διδακτορικό της και παράλληλα διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Χούμπολντ του Βερολίνου. Η Ηλέκτρα Πασχάλη γνωρίζει από πρώτο χέρι τι σημαίνει νέα ελληνική μετανάστευση μιας και βρίσκεται μόλις έξι χρόνια στη γερμανική πρωτεύουσα.

Στο ειδικό αφιέρωμα του ιδρύματος Χάινριχ Μπελ στη νέα ελληνική μετανάστευση φιλοξενούνται τα κείμενα έξι συντακτών, οι οποίοι είτε ζουν στην Ελλάδα είτε στη Γερμανία αλλά σε κάθε περίπτωση γνωρίζουν το θέμα της μετανάστευσης. Εκτός από το άρθρο της Ηλέκτρας Πασχάλη, φιλοξενούνται τα κείμενα των Έλενα Μαρδά, η οποία εργάστηκε για πολλά χρόνια στην Κομισιόν, Πηγής Μουρμούρη, υπεύθυνης του ελληνικού κέντρου «Το Σπίτι» στο Νόικελν του Βερολίνου, Ανδρομάχης Γρηγοροπούλου, δασκάλας σε διάφορα ελληνικά σχολεία, Κωνσταντίνου Κουβέλη, πρόεδρου του Πολιτιστικού Συλλόγου «Εξάντας» στο Βερολίνο, Αλέξανδρου Ευκλείδη, σκηνοθέτη και Περσεφόνης Μύρτσου, ιστορικού τέχνης.

Η Δώρα είναι μηχανικός

Ποια ανάγκη επέβαλε όμως το ειδικό αυτό αφιέρωμα. Η Ηλέκτρα Πασχάλη απαντά:
«Αυτή η έκθεση προήλθε ως αντίδραση σε αυτή τη μονομερή και αρνητική ειδησεογραφία που επικρατεί και στα ελληνικά και στα γερμανικά μίντια. Όλα αυτά που ακούγονται για τους τεμπέληδες Έλληνες που δεν θέλουν να δουλέψουν και έρχονται στη Γερμανία. Γενικά για όλα αυτά τα αρνητικά που ακούγονταν για ένα φαινόμενο, το οποίο είναι πολύ πρόσφατο και βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη. Και παρόλο που όλοι λίγο πολύ γνωρίζουν κάποιον που έχει έρθει τώρα στη Γερμανία, δεν μπορούσαν πολύ καλά να το εντάξουν σε ένα πλαίσιο».
Ομοιότητες και διαφορές με τους παλιότερους

Ο Νίκος είναι μηχανολόγος

Και ακριβώς επειδή το φαινόμενο είναι επίκαιρο και σε εξέλιξη δεν μπορούν να εξαχθούν τελικά συμπεράσματα. Στην έκθεση επιχειρήθηκε βασικά μια σύγκριση με την ελληνική μετανάστευση της δεκαετίας του 1960. Το βασικό κοινό στοιχείο είναι βεβαίως η αναζήτηση δουλειάς στη Γερμανία, όμως οι άνθρωποι που έρχονταν τις δεκαετίες του 1960 και 1970 διέθεταν χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και προέρχονταν από φτωχές περιοχές της Ελλάδας. Τώρα, οι νέοι Έλληνες που έρχονται εδώ διαθέτουν πολύ υψηλό μορφωτικό επίπεδο και υψηλή εξειδίκευση. Τότε ήταν συνήθως άνδρες που είχαν ήδη εξασφαλίσει εργασία μέσω ενός συμβολαίου και ήθελαν να έρθουν για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Σήμερα, οι νέοι ψάχνουν μόνοι τους για δουλειά και όχι οργανωμένα όπως παλαιότερα. Πολλοί από αυτούς πάντως δεν μιλούν τη γλώσσα και αυτό είναι μια ακόμα ομοιότητα με τη γενιά των Ελλήνων μεταναστών του 1960. Όπως επίσης το γεγονός ότι αναζητούν καλύτερη ποιότητα ζωής.
Οι νέοι Έλληνες μετανάστες δεν σκέφτονται όμως να γυρίσουν γρήγορα πίσω όπως οι παλαιότεροι. Ενώ διαφέρουν σε κάτι ακόμα:
«Μια μεγάλη διαφορά είναι ότι ενώ οι παλαιότεροι έψαχναν να ενταχθούν σε ένα σύλλογο, σε μια ελληνική κοινότητα, οι νέοι που έρχονται εδώ είναι αρκετά μεμονωμένοι. Έχουν ίσως κάποιους φίλους, κάποιους γνωστούς εδώ, αλλά κυρίως πορεύονται μόνοι τους. Και οι τόποι συνάντησής τους είναι το ίντερνετ, τα κοινωνικά μέσα και οι συναντήσεις δεν έχουν το χαρακτήρα που είχαν οι πρώτες ελληνικές κοινότητες».
Η έρευνα δημοσιοποιήθηκε μόλις τον περασμένο Ιούλιο και δεν υπάρχουν ακόμα κάποιες αντιδράσεις από γερμανικούς ή ελληνικούς φορείς. Θα την αξιοποιήσει πάντως σε κάθε περίπτωση το παράρτημα του ιδρύματος Χάινριχ Μπελ στη Θεσσαλονίκη, σε ημερίδα που ετοιμάζει. Το παράρτημα ξεκίνησε τη λειτουργία του στις αρχές του φετινού καλοκαιριού.
Μαρία Ρηγούτσου, Υπεύθ. σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής. Deutsche Welle