Το μοιραίο λάθος του Ναπολέοντα

Πριν από 200 χρόνια, στις 24 Ιουνίου του 1812, ο 600 χιλιάδων στρατός του Ναπολέοντα εισέβαλε στο έδαφος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Άρχισε ο πόλεμος, τον οποίον αργότερα ο Γάλλος αυτοκράτορας αναγνώρισε ως μοιραίο λάθος του. Στη Ρωσία προκάλεσε μια άνευ προηγουμένου έξαρση του πατριωτισμού και ονομάστηκε Πατριωτικός. Αφού αποφάσισε την εισβολή ο κατακτητής της Ευρώπης δεν φανταζόταν ότι μετά από 6 μήνες σφοδρών μαχών ο στρατός του θα συντριβεί ολοσχερώς.

Η Ρωσία ήταν για το Γάλλο αυτοκράτορα το κύριο εμπόδιο στο δρόμο προς την παγκόσμια κυριαρχία. Λίγα χρόνια πριν από την υιοθέτηση της μοιραίας απόφασης προσπάθησε να την πείσει να συνάψουν σταθερή συμμαχία.

Μάλιστα δύο φορές ανεπιτυχώς πολιόρκησε τις αδελφές του Ρώσου τσάρου Αλεξάνδρου Α΄. Η τυπική αφορμή για την επίθεση ήταν η έμπρακτη άρνηση της Ρωσίας από τον ηπειρωτικό ευρωπαϊκό οικονομικό αποκλεισμό της Βρετανίας, στην οποία έπρεπε να συμμετάσχει βάσει του Συμφώνου του Τιλζίτ. Ο Ναπολέων έριξε σ’ αυτήν την εκστρατεία τις καλύτερες δυνάμεις του. Ο πυρήνας του τεράστιου στρατού του ήταν τα γαλλικά επαγγελματικά στρατεύματα. Επρόκειτο για μάχιμα τμήματα, που είχαν κερδίσει τις νίκες στο Μαρενγκό, το Αούστερλιτς, την Ιένα και το Αουερστέντ, στρατιώτες της παλιάς φρουράς με επικεφαλής τους καλύτερους στρατιωτικούς ηγέτες της Γαλλίας, τους στρατάρχες Νεέ, Μιουράτ, Νταβού και άλλους. Όμως στις γραμμές του στρατού του Ναπολέοντα υπήρχαν και αρκετοί στρατιώτες από τις δεκαέξι ήδη κατακτημένες ευρωπαϊκές χώρες. Ο ρωσικός στρατός από άποψη αριθμητικού μεγέθους ήταν μιάμιση φορά μικρότερος. Εκτός αυτού τα βασικά του τμήματα ήταν διάσπαρτα σε μεγάλες αποστάσεις, επισημαίνει ο επικεφαλής ειδικός του Τμήματος επιστημονικής ενημέρωσης του Μουσείου-Πανοράματος "Η Μάχη του Μποροντικό" Αλεξέι Μονάχοφ.

«Αυτός ήταν και ο κύριος, μάλλον λόγος, που σε μεγάλο βαθμό ανάγκασε τα ρωσικά στρατεύματα να μην πραγματοποιήσουν δραστήριες ενέργειες στην αρχή της εκστρατείας. Ήταν σαφές, ότι να εμπλακούν σε μια γενικευμένη μάχη με αυτό το συσχετισμό δυνάμεων, θα ήταν θανάσιμα επικίνδυνο».

Ο Ναπολέων ήθελε να συντρίψει το ρωσικό στρατό τμηματικά, όμως εκείνος προχωρούσε στο βάθος της χώρας, επιδιώκοντας την ένωσή του. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπήρξαν μάχες στην αρχική φάση του πολέμου. Για παράδειγμα οι Κοζάκοι του αταμάνου Πλάτοφ και οι ουσάροι του στρατηγού Κούλνεφ επιτέθηκαν επανειλημμένως στον εχθρό, προκαλώντας του σημαντικά πλήγματα. Στις αρχές του Αυγούστου δύο ρωσικές στρατιές υπό τις διαταγές του Μπαγκρατιόν και του Μπαρκλάι Ντε Τολί κατόρθωσαν να ενωθούν. Σύντομα αρχιστράτηγος των ρωσικών στρατευμάτων ορίστηκε ο ένδοξος στρατηλάτης Γκολένιστσεφ-Κουτούζωφ. Και, τέλος, στις 7 Σεπτεμβρίου έγινε η περίφημη Μάχη του Μποροντινό. Αργότερα ο Γάλλος αυτοκράτορας αναγνώρισε ότι από τις 50 μάχες που έδωσε «στη μάχη έξω από τη Μόσχα επιδείχθηκε η μεγαλύτερη ανδρεία και επιτεύχθηκε η λιγότερη επιτυχία. Οι Γάλλοι έδειξαν σ’ αυτήν ότι είναι άξιοι να πετύχουν τη νίκη και οι Ρώσοι κέρδισαν το δικαίωμα να είναι ανίκητοι». Στις 19 Σεπτεμβρίου τα ταλαιπωρημένα στρατεύματα του Ναπολέοντα μπήκαν στη Μόσχα, όπου επί ένα μήνα ο ίδιος ανέμενε μάταια τη συνθηκολόγηση της Ρωσίας.

Τα τελευταία χρόνια έχει αισθητά αυξηθεί το ενδιαφέρον των Ευρωπαίων ιστορικών στην εκστρατεία του Ναπολέοντα κατά της Ρωσίας, λέει η επικεφαλής επιμελήτρια του Μουσείου-Πανοράματος "Μάχη του Μποροντινό" Λίντια Ίβτσενκο:

Μια από τις πλέον αξιόπιστες εργασίες για τον Πατριωτικό Πόλεμο του 1812 εμφανίστηκε στη Γαλλία. Συγγραφέας της μια γυναίκα, η Μαρί-Πιερ Ρε. Πριν από αυτήν την εργασία είχε εκδώσει τη μονογραφία για τον Αλέξανδρο Α΄. Και ίσως η πιο λαμπρή μονογραφία προέκυψε από την πένα ενός Βρετανού ερευνητή, του Ντομινίκ Λιβέν. Και ονομάζω μόνο ιστορικούς, οι οποίοι ήδη μιλούν ελεύθερα στα ρωσικά. Δεν αφηγούνται κάποιες φαντασίες και ανέκδοτα, γιατί εργάστηκαν σε ρωσικά αρχεία.

Ο Ντομινίκ Λιβέν στο βιβλίο του «Η Ρωσία εναντίον του Ναπολέοντα» διέψευσε τη γνώμη ότι αιτία της ήττας του Ναπολέοντα ήταν ο μακρύς χειμώνας, οι μεγάλες αποστάσεις και η Αυτού Μεγαλειότης η τύχη. Κατά την άποψη του καθηγητή της Ιστορίας στο London School, ο ρωσικός στρατός ήταν ένας από τους καλύτερους στην Ευρώπη και οι διοικητές του αποδείχθηκαν εξυπνότεροι, γιατί η στρατηγική τους στην αντιπαράθεση ήταν λεπτομερώς σχεδιασμένη.

Εισαγωγή: Πριν από 200 χρόνια, στις 24 Ιουνίου του 1812, ο 600 χιλιάδων στρατός του Ναπολέοντα εισέβαλε στο έδαφος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Άρχισε ο πόλεμος, τον οποίον αργότερα ο Γάλλος αυτοκράτορας αναγνώρισε ως μοιραίο λάθος του. Στη Ρωσία προκάλεσε μια άνευ προηγουμένου έξαρση του πατριωτισμού και ονομάστηκε Πατριωτικός. Αφού αποφάσισε την εισβολή ο κατακτητής της Ευρώπης δεν φανταζόταν ότι μετά από 6 μήνες σφοδρών μαχών ο στρατός του θα συντριβεί ολοσχερώς.

http://greek.ruvr.ru/2012_06_24/79127018/