3000 ΧΡΟΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΣΤΗ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ

Του Αντρέα Ταχτατζή*

3000 χρόνια. Μόνο να τα αριθμήσεις θέλει ώρα, πόσο μάλλον να διηγηθείς την ιστορία τόσων ανθρώπων, που έζησαν και χάθηκαν αφήνοντας στη γραμμή της ιστορίας το σημάδι του Μικρασιάτη. Θα προσπαθήσω όμως να σας συνοδεύσω σε μια φευγαλέα πτήση με τη χρονομηχανή, για να ρίξουμε μια σύντομη ματιά στο θαυμαστό ταξίδι τους μέσα στους αιώνες.

1200 χρόνια πριν γεννηθεί ο Χριστός, στην αυγή των πολιτισμών, οι πρώτοι Έλληνες πάτησαν πόδι στην άλλη μεριά του Αιγαίου. Ξεκινώντας από τη Θεσσαλία και την Ήπειρο, πέρασαν πάνω από τα διαμάντια του Αιγαίου, τις Κυκλάδες και αντίκρισαν τις φιλόξενες ακτές της Μικράς Ασίας.
Εύφορες κοιλάδες, γεμάτα ποτάμια, φύση που άνθιζε και γέμιζε την καρδιά με γαλήνη και σιγουριά. Σπίτι ! Εκεί λοιπόν έχτισαν τις καλύβες τους, καλλιέργησαν τη γη, πλήθυναν τα κοπάδια τους και βάθυναν το πνεύμα τους.

Και δημιούργησαν πόλεις θαυμαστές : Άσσος, Μίλητος, Αλικαρνασσός, Πέργαμος, Έφεσος, Σμύρνη, Φώκαια, Κολοφών και τόσες άλλες ξακουστές, που τα ονόματά τους έμειναν ακλόνητα στο ρεύμα της ιστορίας.

Πόλεις που ανέδειξαν άνδρες σοφούς, με φήμη όχι χαμηλότερη από των Ελλήνων της κύριας Ελλάδας. Αυτές οι πόλεις άνθισαν, μεγάλωσαν, πλούτισαν και επεκτάθηκαν. Οι πρόγονοί μας αυτοί, ανήσυχοι, όπως όλοι οι Έλληνες έφτασαν να κάνουν αποικίες μέχρι τις ακτές της Ισπανίας.

Μέχρι που φάνηκαν οι Πέρσες. Σφαγή και λεηλασία άφησε πίσω του το ασκέρι των Περσών και των ακολούθων τους. Δεν έκατσαν όμως οι δικοί μας με σταυρωμένα χέρια. Επαναστάτησαν αλλά έχασαν. Και ο Πέρσης έριξε τη ματιά του στην Ελλάδα. Όμως η Ελλάδα φράχτης αδιαπέραστος. Τα δόρατα και οι ασπίδες των Ελλήνων σκότωσαν το όνειρο των Περσών Βασιλέων. Και οι πόλεις μας ; Ναι, κι’ αυτές ελευθερώθηκαν.

Ελευθερώθηκαν για να μπλέξουν στις ατέρμονες και καταστροφικές αντιδικίες των δύο «μεγάλων», της Αθήνας και της Σπάρτης. Μετά από συγκρούσεις πόνο και αίμα, προδόθηκαν και αφέθηκαν στα χέρια των Περσών από Έλληνες άπληστους για χρήμα και εξουσία.

Ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν η επόμενη ελπίδα μας. Ο μεγάλος στρατηλάτης ενοποίησε κάτω από το Ελληνικό πνεύμα την Ανατολή και οι Έλληνες της Μικράς Ασίας συνέχισαν το ταξίδι τους μέσα στην ιστορία με ειρήνη. Βέβαια η απληστία και η διχόνοια, δεν άφησαν τους διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου να κρατήσουν ζωντανή την αυτοκρατορία, τη διαμέλισαν και σιγά σιγά την παρέδωσαν στα χέρια των Ρωμαίων κατακτητών.

Τα παρατήσαμε ; όχι ! Το Ελληνικό πνεύμα έμεινε ζωντανό και δυνατό, απορροφώντας τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και μεταλλάσσοντας τη στη Χιλιόχρονη Βυζαντινή. Αποκρούοντας συνεχώς τις ορδές των βαρβάρων της ανατολής η μικρά Ασία ήταν το διαμάντι της Αυτοκρατορίας με εμπόριο που άκμαζε και πόλεις ισχυρές και πλούσιες.

Μετά εμφανίσθηκαν οι Άραβες και στη συνέχεια οι Τούρκοι. Κατασπάραξαν την Αυτοκρατορία κομμάτι - κομμάτι. Βοηθήθηκαν και πάλι από τη διχόνοια και την απληστία. Την απληστία των αρχόντων για εξουσία, των βασιλέων της δύσης για πλούτο και των ιερέων για δύναμη. Η διχόνοια των Βυζαντινών με τη Δυτική ρωμαϊκή αυτοκρατορία άφησε τους βάρβαρους να καταλάβουν με προδοσία την Κωνσταντινούπολη και να καταπιούν με την ορμή τους σχεδόν όλη την Ευρώπη.

Οι πόλεις μας αντέξανε στο σκοτάδι που ακολούθησε, πύκνωσαν τον πληθυσμό τους, ανέπτυξαν την οικονομία τους και επέζησαν για να δουν την οθωμανική αυτοκρατορία να διαλύεται από τις επαναστάσεις. Εμείς δε γνωρίσαμε τη χαρά της λευτεριάς, αλλά ζήσαμε σαν Έλληνες, αφέντες και νοικοκυραίοι, με τα βάσανα και τις χαρές μας, με την όμορφη καθημερινότητά μας, συμφιλιωμένοι με όσους λαούς ζούσαν μαζί μας.

Μέχρι τις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Η νικηφόρα εκστρατεία του Ελληνικού στρατού το 12 και 13 και η ήττα της Τουρκίας στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο έφερε την Ελληνική σημαία στα παράλια και από εκεί στα βάθη της Μικράς Ασίας, απελευθερώνοντας τις πόλεις μας από τον Τουρκικό εθνισμό που ήδη είχε προχωρήσει σε διώξεις.

Αλλοίμονο ! πόσο λίγο κράτησε…. Τα όνειρα μετατράπηκαν σε εφιάλτη και η ελευθερία σε καταστροφή. Προδομένοι από τα διεθνή συμφέροντα και εγκαταλελειμμένοι για άλλη μια φορά, πήραμε το δρόμο της προσφυγιάς, γυρνώντας στα μέρη που ξεκινήσαμε πριν από χιλιάδες χρόνια.

Πήραμε μαζί και τις πόλεις μας. Ονόματα που μας πληγώνουν, τα κουβαλάμε μέσα μας και μας καίνε. Σμύρνη, ΑιΒαλή, Πέργαμος, Προύσα, Μαγνησία, Λοιβίσι, Τραπεζούντα. Χαμένες πατρίδες, ποτισμένες με αρχαίο αίμα. Δεν θέλαμε να τα ξεχάσουμε και δώσαμε τα ίδια ονόματα στα μέρη που στήσαμε τις ζωές μας από την αρχή. Και μαζευόμαστε σε συλλόγους για να θυμόμαστε… και οι πόλεις μας εκεί, στη φιλόξενη μικρασιατική γη, με όσους λίγους έχουν μείνει να περιμένουν βουβά και να ελπίζουν.

3000 χρόνια, με τα πάνω μας και τα κάτω μας. Με τις νίκες μας και τις καταστροφές μας. Με άνοδο και πτώση. Πότε ελεύθεροι, πότε σκλάβοι, πότε πρόσφυγες. Με την προδοσία να μας ακολουθεί. Πότε νικήθηκαν οι Έλληνες χωρίς προδοσία;

3000 χρόνια και ακόμα είμαστε εδώ. Έλληνες Μικρασιάτες. Με κοινή συνείδηση και ελπίδα που πηγάζει από την δύναμη και την ομορφιά της φυλής μας. Άλλωστε ισχύει αυτό που είπε ο Νίτσε για τους Έλληνες ηνιόχους. Οδηγούν το άρμα στην άβυσσο την οποία ξεπερνούν με αχίλλειο άλμα !!

Περνάμε τη σκυτάλη της μνήμης στα παιδιά μας. Τα παιδιά που αφιέρωσαν μέρος από τον πολύτιμο χρόνο τους για να ανοίξουν ένα παράθυρο στο παρελθόν και να διατηρήσουν τις μνήμες μας στα δύσκολα χρόνια που έρχονται. Είμαστε περήφανοι για τα παιδιά αυτά και μαζευτήκαμε σήμερα να τιμήσουμε και να βραβεύσουμε την προσπάθειά τους. Αυτά τα παιδιά αποτελούν την αρχή της ιστορίας μας για τα επόμενα 3000 χρόνια.

*Γραμματέας Μικρασιατικού Συλλόγου Λάρισας