Η λευκή ψήφος και τα μαύρα κοράκια

του Σωτήρη Καλαμίτση, Δικηγόρου

«Άρωμα εκλογών;» θα γράψουν προσεχώς οι λογοτεχνίζοντες κονδυλοφόροι για να γεμίσουν τις σελίδες των εφημερίδων, οι οποίες παρέχονται δωρεάν μαζί με τα dvd και cd που πωλούν οι εκδότες. Ραδιοφωνικές εκπομπές αναζητούν ήδη το βαθύτερο νόημα των ανακοινώσεων του υπουργού Εσωτερικών, κατά τις οποίες θα εισηγηθεί νέο εκλογικό νόμο που θα εφαρμοσθεί στις επόμενες εκλογές, εάν συναινέσει η ΝΔ. Και τούτο, διότι το άρθρο 54§1 του Συντάγματος ορίζει ότι «1. Το εκλογικό σύστημα και οι εκλογικές ορίζονται με νόμο που... .

ισχύει από τις μεθεπόμενες εκλογές, εκτός και αν προβλέπεται η ισχύς του άμεσα από τις επόμενες εκλογές με ρητή διάταξη που ψηφίζεται με την πλειοψηφία των δύο τρίτων του όλου αριθμού των βουλευτών.» Υπογραμμίζω ότι ο κ. υπουργός δεν είπε «εφ’ όσον ψηφισθεί από 200 βουλευτές», όπως ορίζει το Σύνταγμα. Είπε «εφ’ όσον συναινέσει η ΝΔ». Τούτο σημαίνει πως έχει δεδομένη την ψήφο των βουλευτών του κυβερνώντος κόμματός του και του λείπουν 45 ψήφοι βουλευτών της αντιπολίτευσης. Σημαίνει ότι η νομοθετική εξουσία είναι πλήρως εξαρτημένη από την εκτελεστική εξουσία κατά παραβίαση της συνταγματικής αρχής της διάκρισης των εξουσιών.

Από την ίδια υπουργική ανακοίνωση συμπεραίνω ότι το εκλογικό μαγειρείο της κυβερνώσας παράταξης έχει ήδη ανάψει τη φωτιά στο τσουκάλι, όπου εμβαπτίζει δημοσκοπήσεις κρυφές και φανερές, και με τη βοήθεια του Προκρούστη κόβει και ράβει εκλογικές περιφέρειες με βάση και την πρόσφατη απογραφή. Εργωδώς θα αρχίσει να εργάζεται και το μαγειρείο της μείζονος αντιπολίτευσης για να εντοπίσει τις παγίδες του σχεδιαζόμενου νέου εκλογικού νόμου.

Επειδή εγώ κλείνω πάντοτε τη μύτη, όταν ακούω δηλώσεις πολιτικών, για να μη με πάρει η μπόχα, δεν ένοιωσα αυτό το άρωμα. Πεποίθησή μου είναι ότι εκλογές θα διεξαχθούν όποτε κρίνει η κυβέρνηση ότι είναι η καλλίτερη γι’ αυτήν και τους διεθνείς δανειστές μας συγκυρία, ώστε είτε να τις χάσει με τις λιγότερες δυνατές απώλειες είτε να τις κερδίσει, έστω και με διαφορά μίας ψήφου, εν γένει δε όταν κρίνει ότι οι εκλογές τη συμφέρουν αδιαφορώντας για το συμφέρον του λαού και του τόπου. Δεδομένου δε ότι, όπως έχει δείξει η ιστορία των κατά καιρούς ισχυσάντων εκλογικών νόμων, η διορατικότητα των πολιτικών μας εξαντλείται στο πώς θα περιορίσουν την εκλογική δύναμη του αντιπάλου, την οποία είναι σε θέση να μετρήσουν με άνεση, δεν έχω την παραμικρή αμφιβολία ότι ο νέος εκλογικός νόμος θα είναι τέτοιος, ώστε να μην μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση οποιοδήποτε κόμμα εκτός από το ΠΑΣΟΚ. Αδιάψευστος μάρτυς οι αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις της περιόδου 1989-1990.

Στην εκλογική μάχη θα ρίξει η κυβέρνηση όλες τις δυνάμεις της με πληθώρα εκβιαστικών διλημμάτων, αλλά με πολιορκητικό κριό τη γνωστή πλέον χειραγώγηση του εκλογικού φρονήματος του λαού από τα παπαγαλάκια των κρατικοδίαιτων εργολάβων και επιχειρηματιών εν γένει, ώστε να γίνει για μία ακόμη φορά κουρελόχαρτο το Σύνταγμα, το άρθρο 52 του οποίου ορίζει: «H ελεύθερη και ανόθευτη εκδήλωση της λαϊκής θέλησης, ως έκφραση της λαϊκής κυριαρχίας, τελεί υπό την εγγύηση όλων των λειτoυργών της Πoλιτείας, πoυ έχoυν υπoχρέωση να τη διασφαλίζoυν σε κάθε περίπτωση. Nόμoς oρίζει τις πoινικές κυρώσεις κατά των παραβατών της διάταξης αυτής».

Ενόψει, λοιπόν, των διαφαινόμενων εκλογών, αλλά και του διαρκώς διογκούμενου ρεύματος της αποχής ή της λευκής ψήφου, το οποίο «απειλεί» να ρίξει τα δύο μεγάλα κόμματα σε χαμηλά ποσοστά ψήφων, αναλογίστηκα πόσο μάταιη είναι η αντίδραση αυτού του ρεύματος στα πλαίσια του δικομματισμού, ο οποίος έχει φροντίσει να νοθεύει συστηματικά τη λαϊκή βούληση με τα νομοθετικά τερτίπια του, για τα οποία, δυστυχώς, δεν υπάρχουν σοβαρές καταγγελίες από τα υπόλοιπα κόμματα. Και εξηγούμαι: Ανέκαθεν τα λευκά ψηφοδέλτια δεν υπολογίζονταν για την ανάδειξη του εκλογικού αποτελέσματος, χωρίς, μάλιστα, να δίνεται κάποια εξήγηση ή να υπάρχει σχετική νομοθετική πρόβλεψη. Απλό έθιμο ήταν, επειδή στο υποσυνείδητο όλων μας ο ρίπτων λευκή ψήφο δεν γουστάρει κανέναν, οπότε εκλέγονται αυτοί που ορίζει ο νόμος με βάση τα ψηφοδέλτια που έρριξαν οι άλλοι με κάποια κομματική επιλογή. Μέχρι που ήλθαν τα πάνω κάτω με τις εκλογές της 07.03.2004. Αποτυχούσα βουλευτής Πέλλας της ΝΔ προσέβαλε την εκλογή βουλευτή τού ΠΑΣΟΚ στην ίδια περιφέρεια με το σκεπτικό ότι αν συνυπολογίζονταν τα λευκά ψηφοδέλτια, θα ήταν διαφορετικό το εκλογικό μέτρο και, έτσι, δεν θα εκλεγόταν βουλευτής του ΠΑΣΟΚ στην Πέλλα, αλλά εκείνη, οπότε θα κέρδιζε μία έδρα η ΝΔ. Με άλλα λόγια, ζητούσε τη μεταβολή του εκλογικού αποτελέσματος αρχικώς στην εκλογική περιφέρεια Πέλλας, ώστε να μείνει αδιάθετη μία από τις δύο έδρες που έλαβε σε αυτήν από την πρώτη κατανομή το κόμμα του ΠΑΣΟΚ, περαιτέρω δε τη μεταβολή του εκλογικού αποτελέσματος στη μείζονα εκλογική περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας, ώστε, μέσω του μηχανισμού της δεύτερης και τρίτης κατανομής εδρών στη μείζονα περιφέρεια, η αδιάθετη έδρα της Πέλλας να περιέλθει στη ΝΔ και να καταληφθεί από την προσφεύγουσα. Το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο, δικάζον ως εκλογοδικείο, απεφάνθη με την απόφαση 12/2005 ότι τα λευκά ψηφοδέλτια προσμετρούνται στις έγκυρες ψήφους, εξ ου και το εκλογικό μέτρο εξευρίσκεται με συνυπολογισμό και αυτών με αποτέλεσμα

«να προσκυρωθούν στο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας μία έδρα στην εκλογική περιφέρεια των Σερρών από τη Β΄ κατανομή και μία στην εκλογική περιφέρεια Πέλλας από τη Γ΄ κατανομή, αφαιρουμένων αντιστοίχως από το κόμμα του ΠΑΣΟΚ της έδρας της περιφέρειας Πέλλας και της έδρας της περιφέρειας των Σερρών που του προσκυρώθηκαν από την Α΄ κατανομή και Β΄ κατανομή με την προσβαλλόμενη απόφαση της Ανώτατης Εφορευτικής Επιτροπής. Περαιτέρω, πρέπει να προσκυρωθεί στο κόμμα του ΠΑΣΟΚ από τη Β΄ κατανομή μία επί πλέον έδρα στην Β΄ εκλογική περιφέρεια Θεσσαλονίκης και να αφαιρεθεί από το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, την οποία αυτό είχε λάβει από την Γ΄ κατανομή.»

Με καραμπόλα, λοιπόν, και με υπολογισμό των λευκών ψηφοδελτίων για πρώτη φορά στην εξεύρεση του εκλογικού μέτρου εξελέγη βουλευτής στον νομό Σερρών ο Αχιλλέας Καραμανλής.

Η περίεργη αυτή εξέλιξη δημιούργησε, όπως είναι φυσικό, κακό προηγούμενο και ταραχή στο πολιτικό σύστημα. Ο συνυπολογισμός των λευκών ψηφοδελτίων θα αύξανε το εκλογικό μέτρο και θα λειτουργούσε προς όφελος των μικρών κομμάτων. Έτσι, με πρωτοβουλία της νέας κυβέρνησης [ΝΔ] νομοθετήθηκε ότι τα λευκά ψηφοδέλτια δεν προσμετρούνται στο εκλογικό αποτέλεσμα και δεν λαμβάνονται υπόψη για την εξεύρεση του εκλογικού μέτρου [άρθρο 1 ν. 3434/2006 - Κατά την αληθή έννοια των διατάξεων της παρ. 4 του παρόντος άρθρου και των άρθρων 99 και 100, κατά τη σύνταξη, ανά εκλογική περιφέρεια, των πινάκων αποτελεσμάτων από τα αρμόδια δικαστήρια, κατά την κατανομή των εδρών, καθώς και για τον καθορισμό του εκλογικού μέτρου, τα λευκά ψηφοδέλτια δεν προσμετρούνται στα έγκυρα.].

Τούτο δεν σημαίνει ότι με το σύστημα της πριμοδότησης του πρώτου κόμματος και των τριών κατανομών έπαψε το παιχνίδι της καραμπόλας. Μπορεί ακόμη και σήμερα ο ψηφοφόρος της Α΄ Πειραιώς να ψηφίσει ΝΔ, αλλά τελικά η ψήφος του να καταλήξει να εκλέξει βουλευτή του ΚΚΕ στη Λαμία. Με τα δεδομένα αυτά και τα μαγειρέματα του εκλογικού νόμου, στα οποία συμπράττουν οι δύο μεγάλοι μονομάχοι, η λευκή ψήφος ισούται με μη ψήφο. Γι’ αυτό ορθώς λέγεται, κατά την ταπεινή μου γνώμη, ότι αποχή και λευκή ψήφος δεν οδηγούν πουθενά. Η δική μου αποχή ή λευκή ψήφος αποτελεί carte blanche σε οποιονδήποτε άλλο ψηφοφόρο της επικράτειας που επέλεξε κάποιο κόμμα, να εκλέξει ένα βουλευτή οποιασδήποτε παράταξης, ακόμη και κάποιας, την οποία δεν ψήφισε. Η λευκή ψήφος δεν αποτελεί επιλογή που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανατροπές. Η λευκή ψήφος είναι παράδοση άνευ όρων στα δύο κόμματα που μας καταδυναστεύουν και μας λοιδορούν από τότε που γεννηθήκαμε. Το δικαίωμα της ψήφου, όμως, είναι ιερό και πρέπει να το ασκούμε. Ας προσέλθουμε, λοιπόν, μαζικά στις κάλπες, όποτε στηθούν, δείχνοντας την προτίμηση μας στον πιο ταπεινό και άγνωστο υποψήφιο. Ίσως έτσι ανακατέψουμε τη φασολάδα που θα έχουν μαγειρέψει οι κομματικοί εκλογομάγειροι. Ας παίξουμε καραμπόλα με κλειστά μάτια. Κάποια μπάλα θα βρει τον δρόμο της προς κάποια οπή.

Τελειώνοντας επισημαίνω τί σημαίνει «λευκό ψηφοδέλτιο» κατά τον νόμο [άρθρο 74 ΠΔ 96/2007]. «5. Στο λευκό ψηφοδέλτιο ο εκλογέας γράφει ο ίδιος, με μολύβι μαύρης ή γαλάζιας απόχρωσης ή με μελάνι μαύρης ή γαλάζιας απόχρωσης, το όνομα του συνδυασμού ή το όνομα μεμονωμένου υποψηφίου της προτίμησης του ή το όνομα ενός ή περισσότερων υποψηφίων του ίδιου συνδυασμού, οπότε το ψηφοδέλτιο υπολογίζεται στη δύναμη του συνδυασμού, στον οποίο ανήκουν οι υποψήφιοι αυτοί. Όταν η προτίμηση του εκλογέα αφορά συνδυασμό κόμματος ή συνασπισμού κομμάτων, γράφεται το πλήρες όνομα του κόμματος ή του συνασπισμού ή τα αρχικά γράμματα του πλήρους ονόματος του κόμματος ή του συνασπισμού, εφ` όσον δηλώθηκαν και αυτά σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 37, ή και τα δύο, δηλαδή το πλήρες όνομα του κόμματος ή συνασπισμού και τα αρχικά γράμματα του. Ο υποψήφιος συνδυασμού, του οποίου το όνομα αναγράφεται στο λευκό ψηφοδέλτιο, θεωρείται ότι λαμβάνει σταυρό προτίμησης. Αν αναγραφούν τα ονόματα περισσοτέρων από έναν υποψηφίων, ο εκλογέας οφείλει να εκφράσει την προτίμηση του υπέρ ενός απ` αυτούς. Στις εκλογικές περιφέρειες, στις οποίες ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμηση του και υπέρ δύο υποψηφίων, αν αναγραφούν τα ονόματα περισσοτέρων από δύο υποψηφίων, ο εκλογέας μπορεί να σημειώσει σταυρό προτίμησης δίπλα στο όνομα ενός ή δύο από αυτούς αντιστοίχως. Στην τελευταία αυτήν περίπτωση, αν σημειωθεί σταυρός προτίμησης σε περισσότερα από ένα ή από δύο, αντιστοίχως, ονόματα, έχει εφαρμογή η παράγραφος 9 του άρθρου 72. Στις εκλογικές περιφέρειες, στις οποίες ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμηση του και υπέρ τριών υποψηφίων, αν αναγραφούν τα ονόματα περισσοτέρων από τρείς υποψηφίων, ο εκλογέας μπορεί να σημειώσει σταυρό προτίμησης δίπλα στο όνομα ενός ή δύο ή τριών απ` αυτούς αντιστοίχως. Και στην περίπτωση αυτήν, αν σημειωθεί σταυρός προτίμησης σε περισσότερα από ένα ή δύο ή τρία, αντιστοίχως, ονόματα, έχει εφαρμογή η παράγραφος 9 του άρθρου 72.

6. Για τα λευκά ψηφοδέλτια εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 73. Λευκό ψηφοδέλτιο με διαγραφές, εγγραφές ή διορθώσεις, που καθιστούν αμφίβολο το περιεχόμενο του, είναι άκυρο.

7. Κάθε λευκό ψηφοδέλτιο, που δεν έχει τη σφραγίδα της εφορευτικής επιτροπής, την ημερομηνία της εκλογής και τη μονογραφή του οικείου δικαστικού αντιπροσώπου, είναι άκυρο. Είναι επίσης άκυρο κάθε λευκό ψηφοδέλτιο, που

χρησιμοποιήθηκε σε εκλογικό τμήμα, του οποίου η εφορευτική επιτροπή δεν έχει συντάξει πρακτικό σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου αυτού.»

Λευκό ψηφοδέλτιο, λοιπόν, δεν σημαίνει αναγκαίως λευκή ψήφο. Μπορώ να χρησιμοποιήσω λευκό ψηφοδέλτιο αναγράφοντας το όνομα υποψήφιου οποιουδήποτε κόμματος. Τώρα, πώς τα λευκά ψηφοδέλτια δεν λαμβάνονται υπόψη για την εξεύρεση του εκλογικού μέτρου, αν χρησιμοποιηθούν όπως ο νόμος ορίζει, θα μας πει με μελλοντική απόφασή του το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο, αφού οι βουλευτές ψηφίζουν διατάξεις χωρίς να τις διαβάζουν, όταν δε αυτές αναφέρονται σε ήδη υφιστάμενη νομοθεσία, χωρίς να ελέγχουν αν η διάταξη, την οποία ψηφίζουν, είναι συμβατή με υφιστάμενες διατάξεις.

Έχουν φροντίσει, λοιπόν, τα μαύρα κοράκια της πολιτικής να απαξιώσουν τη λευκή ψήφο. Όπως ακριβώς έχουν γραμμένη εις τα παλιότερα των υποδημάτων τους την αποχή. Ας μην τις ξαναχρησιμοποιήσουμε.

Σωτήριος Καλαμίτσης
Δικηγόρος

http://taxalia.blogspot.com/2011/08/blog-post_3868.html