Βασική αρχή είναι ότι δεν μας ενδιαφέρει η ιδιοκτησία των Γλυπτών αλλά ο τόπος όπου θα εκτίθενται ( Ποιος υπουργός πολιτισμού τα είπε αυτά και όχι μόνο !!!!!)

Ο υπουργός Πολιτισμού μιλάει στο «Βήμα» για τα σχέδιά του και για τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει στο υπουργείο του

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ

Η Πολιτιστική Ολυμπιάδα, τα Ελγίνεια, ο αρχαιολογικός νόμος και οι κίνδυνοι για την κουλτούρα μας

 «Τι θα κάνω για τα ανοιχτά μέτωπα του πολιτισμού»

18/06/2000

Η αλήθεια είναι ότι στο υπουργείο Πολιτισμού υπάλληλοι και κοινό είναι ασυνήθιστοι στα ερευνητικά βλέμματα των φρουρών αλλά και στις ερωτήσεις τους, ευγενικές πλην αποφασιστικές, που έχουν σκοπό την ασφάλεια του κτιρίου, ιδίως όταν ο υπουργός βρίσκεται εκεί.

Είναι ένα από τα πράγματα που έχουν αλλάξει στην οδό Μπουμπουλίνας, σε ένα κτίριο που ασφυκτιά από τη συσσώρευση πολλών υπηρεσιών και ανθρώπων σε πολύ μικρό χώρο. Ο πολιτισμός ποτέ δεν φυλασσόταν καλύτερα καθώς οι προκάτοχοι του κ. Θεόδωρου Πάγκαλου είχαν μια σαφώς πιο χαλαρή στάση αναφορικά με τα μέτρα ασφαλείας, από την άλλη, όμως, ποτέ άλλοτε στο παρελθόν τόσοι άνθρωποι δεν έφθαναν καθημερινά στο υπουργείο Πολιτισμού. Ποτέ άλλοτε τόσες κάμερες δεν περνούσαν το κατώφλι του και ποτέ το αμφιθέατρο δεν γέμιζε από τηλεοπτικά συνεργεία και εκπροσώπους του Τύπου, όχι πάντα σχετικούς με το πολιτιστικό αντικείμενο, που κοπιάζουν για την εκμαίευση δηλώσεων επί παντός επιστητού.

Ο ευθύς και συχνά οξύς λόγος του υπουργού και η χρήση μιας γλώσσας άμεσης και ενός ιδιαίτερα καυστικού χιούμορ, στο οποίο άλλωστε ο ίδιος επιδίδεται με άνεση, δίνουν πάντα ξεχωριστό τόνο σε αυτές τις συναντήσεις. Ο κ. Θεόδωρος Πάγκαλος μοιάζει να απολαμβάνει τον αντίκτυπο των λόγων του και το πηγαίο, γενναιόδωρο γέλιο βοηθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Το βέβαιον είναι άλλωστε ότι δεν αισθάνεται καμία ανάγκη να είναι σοβαροφανής, διασκεδάζοντας με εκείνους που, όπως λέει, «έχουν την αντίληψη ότι ο υπουργός Πολιτισμού οφείλει να είναι πομπώδης και πληκτικός». Κάνει χιούμορ έτσι σε απρόσμενες στιγμές ­ «όποιος τα λέει αυτά να φάει τη γλώσσα του» απαντά σε σχόλια που προδικάζουν την αποτυχία της Ελλάδας στη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων ­ και δηλώνει ευτυχής όταν ακούει ότι τον θεωρούν υπουργό περισσότερο του Αθλητισμού και λιγότερο του Πολιτισμού. «Είναι κάτι που με κολακεύει εξαιρετικά και θα το αφήσω να διαδοθεί» λέει. Με μια πολιτική πορεία που είχε άκρως ενδιαφέροντες σταθμούς, οι οποίοι και του χάρισαν μεγίστη δημοσιότητα, όπως αυτός στο υπουργείο Εξωτερικών, ο κ. Θεόδωρος Πάγκαλος υπήρξε σίγουρα το απροσδόκητο γεγονός για το μικρό υπουργείο Πολιτισμού. Ο ίδιος ωστόσο δεν έχει την ίδια γνώμη:

«Ακόμη και αν όλες οι χώρες της Ευρώπης κατέληγαν ότι δεν χρειάζονται υπουργείο Πολιτισμού, εμείς θα το χρειαζόμασταν» λέει καθισμένος πίσω από το μεγάλο γραφείο του στον 5ο όροφο του υπουργείου. Η κινητικότητα έξω είναι μεγάλη, παρ' όλα αυτά εύκολα κανείς μπορεί να παρατηρήσει ότι ο αριθμός των εκτάκτων υπαλλήλων έχει μειωθεί δραματικά. Αν και σύνηθες αλλά και αυτονόητο για κάθε υπουργό να ακολουθείται από τους στενούς συνεργάτες του, το σίγουρο είναι ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση ο αριθμός τους είναι μικρός. Συχνά άλλωστε αναφέρεται ο ίδιος στον τρόπο διαχείρισης του δημοσίου χρήματος και συχνά μιλάει για τον πολίτη ως τον κατ' εξοχήν αρμόδιο για την άσκηση ελέγχου της κυβερνητικής πολιτικής. «Η κοινή γνώμη ακούει πολλά και βλέπει να γίνονται λίγα. Η υπομονή σε μερικά θέματα έχει εξαντληθεί» λέει αναφερόμενος στις εκκρεμότητες που πρέπει να κλείσουν και στα ανοιχτά μέτωπα που η κυβέρνηση οφείλει να αντιμετωπίσει.

Δύο μήνες μετά τις εκλογές ο κ. Θεόδωρος Πάγκαλος έχει επισημάνει τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει τόσο το ίδιο το υπουργείο όσο και ο πολιτισμός. Τα έργα υποδομής είναι η μεγάλη προτεραιότητα καθώς η Αθήνα, όπου θα λάβουν χώρα το 2004 οι Ολυμπιακοί Αγώνες, εξακολουθεί να μη διαθέτει μεγάλους κλειστούς χώρους για τον πολιτισμό, με μοναδική σχεδόν εξαίρεση το Μέγαρο Μουσικής, έναν μεγαλειώδη θεσμό, όπως τον χαρακτηρίζει ο ίδιος. Σε μια κρίσιμη στιγμή από απόψεως λήψης αλλά κυρίως εκτέλεσης αποφάσεων το υπουργείο Πολιτισμού βρίσκεται στο επίκεντρο των προσπαθειών έχοντας μπροστά του έναν αγώνα που πρέπει να κερδηθεί. Και το βέβαιον είναι ότι αυτή είναι μια καθοριστική στιγμή για το μέλλον.

­ Κύριε υπουργέ, ήταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες το κίνητρο για να αναλάβετε το υπουργείο Πολιτισμού;

«Θεωρώ ότι το υπουργείο Πολιτισμού είναι πολύ σημαντικό, ακόμη και χωρίς την ύπαρξη των Ολυμπιακών Αγώνων. Και αυτό για δύο λόγους: γιατί η πολιτιστική μας κληρονομιά έχει πολύ μεγάλο βάρος στην ιστορία και στο παρελθόν μας και γιατί ο πολιτισμός υπήρξε ένα από τα βασικά κίνητρα για την ανάπτυξη του ελληνικού έθνους στις σύγχρονες εποχές ­ κάτι που ισχύει ακόμη».

­ Γενικά πιστεύεται ότι είναι ένα εύκολο υπουργείο, ίσως γιατί ο πολιτισμός δεν ήταν ποτέ στις προτεραιότητες της κυβέρνησης, και έτσι πολλοί αναρωτήθηκαν πώς το αναλάβατε.

«Εγώ δεν διαπραγματεύομαι υπουργεία, ξέρετε. Ούτε όταν είμαι στην κυβέρνηση ούτε όταν δεν είμαι. Θεωρώ ότι όταν είσαι στέλεχος ενός κόμματος που κάνει κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός σού ζητήσει να αναλάβεις μία θέση, θα το κάνεις. Και δεν πιστεύω ότι υπάρχουν υπουργεία πρώτης ή δεύτερης σειράς. Η πολιτική ζωή δεν είναι στράτευμα για να υπάρξουν τέτοιες αυστηρές ιεραρχίες».

­ Τώρα, ύστερα από δύο μήνες στο υπουργείο Πολιτισμού, ποια είναι η εντύπωσή σας;

«Εμείς οι Ελληνες έχουμε μια ιδέα για τον εαυτό μας. Θεωρούμε ότι η πολιτιστική μας ταυτότητα και η ιδιαιτερότητα έκαναν την κοινωνία μας δυναμική και προοδευτική. Αυτά ακριβώς τα στοιχεία λοιπόν πρέπει να πολλαπλασιάζονται, να γίνονται κτήμα όλων και να εμπεδώνονται. Και αυτό είναι δουλειά του υπουργείου Πολιτισμού να το κάνει. Με την έννοια της επιτελικής διοργάνωσης της όλης δουλειάς και της ανάπτυξης μιας στρατηγικής. Αρα είναι ένα καθοριστικό υπουργείο στην Ελλάδα».

­ Ο πολιτισμός μας θεωρήθηκε ένα από τα πλεονεκτήματα της Ελλάδας για την ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων. Αυτό, πέρα από υποχρεώσεις, επιφυλάσσει και κάποιους κινδύνους στην προσπάθειά μας να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες; Σήμερα μας αμφισβητούν διαρκώς, προβλέποντας ότι δεν θα κατορθώσουμε να φέρουμε εις πέρας ό,τι έχουμε αναλάβει.

«Υπάρχουν καλόπιστες κριτικές τις οποίες οφείλουμε να ακούσουμε και να λάβουμε υπόψη στη δραστηριότητά μας αλλά από εκεί και πέρα προφανώς κακόπιστες διαπιστώσεις, συνθηματολογικά κείμενα και έντονα προκατειλημμένοι κύκλοι δεν αποκτούν μεγαλύτερη αξιοπιστία όταν δημοσιεύουν τις απόψεις τους στο ένα ή στο άλλο έντυπο. Εγώ δεν είμαι οπαδός της συνωμοσιολογίας ώστε όταν λέει κάποιος κακό για τη χώρα ή για την κυβέρνηση να αναζητώ ποιος συνωμότησε, ποιες σκοτεινές δυνάμεις κρύβονται στο παρασκήνιο. Δεν με εκφράζει αυτή η προσέγγιση των πραγμάτων».

­ Σχετικά με την Πολιτιστική Ολυμπιάδα ωστόσο εντοπίζονται συγκεκριμένες καθυστερήσεις.

«Μπορώ να σας πω με κάθε βεβαιότητα ότι όταν τελειώσει η Ολυμπιάδα του Σίδνεϊ, περί τον Οκτώβριο, θα αρχίσει η δική μας Ολυμπιάδα. Με την έννοια ότι θα έχουμε αναγγείλει και θα έχουμε προγραμματίσει αρκετές από τις εκδηλώσεις που θα πραγματοποιηθούν».

­ Η Πολιτιστική Ολυμπιάδα θα έχει χαρακτήρα αθηναϊκό, πανελλήνιο ή διεθνή; Το μόνο που γνωρίζουμε μέχρι στιγμής είναι η παραγωγή του Μπομπ Γουίλσον σε μουσική Ιάννη Ξενάκη στο Μέγαρο Μουσικής.

«Η Ολυμπιάδα θα είναι οπωσδήποτε πανελλήνια και διεθνής. Θα υπάρξουν μάλιστα πολλές διεθνείς παραγωγές, πέραν αυτής του Μπομπ Γουίλσον. Ηδη υπάρχει η πρόταση για μια μεγάλη κοινή παραγωγή για ένα θεατρικό υπερθέαμα το οποίο θα έχει θέμα τον Τάνταλο με τη συνεργασία του Ολντ Βικ, του θεάτρου του Ντένβερ, του Κολοράντο και του Εθνικού Θεάτρου της Ελλάδας. Μη φαντάζεστε όμως μια Πολιτιστική Ολυμπιάδα η οποία θα έχει τη μορφή κλειστού προγράμματος, που θα αναγγελθεί την 1η Οκτωβρίου του 2000 και θα ισχύσει ως το 2004. Δεν πρόκειται να γίνει κάτι τέτοιο. Αντίθετα, θα είναι ένα συνεχές γίγνεσθαι με εκδηλώσεις, από τις οποίες άλλες θα αναγγελθούν και θα προγραμματιστούν εγκαίρως και άλλες θα προκύπτουν κατά τη διαδρομή».

­ Η κυρία Ελισάβετ Παπαζώη είχε αναγγείλει ένα πρόγραμμα για την Πολιτιστική Ολυμπιάδα. Τώρα ο προγραμματισμός θα ξεκινήσει από την αρχή ή θα ληφθεί υπόψη και αυτό το πρόγραμμα;

«Δεν είμαι πολύ οπαδός του προγραμματισμού, δηλαδή δεν θα ήθελα να κάνω τώρα έναν κατάλογο εκδηλώσεων με στεγανά που θα αποκλείει προτάσεις οι οποίες μπορεί να έρθουν καθ' οδόν. Θέλω να βλέπω την Πολιτιστική Ολυμπιάδα περισσότερο ως μια τιμητική ταμπέλα, αν θέλετε, η οποία θα απονέμεται σε κάποια εκδήλωση ή πρωτοβουλία και σε μερικές περιπτώσεις θα συνεπάγεται και κάποια χρηματοδότηση από μέρους της πολιτείας».

­ Παρ' όλα αυτά, ένα γενικό πλαίσιο θα υπάρξει;

«Βεβαίως. Ενα πλαίσιο από 20 δραστηριότητες και λειτουργίες, θα μπορούσα να σας τις αναφέρω και τώρα. Ο λόγος που δεν το κάνω είναι γιατί δεν είναι δική μου δουλειά. Είναι της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας που έχει θεσπιστεί ως αυτόνομος φορέας ιδιωτικού δικαίου και τώρα θα πρέπει να αποκτήσει διοικητικό συμβούλιο, οργανισμό, καταστατικό, στέγη και προϋπολογισμό. Αυτά θα τα έχετε μέσα στους επόμενους δύο μήνες».

­ Σε ποιους χώρους, κύριε υπουργέ, θα πραγματοποιηθούν αυτές οι εκδηλώσεις; Το Ηρώδειο και η Επίδαυρος θα παραχωρηθούν από τον ΕΟΤ για την Ολυμπιάδα;

«Το Ηρώδειο και η Επίδαυρος ανήκουν στη δικαιοδοσία του υπουργείου Πολιτισμού και παραχωρούνται στον ΕΟΤ για ορισμένες εκδηλώσεις, εφόσον συμφωνούμε με αυτές. Κατά την ίδια λογική μπορούν να παραχωρηθούν και στην Πολιτιστική Ολυμπιάδα και δεν βλέπω καμία αντιδικία μεταξύ των δύο σ' αυτό».

­ Θα είναι δύο διαφορετικές διοργανώσεις εκείνη τη χρονιά, το 2004;

«Ναι, αλλά μπορεί σε κάποια σημεία να συμπίπτουν. Θα μπορούσε, δηλαδή, μία εκδήλωση να περιληφθεί στο Φεστιβάλ αλλά να ανήκει και στην Πολιτιστική Ολυμπιάδα».

­ Τι θα γίνει όμως τον χειμώνα, κύριε υπουργέ; Πού θα γίνονται οι εκδηλώσεις;

«Εδώ πράγματι έχουμε ένα πρόβλημα γιατί οι στεγασμένοι χώροι μας είναι ελάχιστοι. Εχουμε το Μέγαρο Μουσικής, ευτυχώς, αλλά πέραν αυτού πολύ λίγες αίθουσες που αξίζουν. Πάντως δεν θα είναι κατ' ανάγκην όλες οι εκδηλώσεις για μεγάλο αριθμό ατόμων. Σημασία θα έχουν η ποιότητα της εκδήλωσης και η καινοτομία την οποία θα εισάγει».

­ Ευχηθήκατε να τελειώσει το Μουσείο Ακροπόλεως ως το 2004. Είναι πράγματι εφικτό αυτό με τους σημερινούς ρυθμούς και εφόσον υπάρχουν ακόμη απαλλοτριώσεις, οι οποίες πρέπει να γίνουν και οι οποίες θα συνοδευτούν κατ' ανάγκην από αρχαιολογική έρευνα;

«Το Μουσείο Ακροπόλεως συγκροτήθηκε ως οργανισμός, οι αρχαιολογικές έρευνες έχουν ολοκληρωθεί και έχουν βρεθεί τα χρήματα για τις επιπρόσθετες απαλλοτριώσεις, οι οποίες, παρ' όλα αυτά, δεν είναι απαραίτητες για να προκηρυχθεί η μελέτη και να ξεκινήσουμε. Ηδη μάλιστα έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον αρκετά αρχιτεκτονικά γραφεία του εξωτερικού, από τα οποία θα επιλεγούν αρχικά 10 ή 12, προκειμένου μία επιτροπή να κάνει την τελική επιλογή. Αυτό το στάδιο ελπίζω ότι θα ολοκληρωθεί εντός του 2001 έτσι ώστε το Μουσείο να είναι έτοιμο το 2004».

­ Το Μουσείο έχει συνδεθεί με την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, έναν αγώνα ο οποίος τελευταία έχει λάβει ενδιαφέρουσες διαστάσεις. Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη στρατηγική από πλευράς κυβερνήσεως που ακολουθείται στον τομέα αυτόν;

«Από την εποχή που ήμουν στο υπουργείο Εξωτερικών, όπου ασχολούμασταν συστηματικά με το θέμα των Γλυπτών ως στοιχείο των ελληνοβρετανικών σχέσεων, που είναι πολύ σημαντικές για την Ελλάδα, είχα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι δεν πρέπει να προωθούμε απόψεις με τις οποίες απλώς βγάζουμε τα απωθημένα μας με έναν κραυγαλέο εθνικιστικό λόγο που διαλαλεί ότι εμείς είμαστε το κέντρο της ανθρωπότητας και όλοι μάς χρωστούν. Θεωρώ ότι οι υπερβολές και οι πλειοδοσίες αυτού του τύπου είναι περιττές. Νομίζω λοιπόν ότι και κατά την τελευταία φορά που ήμουν στο Λονδίνο για τα εγκαίνια της Τέιτ Γκάλερι και με την επίσκεψη του Γιώργου Παπανδρέου, ο οποίος κατέθεσε στην Επιτροπή της Βουλής των Κοινοτήτων για το θέμα των Γλυπτών, φάνηκε καθαρά ότι έχουμε μια ολοκληρωμένη και συνεκτική θέση. Βασική αρχή της είναι ότι δεν μας ενδιαφέρει η ιδιοκτησία των Γλυπτών αλλά ο τόπος όπου θα εκτίθενται και ότι δεν ζητούμε να μας επιστραφούν όλα τα αρχαία από όλα τα μουσεία του κόσμου αλλά μόνο τα μέλη από αυτό το συγκεκριμένο μνημείο. Θέλουμε έτσι να συνειδητοποιήσουν η βρετανική κοινή γνώμη και η βρετανική Βουλή, η οποία θα πάρει την απόφαση, ότι αυτά τα Γλυπτά είναι αναπόσπαστο τμήμα ενός ενιαίου έργου τέχνης που είναι ο Παρθενώνας. Ενα μνημείο το οποίο κόπηκε σε κομμάτια, υπέστη έναν βανδαλισμό. Δεν πρέπει λοιπόν αυτό να επικυρωθεί ιστορικά από μία κοινωνία των εθνών η οποία σήμερα λειτουργεί με άλλους κανόνες από αυτούς που ίσχυαν τον καιρό του Ελγιν;».

­ Εχει ωριμάσει η ιδέα ότι ίσως χρειαστεί να υπάρξουν κάποια ανταλλάγματα και τι είδους θα μπορούσε να είναι αυτά;

«Βεβαίως. Η Ελλάδα θα φροντίσει έτσι ώστε το Βρετανικό Μουσείο να έχει πάντα περιοδικές εκθέσεις με σημαντική παρουσία αρχαίων ελληνικών ευρημάτων αλλά και πέραν αυτού είμαστε ανοιχτοί σε συζητήσεις».

­ Ποια είναι τα ανοιχτά μέτωπα αυτή τη στιγμή στο υπουργείο;

«Υπάρχουν εκκρεμότητες θεσμικού αλλά και τεχνικού χαρακτήρα και στις πρώτες ανήκουν φυσικά ο αρχαιολογικός νόμος και ο οργανισμός του υπουργείου Πολιτισμού. Ο οργανισμός είναι ένα μεγάλο πρόβλημα με πολλές δυσκολίες και ίσως γι' αυτό είχε μείνει στο περιθώριο. Εγώ είμαι αποφασισμένος να πιω το πικρό ποτήρι, κάτι άλλωστε που έχω πράξει και στο παρελθόν, όταν έφερα σε πέρας τον φοβερό οργανισμό του υπουργείου Εξωτερικών, ο οποίος παρέμενε εκκρεμής από το 1927. Νομίζω λοιπόν ότι θα μπορέσουμε να τον καταθέσουμε με τη διαδικασία των κωδίκων πριν από το τέλος του έτους».

­ Για τον αρχαιολογικό νόμο όμως ακούμε ότι είναι έτοιμος εδώ και καιρό. Γιατί δεν έχει κατατεθεί ακόμη;

«Θα έλεγα ότι αυτή τη στιγμή ο νόμος είναι μεν σε πολύ προχωρημένη μορφή αλλά χρειάζεται ορισμένες τελικές αποφάσεις. Η κατάθεσή του πάντως θα γίνει σύντομα ώστε να συζητηθεί στην επόμενη Ολομέλεια της Βουλής και μάλιστα με συναινετική διαδικασία με τα κόμματα της αντιπολίτευσης».

­ Υπάρχει όμως και το πρόβλημα των υποδομών, κύριε υπουργέ.

«Εχουμε ένα πραγματικά τεράστιο πρόβλημα βασικών υποδομών που αφορά κατ' αρχάς τα μεγάλα μουσεία της χώρας. Αναζητείται λύση για όλα αυτά και πρώτα για το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, το οποίο ασφυκτιά πραγματικά. Οι προοπτικές που υπάρχουν γι' αυτό και τις οποίες διερευνώ αυτή τη στιγμή στρέφονται προς την κατεύθυνση της υπόγειας επέκτασής του προς την οδό Τοσίτσα ή κάτω από το προαύλιό του, με μία λύση ανάλογη με εκείνη την οποία έδωσε, τηρουμένων όλων των αναλογιών, ο Πέι στο Μουσείο του Λούβρου. Μια άλλη προοπτική είναι η χρησιμοποίηση κτιρίων του Πολυτεχνείου, πολλά πατώματα του οποίου είναι κενά και ερειπώνονται, παρά τους ισχυρισμούς της Αρχιτεκτονικής Σχολής ότι τα χρειάζεται».

­ Επέκταση χρειάζεται και η Εθνική Πινακοθήκη.

«Στην Πινακοθήκη μπορεί κατ' αρχάς να προστεθεί ένας όροφος και θα προσπαθήσω γι' αυτό να άρω την αντίρρηση του ΥΠΕΧΩΔΕ. Θεωρώ ότι το "Χίλτον", το οποίο ενδιαφερόταν για τη θέα του όταν κτιζόταν η Πινακοθήκη, δεν μπορεί να καθορίζει και τώρα τις αποφάσεις μας. Στο μεταξύ όμως θα κτιστεί νέα Πινακοθήκη στον Ελαιώνα, στον χώρο των 40 στρεμμάτων που έχει το υπουργείο Πολιτισμού και όπου θα ανεγερθεί και το Μουσείο της Πόλεως της Αθήνας».

­ Και τα κονδύλια για όλα αυτά, κύριε υπουργέ;

«Είναι έργα τα οποία έχουν ενταχθεί στο Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, όπως και το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το οποίο θα εγκατασταθεί στο κτίριο του Φιξ, μετά την ανακαίνισή του φυσικά. Εκεί μάλιστα, όπως υπολογίζω, θα προκηρυχθεί αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για τη διαμόρφωσή του εντός του επομένου έτους».

­ Η γνώμη σας για το Μουσείο Γουλανδρή ποια είναι;

«Ιδανική λύση θα ήταν να εγκαταλειφθεί ο χώρος αυτός στο κέντρο της Αθήνας, όπου κάθε τετραγωνικό που αφαιρείται είναι πολύτιμο. Σύντομα λοιπόν θα έρθω σε επαφή με την κυρία Ελίζα Γουλανδρή και τους ανθρώπους του Ιδρύματος προκειμένου να βρεθεί μία λύση αποδεκτή από όλους, γιατί αν πράγματι η ευγενική προσφορά της, η οποία την τιμά, περιλαμβάνει τη συλλογή την οποία λέγεται ότι έχει ­ γιατί κανείς δεν το γνωρίζει αυτό ­, τότε θα είναι μία μεγάλη συμβολή για την πολιτιστική υποδομή της πρωτεύουσας».

­ Πρόβλημα χώρων αντιμετωπίζει όμως και το υπουργείο.

«Εχουμε ένα μεγάλο σχέδιο το οποίο προχωρεί για τη μετασκευή του εργοστασίου Τσαούσογλου στου Ρέντη προκειμένου να μεταφερθεί εκεί το υπουργείο. Για να γίνει όμως αυτό πρέπει να προηγηθεί ο αποχαρακτηρισμός της έκτασης, που έχει θεωρηθεί από το ΥΠΕΧΩΔΕ χώρος πρασίνου. Σε αυτό συμφωνεί και ο Δήμος Ρέντη με ομόφωνη απόφασή του, ενώ εμείς δεσμευόμαστε να δημιουργήσουμε στο προαύλιο του εργοστασίου, που είναι 10 στρέμματα, ένα δημόσιο πάρκο».

­ Βλέπετε κάποιο χρονικό όριο σε όλα αυτά;

«Εφόσον γίνει ο αποχαρακτηρισμός, οι μελέτες μπορούν να είναι έτοιμες σε έναν χρόνο και οι κατασκευές σε άλλα δύο. Ως το 2004, δηλαδή, θα μπορούσαμε να εγκατασταθούμε».

­ Το υπουργείο Πολιτισμού θα αποκτήσει και το «Ακροπόλ»;

«Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε μια διένεξη σχετικά με τους όρους παράδοσής του στο υπουργείο, έχω όμως συγκροτήσει μία ομάδα για την εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης, την οποία και προτιμώ. Στο "Ακροπόλ" θα δημιουργηθούν αίθουσες κοινωνικού χαρακτήρα για τη διεξαγωγή διαφόρων πολιτιστικών εκδηλώσεων, ενώ στους ορόφους του θα εγκατασταθούν κάποια γραφεία».

­ Το υπουργείο Πολιτισμού είναι ένα υπουργείο πολλών αρμοδιοτήτων, έστω και αν αυτές δεν έχουν κατοχυρωθεί. Πώς βλέπετε όμως την παρεμβολή, τη συνεργασία, αν θέλετε, του ΥΠΠΟ με άλλα υπουργεία, όπως π.χ. το υπουργείο Ανάπτυξης, που διατηρεί διά του ΕΟΤ την πρωτοβουλία στο Φεστιβάλ Αθηνών, ή με το υπουργείο Παιδείας, το οποίο παίζει βασικό ρόλο στα θέματα της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης στα σχολεία αλλά και σε θέματα βιβλιοθηκών.

«Εχω ήδη κάνει συζητήσεις με τον κ. Χριστοδουλάκη και έχουμε καταλήξει σε ορισμένα αποτελέσματα, τα οποία και θα παρουσιάσουμε εν καιρώ, υστερώ όμως σε ό,τι αφορά την επαφή μου με το υπουργείο Παιδείας λόγω της προετοιμασίας των εξετάσεων τις οποίες είχαν, αλλά έχουμε υποσχεθεί αμοιβαίως ο ένας στον άλλον με τον κ. Ευθυμίου να κάνουμε μια μεγάλη συνάντηση όπου θα συζητήσουμε μεταξύ άλλων και για τις βιβλιοθήκες».

­ Η προκάτοχός σας κυρία Ελισάβετ Παπαζώη είχε εξαγγείλει σε μορφή αμφικτυονίας τη συνεργασία των πόλεων που διαθέτουν επαρκείς χώρους για κοινές πολιτιστικές εκδηλώσεις. Οι πόλεις αυτές ήταν η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, η Βέροια, ο Βόλος, η Πάτρα, καθώς και η συμμετοχή της Κεφαλλονιάς. Θα λειτουργήσει υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού η αμφικτυονία αυτή τη νέα καλλιτεχνική περίοδο 2000-2001;

«Βεβαίως. Είναι ένα πρόγραμμα που όχι μόνο θα συνεχιστεί αλλά και θα διευρυνθεί με τη συμμετοχή και άλλων πόλεων, δεδομένου ότι πολλοί δήμοι έχουν δείξει ενδιαφέρον και έχουν προωθήσει εξαιρετικές δραστηριότητες».

­ Εχετε εκφραστεί υπέρ της κατάργησης της φορολογίας για τις χορηγίες, τι μπορείτε όμως να κάνετε προς αυτήν την κατεύθυνση;

«Για μένα το ζήτημα είναι πολιτικό. Να εγκαταλείψουμε, δηλαδή, την ταμειακή αντίληψη του προβλήματος και να το προσεγγίσουμε με μια γενικότερη θεώρηση των πλεονεκτημάτων που μπορεί να υπάρξουν με την ανάπτυξη της πολιτιστικής ζωής της χώρας. Γιατί ο πολιτισμός είναι και βιομηχανία. Υπάρχουν χώρες που πουλάνε πολιτισμό, όπως η Γαλλία, ενώ η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει στα βασικά εξαγωγικά προϊόντα της όλες τις σύγχρονες μορφές τέχνης. Εχω κάνει λοιπόν πολλές συζητήσεις με αξιόλογους Ελληνες οι οποίοι δραστηριοποιούνται στον τομέα του πολιτισμού και έχω συγκεντρώσει απόψεις τις οποίες θα συζητήσω με τους συναδέλφους μου, κυρίως τους οικονομικούς υπουργούς, οι οποίοι θα έχουν τον αποφασιστικό λόγο».

­ Αλλάζει όμως και το καθεστώς των επιχορηγήσεων.

«Δεν θέλω να δίνω χρήματα σε κάποιον επειδή είναι κάτι αλλά επειδή κάνει κάτι. Με αυτό το σκεπτικό θα διαμορφωθούν οι επιχορηγήσεις στο μέλλον και όσο για τα οφειλόμενα, τα οποία μετά τις περικοπές που έγιναν φθάνουν το 1,8 δισ. δρχ., αυτά θα καλυφθούν ως το τέλος του καλοκαιριού».

­ Τελικά ο πολιτισμός για την Ελλάδα του 2000 πώς ορίζεται, κύριε υπουργέ;

«Μπορώ να σας πω ότι με την πρόοδο των κοινωνιών διαγράφονται, όπως πιστεύω, δύο καινούργια χαρακτηριστικά της πολιτιστικής δραστηριότητας. Το ένα είναι ότι αυτή η δραστηριότητα είναι πιο δημοκρατική, μετέχουν δηλαδή στον πολιτισμό μεγάλες μάζες που έχουν την απαραίτητη παιδεία γι' αυτό, και το δεύτερο είναι ότι αναπόφευκτα είναι και πιο εμπορική, με την έννοια ότι είναι μια δραστηριότητα ενταγμένη στην οικονομία όλο και περισσότερο».

­ Και η δημιουργία πού βρίσκεται;

«Η δημιουργία καλείται ακριβώς να επιζήσει ανάμεσα σε αυτά, παρά τις δυσκολίες της εποχής, που είναι η μόδα και ο ευτελισμός των πάντων από τη μεγάλη ζήτηση».

­ Κινδυνεύει ο πολιτισμός από την παγκοσμιοποίηση;

«Ο μεγάλος κίνδυνος δεν είναι για μας η ευρωπαϊκή κουλτούρα αλλά η αμερικανική που εισβάλλει στη χώρα μας και μας αφομοιώνει. Γι' αυτό νομίζω ότι η καλύτερη συνταγή μάχης για όσους δεν αρέσκονται στην ομοιομορφία είναι η παραγωγή και η ανάπτυξη της ιδιαιτερότητας».

­ Και ο ρόλος του υπουργού Πολιτισμού ποιος είναι;

«Ο υπουργός Πολιτισμού ίσως πρέπει να είναι και λίγο μεσίτης των διαφόρων δημιουργικών ομάδων και ρευμάτων, να τους φέρνει σε επαφή, να μεταφέρει ιδέες και προτάσεις και να προκαλεί αυτή τη ζύμωση μέσα από την οποία μπορεί να προκύψει το επιζητούμενο λαμπρό αποτέλεσμα».

­ Εχετε ένα πρόγραμμα και ορισμένους στόχους για το υπουργείο Πολιτισμού. Εσείς, όμως, κύριε Πάγκαλε, τι θα μπορούσατε να εισπράξετε από τη θητεία σας σε αυτό;

«Για να κάνεις πολιτική πρέπει να έχεις μανία με τον έπαινο, το έχω πει και στο παρελθόν αυτό. Δεν πιστεύω στις υποκριτικές θεωρίες εκείνων που έχουν ταχθεί δήθεν από τη φύση τους να υπηρετούν επώδυνα τον πολίτη και το έθνος. Ο πολιτικός είναι κάποιος που του αρέσει να τον επιδοκιμάζουν και να τον επαινούν οι συνάνθρωποί του. Αλλη ικανοποίηση αυτή η δουλειά δεν έχει. Ετσι, αν μετά από τέσσερα χρόνια και για κάποιο διάστημα ώσπου να με ξεχάσουν οι Ελληνες λένε ότι "ο Πάγκαλος ήταν καλός υπουργός Πολιτισμού", αυτό θα είναι μεγάλη ικανοποίηση».

http://www.tovima.gr/politics/article/?aid=123322