Συμπεράσματα από την εκδήλωση: Can China rise peacefully?


“Η άνοδος της Κίνας στο διεθνές σύστημα δεν μπορεί να είναι απολύτως ειρηνική.”
“Οι διενέξεις μεταξύ Κίνας-ΗΠΑ μπορούν να οδηγήσουν σε ένα 2ο Ψυχρό Πόλεμο”
Τα παραπάνω ήταν τα κύρια συμπεράσματα της ομιλίας του κορυφαίου Καθηγητή των Διεθνών Σχέσεων John J. Mearsheimer, που πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία των Τμημάτων Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών-Ε.ΔΙ.Σ.Ε.Ο. και Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
Το ερώτημα στο οποίο προσπάθησε να απαντήσει με την ομιλία του ο Αμερικανός καθηγητής ήταν το αν : “Η άνοδος της Κίνας στο διεθνές σύστημα μπορεί να είναι ειρηνική;”.
Μονολεκτικά ο ίδιος απάντησε πως όχι.

Η θέση του καθηγητή Μearsheimer ήταν ότι η απάντηση σε αυτή την ερώτηση μπορεί να δοθεί μόνο θεωρητικά, μιας και δεν είναι δυνατόν να γνωρίζουμε το μέλλον. Χρειαζόμαστε, λοιπόν, μια καλή θεωρία, μια θεωρία που να μπορεί να εξηγήσει το παρελθόν και να αποτελεί οδηγό για το μέλλον. Σύμφωνα με τον ίδιο αυτή η θεωρία είναι η δική του εκδοχή του ρεαλισμού, ο επιθετικός ρεαλισμός.
Ο Mearsheimer κάνει 5 υποθέσεις:
  • Τα κράτη είναι οι μοναδικοί δρώντες στο διεθνές σύστημα και  το διεθνές σύστημα είναι άναρχο, που σημαίνει ότι δεν υπάρχει κάποια ανώτερη αρχή που να διασφαλίζει την τάξη στο διεθνές σύστημα.
  • Όλα τα κράτη διαθέτουν κάποια στρατιωτική ισχύ.
  • Δεν μπορούμε ποτέ να είμαστε σίγουροι για τις προθέσεις των κρατών
  • Τα κράτη είναι ορθολογικοί παίκτες.
  • Πρωταρχικός στόχος των κρατών είναι η επιβίωσή τους.
Αυτές οι υποθέσεις οδηγούν το καθηγητή στο συμπέρασμα ότι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλίσουν την επιβίωση τους τα κράτη είναι η συνεχής αύξηση της ισχύος τους, για αυτο και ονομάζει την θεωρία του επιθετικό ρεαλισμό. Κάθε μεγάλη δύναμη επιδιώκει την ηγεμονία. Ωστόσο, ο κόσμος είναι πολύ μεγάλος και καμία δύναμη δεν μπορεί να καταστεί ο ηγεμόνας του. Το καλύτερο που μπορεί να πετύχει μια δύναμη είναι η περιφερειακή ηγεμονία.
Με βάση αυτή τη θεωρία ο καθηγητής Mearsheimer εξήγησε την άνοδο της Αμερικής από το 1783 και μετά και την ηγεμονία της στο δυτικό ημισφαίριο, για να καταλήξει ότι με τον ίδιο τρόπο μπορεί να αναδυθεί και η Κίνα στην Ασία.
Σε αυτή την περίπτωση η αντιπαλότητα Κίνας-Αμερικής είναι πιθανότερο να οδηγήσει σε ένα νέο ψυχρό πόλεμο παρά σε έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο. Εάν υπάρξει πόλεμος τότε αυτός θα είναι πολύ περιορισμένος, εξαιτίας του φόβου μιας πυρηνικής κλιμάκωσης.
Ο Αμερικανός καθηγητής δεν είναι αισιόδοξος για τη δυνατότητα και την προθυμία των Ευρωπαίων να συνδράμουν τις ΗΠΑ, ώστε να εξισορροπηθεί η Κίνα και για αυτό οι ΗΠΑ θα καταφύγουν στη βοήθεια ασιατικών δυνάμεων, όπως η Ιαπωνία και η Ινδία. Στην περίπτωση αυτή μήλο της έριδος θα αποτελέσουν η Ινδονησία, αλλά και η Ταϊβάν. Επίσης, δεν προέκρινε την άποψη ότι η οικονομική αλληλεξάρτηση θα αποτρέψει την ενδεχόμενη σύγκρουση. “Στο τέλος η πολιτική υπερισχύει της οικονομίας”, τόνισε.
Την εκδήλωση προλόγισαν ο καθηγητής του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Ηλίας Κουσκουβέλης και ο  αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών Δημήτριος Καιρίδης.
Ο καθηγητής Ηλίας Κουσκουβέλης , ανέφερε ότι η παρουσία του καθηγητή Mearsheimer στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας αποτελεί μεγάλη τιμή. “Πρόκειται για μια σημαντική στιγμή για το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, καθώς σε λιγότερο από δύο μήνες είχαμε την τιμή να φιλοξενήσουμε δύο κορυφαίους επιστήμονες των Διεθνών Σχέσεων, τον καθηγητή John J. Mearsheimer και τον καθηγητή Kenneth Waltz,” είπε και εξέφρασε την ευχή η επίσκεψη αυτή να αποτελέσει μόνο την αρχή μιας σταθερής συνεργασίας του Πανεπιστημίου με τον καθηγητή Mearsheimer.
Ο αναπληρωτής καθηγητής Δημήτριος Καιρίδης , προλόγισε τον Αμερικάνό καθηγητή λέγοντας ότι πρόκειται για έναν αναγνωρισμένο επιστήμονα που βρίσκεται ανάμεσα στους κλασσικούς θεωρητικούς των Διεθνών Σχέσεων και ο οποίος τολμά να πάει  “αντίθετα στο ρεύμα”, όπως για παράδειγμα με το βιβλίο του “Το ισραηλινό λόμπι και η πολιτική των Η.Π.Α.” Ο John J. Mearsheimer   είναι επίσης εξαιρετικός δάσκαλος, χαρακτηριστικά ανέφερε: “Οι μαθητές του διαμόρφωσαν και διαμορφώνουν  το πεδίο των Διεθνών Σχέσεων” .

Σχόλια