Περιβάλλον: η Επιτροπή οδηγεί την Ελλάδα στο Δικαστήριο για παράλειψη προστασίας της λίμνης Κορώνειας

IP/11/89

Bρυξέλλες, 27 Ιανουαρίου 2011

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραπέμπει την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την παράλειψή της να προστατεύσει τη λίμνη Κορώνειας, που αποτελεί διεθνώς σημαντικό υγρότοπο στην περιοχή της Θεσσαλονίκης. Η λίμνη έχει υποστεί σοβαρή υποβάθμιση λόγω ρύπανσης και παράνομης άντλησης, με σοβαρές συνέπειες για την τοπική πανίδα και χλωρίδα. Αν και υπάρχει ολοκληρωμένο σχέδιο αποκατάστασης της λίμνης, με πολλές δράσεις εν μέρει χρηματοδοτούμενες από πόρους της ΕΕ, η πρόοδος που σημειώθηκε ήταν βραδεία. Μετά από σύσταση του Επιτρόπου κ. Janez Potočnik, αρμόδιου για το περιβάλλον, η Επιτροπή παραπέμπει την υπόθεση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Η λίμνη Κορώνειας αποτελεί μέρος του δικτύου Natura 2000, ευρωπαϊκού δικτύου προστατευόμενων περιοχών φυσικού κάλλους. Εν προκειμένω η Ελλάδα παρέλειψε να εκπληρώσει υποχρεώσεις της όσον αφορά τη λίμνη, οι οποίες απορρέουν από διάφορες βασικές οδηγίες – τις οδηγίες για τα – ενδιαιτήματα και τα πτηνά, τη οδηγία για την, επεξεργασία αστικών λυμάτων, και τις απορρίψεις επικίνδυνων ουσιών στο νερό.

Σε συνέχεια ερευνών που διεξήχθησαν από την Επιτροπή το έτος 2002 σχετικά με τη ρύπανση και την υποβάθμιση της λίμνης, οι ελληνικές αρχές συμφώνησαν να θέσουν σε ενέργεια ειδικό νομοθετικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση παράνομων δραστηριοτήτων στην περιοχή. Το έτος 2004 τέθηκε σε εφαρμογή συνολικό σχέδιο δράσης για την αποκατάσταση του υγροτόπου, στο πλαίσιο του οποίου το κύριο μέρος των δράσεων συγχρηματοδοτήθηκε από πόρους της ΕΕ. Στις δράσεις αυτές συμπεριλαμβάνονται η βελτίωση των φυσικών χαρακτηριστικών της λίμνης (όπως η στάθμη και το βάθος του νερού), τα δίκτυα άρδευσης και η κατασκευή συστημάτων επεξεργασίας λυμάτων και άλλων υγρών αποβλήτων για τις γειτονικές αστικές περιοχές. Προϋπόθεση για τη συγχρηματοδότηση της ΕΕ ήταν η ανάληψη συγκεκριμένης δράσης για τη σφράγιση παράνομων γεωτρήσεων και τον έλεγχο απορρίψεων αστικών και βιομηχανικών υγρών αποβλήτων στη λίμνη. Αλλά η Επιτροπή πληροφορήθηκε ότι πολλά από τα μέτρα εξακολουθούν να μην έχουν τεθεί σε εφαρμογή, ενώ οι περισσότεροι από τους όρους που τέθηκαν για τη χρηματοδότηση δεν έχουν τηρηθεί. Διαβιβάστηκε προειδοποιητική επιστολή, την οποία ακολούθησε αιτιολογημένη γνώμη το Μάιο του 2010 (βλέπε IP/10/525). Λόγω ασήμαντης προόδου μέχρι τώρα, η Επιτροπή κατέληξε στην προσαγωγή της Ελλάδας στο Δικαστήριο. Επιπλέον, η Επιτροπή δεν θα ανανεώσει την απόφαση συγχρηματοδότησης και θα αποφασίσει κατά πόσον θα συνεχιστεί η συγχρηματοδότηση από την ΕΕ.

Ιστορικό

Πληγή για τη λίμνη Κορώνειας ήταν η εκτεταμένη παράνομη απόληψη υδάτων για άρδευση, η οποία μείωσε δραστικά τη στάθμη νερού της λίμνης, όπου αρκετές εκατοντάδες οικογενειών ζούσαν παλαιότερα με την αλιεία. Η αλιεία και η κολύμβηση στη λίμνη δεν είναι πλέον δυνατά, ενώ είναι σημαντική η ρύπανση των υδάτων από απορρίψεις ευτροφιστών, βαρέων μετάλλων και άλλων ρύπων βιομηχανιών ή και πόλεων της γύρω περιοχής. Οι εν λόγω ευτροφιστές συντελούν στην υπερβολική ανάπτυξη αλγών, που εκτοπίζουν κάθε άλλο είδος ζωής, με τη διαδικασία που είναι γνωστή ως ευτροφισμός.

Η λίμνη φιλοξενεί πολυάριθμα απειλούμενα, ενδημικά και σπάνια ενδιαιτήματα, καθώς και πτηνά που αναπαράγονται, διαχειμάζουν ή διαβιούν (π.χ. ο κρυπτοτσικνιάς Ardeola ralloides, ο θαλασσαετός Heliaetus albicilla, και η λαγγόνα Phalacrocorax pygmeus) και αποτελεί περιοχή Natura 2000 προστατευόμενη με βάση τις οδηγίες της ΕΕ για τα πτηνά και τα ενδιαιτήματα. Επίσης περιλαμβάνεται στη σύμβαση Ramsar, διεθνή συνθήκη για την προστασία και την αειφόρο χρήση φυσικών υγροτόπων. Επίσης η Ελλάδα υπέχει νομικές υποχρεώσεις για την περιοχή με βάση την οδηγία για την απόρριψη επικίνδυνων ουσιών στο υδατικό περιβάλλον και την οδηγία για την επεξεργασία αστικών υγρών αποβλήτων , η οποία απαιτεί από τα κράτη μέλη να προβαίνουν σε επεξεργασία με αυστηρές προδιαγραφές υγρών αποβλήτων προοριζόμενων να διοχετευθούν σε ευαίσθητες περιοχές.