Άνθρωπος, κράτος, πόλεμος και Θεωρία διεθνούς πολιτικής

Επιτέλους, μέσα σε αυτό το περιβάλλον κακών μαντάτων και ειδήσεων, ένα καλό νέο: Τα δύο σημαντικότερα κείμενα διεθνών σχέσεων κυκλοφόρησαν στα ελληνικά (εκδόσεις Ποιότητα). Για ένα ακόμη λόγο (και αυτά) τα πρότεινα εγώ για μετάφραση και κυκλοφορία στα ελληνικά. Τιμήθηκαν δεόντως: Κατ' αρχάς, τα μετάφρασε με τρόπο που δεν μπορούσε να είναι καλύτερος ο Κώστας Κολιόπουλος. Το Ο Άνθρωπος, το κράτος και ο πόλεμος έγραψε μια εξαιρετική εισαγωγή ο συνάδελφος Καθηγητής Ηλίας Κουσκουβέλης. Το Θεωρία διεθνούς πολιτικής έγραψε ένα εκτενές εισαγωγικό δοκίμιο ο συνάδελφος Καθηγητής Αθανάσιος Πλατιάς. Επειδή ότι γράφτηκε για τις διεθνείς σχέσεις λίγο πολύ αφορούσε αυτά τα δύο κορυφαία βιβλία, αξίζει συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές της έκδοσης των δύο αριστουργημάτων. Κάτι ακόμη: Έρχεται ο Waltz στην Ελλάδα και θα αποτελέσει ένα σημαντικό πολιτικοστοχαστικό γεγονός. Εδώ παραθέτω αυτούσια την ανάρτηση των εκδοτών.

 

Kenneth N. Waltz, Ο άνθρωπος, το κράτος και ο πόλεμος. Μία θεωρητική ανάλυση(Εκδόσεις Ποιότητα www.piotita.gr)

Ποια είναι τα κυριότερα αίτια του πολέμου; Ο Κ. Waltz ερευνά σε βάθος τις ιδέες που έχουν διατυπώσει διάφοροι διανοητές σε όλη την ιστορία του δυτικού πολιτισμού, προκειμένου να εξηγήσουν τους λόγους για τις συγκρούσεις μεταξύ των ανθρώπων καθώς και τις σχετικές προτάσεις που διατύπωσαν για την επίτευξη της ειρήνης. Ο Waltz δείχνει ότι τα υφιστάμενα γνωστικά κεκτημένα μπορούν να συνεισφέρουν στην κατανόηση των σύγχρονων διεθνών σχέσεων. Οι θεωρίες που διατύπωσαν άνθρωποι όπως ο Άγιος Αυγουστίνος, ο Hobbes, ο Kant, ο Rousseau και ο Spinoza καθώς και οι απόψεις των φιλελεύθερων, των σοσιαλιστών και των συμπεριφοριστών επιστημόνων υποβάλλονται σε κριτική ανάλυση.

«Σε αυτή τη στοχαστική έρευνα στις απόψεις της κλασικής πολιτικής θεωρίας σχετικά με τη φύση και τα αίτια του πολέμου, ο Καθηγητής Waltz ακολουθεί τρία βασικά θέματα ή αλλιώς εικόνες: ο πόλεμος ως συνέπεια της φύσης και της συμπεριφοράς του ανθρώπου, ως αποτέλεσμα της εσωτερικής οργάνωσης των κρατών και ως προϊόν της διεθνούς αναρχίας».
Foreign Affairs

«Ευτυχώς που ο Καθηγητής Waltz δεν είναι απλώς εκπαιδευμένος στην πολιτική θεωρία, αλλά συνάμα είναι και ικανός μελετητής της διεθνούς πολιτικής που κατέχει τη σύγχρονη βιβλιογραφία και τα ανεπεξέργαστα δεδομένα του αντικειμένου. Έτσι, έχει τη διανοητική ικανότητα να αναλύσει τις συνεισφορές των πολιτικών φιλοσόφων και επίσης να αποτιμήσει το πόσο σχετικές και πόσο επαρκείς είναι για την κατανόηση του πραγματικού κόσμου της διεθνούς πολιτικής».
American Political Science Review

 

  Kenneth N. Waltz, Θεωρία διεθνούς πολιτικής (Εκδόσεις Ποιότητα www.piotita.gr)

Οι βασικές αρχές που αναλύονται στο έργο του Kenneth N. Waltz είναι συνοπτικά οι εξής:

• Τα κράτη είναι οι βασικοί δρώντες του διεθνούς συστήματος.
• Η απουσία διεθνούς ρυθμιστικής εξουσίας καθιστά το διεθνές σύστημα άναρχο. Κατά συνέπεια οι σχέσεις των κρατών είναι ανταγωνιστικές και πολλές φορές συγκρουσιακές.
• Για την ασφάλεια των κρατών ισχύει η «αρχή της αυτοβοήθειας». Τα κράτη μεριμνώντας για την ασφάλειά τους μειώνουν την ασφάλεια των άλλων κρατών, με αποτέλεσμα να τροφοδοτείται ο ανταγωνισμός και να δημιουργούνται «διλήμματα ασφαλείας».
• Τα κράτη τείνουν να είναι ορθολογικά, επειδή είναι «ευαίσθητα στο κόστος» και επειδή κύρια μέριμνά τους είναι η ασφάλειά τους, δηλαδή η επιβίωση, η διατήρηση της εδαφικής κυριαρχίας και της εθνικής ανεξαρτησίας.
• Τα κράτη επιδιώκουν να αποκτήσουν «ισχύ», η οποία είναι το κύριο «νόμισμα» στη διεθνή πολιτική κυριαρχία και για να αυξήσουν την ασφάλειά τους υιοθετούν στρατηγικές εξισορρόπησης που αναπτύσσουν μηχανισμούς αυτορρύθμισης.
• Η δημιουργία ενός αυτορυθμιζόμενου συστήματος ισορροπίας δυνάμεων σημαίνει ότι η κατανομή ισχύος αφορά καίρια τόσο τη σταθερότητα όσο και την αστάθεια στη διεθνή πολιτική.
  
  
  Παναγιώτης Ήφαιστος
  Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων – Στρατηγικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πειραιώς
  www.ifestosedu.gr - info@ifestosedu.gr