Τα επίσημα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (28-29 Οκτωβρίου 2010)

Για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις που αποκάλυψε η πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση, είναι απαραίτητη μια θεμελιώδης αλλαγή της ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης. Για το σκοπό αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε την έκθεση της Ειδικής Ομάδας για την Οικονομική Διακυβέρνηση. Η εφαρμογή της θα αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα προόδου για την ενίσχυση του οικονομικού πυλώνα της ΟΝΕ: θα αυξήσει τη δημοσιονομική πειθαρχία, θα διευρύνει την οικονομική εποπτεία και θα εμβαθύνει το συντονισμό. Η έκθεση ορίζει επίσης τις κατευθυντήριες αρχές για ένα εύρωστο πλαίσιο για τη διαχείριση κρίσεων και για ισχυρότερους θεσμούς. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε σχετικά με τα μεταγενέστερα βήματα όσον αφορά την παρακολούθηση της εφαρμογής των συμφωνηθέντων από την Ειδική Ομάδα. Έπειτα από τις συζητήσεις του της 16ης Σεπτεμβρίου 2010, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αντάλλαξε επίσης απόψεις για την προετοιμασία της Συνόδου Κορυφής της G20 στη Σεούλ και της Διάσκεψης του Κανκούν για την αλλαγή του κλίματος, καθώς και των συνόδων κορυφής με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Ρωσία και την Ουκρανία.

Ι. ΕΙΔΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

1. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εγκρίνει την έκθεση της Ειδικής Ομάδας για την Οικονομική Διακυβέρνηση. Με την υλοποίησή της θα μπορέσουμε να αυξήσουμε τη δημοσιονομική πειθαρχία, να διευρύνουμε την οικονομική εποπτεία, να βελτιώσουμε το συντονισμό και να ενισχύσουμε το πλαίσιο για τη διαχείριση των κρίσεων και τους θεσμούς. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητά να ακολουθηθεί προσέγγιση «ταχείας διαδικασίας» για την έγκριση του παράγωγου δικαίου που απαιτείται για την υλοποίηση πολλών από τις συστάσεις. Στόχος του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι να επιτευχθεί συμφωνία σχετικά με τις νομοθετικές προτάσεις της Επιτροπής μέχρι το καλοκαίρι του 2011, λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση της Ειδικής Ομάδας δεν καλύπτει όλα τα θέματα που περιλαμβάνονται στις προτάσεις αυτές και αντιστρόφως. Με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλισθεί η αποτελεσματική εφαρμογή των νέων ρυθμίσεων εποπτείας το συντομότερο δυνατόν. Το αποτέλεσμα θα είναι να ενδυναμωθεί σημαντικά ο οικονομικός πυλώνας της ΟΝΕ, να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη και έτσι να στηριχθούν η βιώσιμη ανάπτυξη, η απασχόληση και η ανταγωνιστικότητα.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί το Συμβούλιο να επισπεύσει τις εργασίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνεται υπόψη ο αντίκτυπος της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης κατά την εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, και να υποβάλει σχετική έκθεση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου. Δεδομένης της σημασίας των συστημικών συνταξιοδοτικών μεταρρυθμίσεων, θα πρέπει να διασφαλιστεί η ισοτιμία στο πλαίσιο του ΣΣΑ.

2. Ως συνέχεια της έκθεσης της Ειδικής Ομάδας, και για να διασφαλισθεί ισόρροπη και αειφόρος ανάπτυξη, οι Αρχηγοί κρατών ή κυβερνήσεων συμφωνούν ως προς την ανάγκη να θεσπίσουν τα κράτη μέλη μόνιμο μηχανισμό για την αντιμετώπιση κρίσεων προκειμένου να διασφαλίζεται η χρηματοοικονομική σταθερότητα της ζώνης του ευρώ συνολικά και καλούν τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να έρθει σε διαβουλεύσεις με τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σχετικά με περιορισμένη τροποποίηση της συνθήκης, η οποία απαιτείται προς επίτευξη των ανωτέρω, χωρίς τροποποίηση του άρθρου 125 της ΣΛΕΕ (ρήτρα του «no bail-out»).

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να πραγματοποιήσει, σε στενή διαβούλευση με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, προπαρασκευαστικές εργασίες σχετικά με τα γενικά χαρακτηριστικά ενός μελλοντικού νέου μηχανισμού, μεταξύ άλλων το ρόλο του ιδιωτικού τομέα, το ρόλο του ΔΝΤ και τις πολύ αυστηρές προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα πρέπει να λειτουργούν τα προγράμματα αυτά.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανέλθει στο θέμα αυτό κατά τη σύνοδο του Δεκεμβρίου προκειμένου να λάβει την τελική απόφαση τόσο σχετικά με την περιγραφή μηχανισμού κρίσης όσο και σχετικά με περιορισμένη τροποποίηση της συνθήκης, ούτως ώστε οιαδήποτε αλλαγή να μπορέσει να επικυρωθεί έως τα μέσα του 2013 το αργότερο.

Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προτίθεται να εξετάσει στη συνέχεια, σε διαβούλευση με τα κράτη μέλη, το θέμα του δικαιώματος των μελών της ζώνης του ευρώ να συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων σε διαδικασίες σχετικές με την ΟΝΕ σε περίπτωση μόνιμης απειλής της σταθερότητας της ζώνης του ευρώ συνολικά.

3. Οι Αρχηγοί Κρατών ή Κυβερνήσεων τόνισαν ότι, παράλληλα με την ενίσχυση της δημοσιονομικής πειθαρχίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι ουσιαστικής σημασίας ο προϋπολογισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το επικείμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο να αντικατοπτρίζουν τις προσπάθειες εξυγίανσης που καταβάλλουν τα κράτη μέλη ώστε το έλλειμμα και το χρέος να τεθούν σε πιο διατηρήσιμη τροχιά. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, σεβόμενο το ρόλο των διαφόρων θεσμικών οργάνων και την ανάγκη εκπλήρωσης των στόχων της Ευρώπης, θα συζητήσει κατά την προσεχή του σύνοδο με ποιο τρόπο θα εξασφαλιστεί ότι το ζήτημα των δαπανών σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα μπορέσει να συμβάλει δεόντως στα ανωτέρω.

ΙΙ. ΣΥΝΟΔΟΣ ΚΟΡΥΦΗΣ ΤΗΣ G20 ΣΤΗ ΣΕΟΥΛ

4. Η παγκόσμια οικονομία ανακάμπτει από την κρίση. Ωστόσο εξακολουθούν να υπάρχουν αρκετά ζητήματα που απαιτούν διαρκή προσοχή σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως οι κίνδυνοι για τη χρηματοπιστωτική βιωσιμότητα, η ατελής αποκατάσταση του χρηματοπιστωτικού τομέα, η υψηλή ανεργία, το ευμετάβλητο των παγκόσμιων τιμών των βασικών προϊόντων και η επανεμφάνιση παγκόσμιων μακροοικονομικών ανισορροπιών. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαίωσε τους προσανατολισμούς που ενέκρινε το Συμβούλιο και συζήτησε τις προτεραιότητες που οι αντιπρόσωποι της ΕΕ και τα κράτη μέλη της ΕΕ που είναι μέλη της G20 θα προωθήσουν κατά τη σύνοδο κορυφής της Σεούλ. Η σύνοδος κορυφής πρέπει να στείλει φιλόδοξο μήνυμα σχετικά με την απτή και έγκαιρη υλοποίηση των μέτρων που συμφωνήθηκαν στο Πλαίσιο για ισχυρή, βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη, ιδίως όσον αφορά τα σχέδια δημοσιονομικής εξυγίανσης, τη χρηματοπιστωτική κανονιστική μεταρρύθμιση, την κοινωνική συνοχή, τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και την ανάγκη περαιτέρω διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτεί επίσης το ζήτημα της νέας εξισορρόπησης της παγκόσμιας ανάπτυξης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένει να επιβεβαιωθεί από τη σύνοδο κορυφής της G20 η συμφωνία της Βασιλείας, η οποία αποτελεί σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση τονίζει ότι επιβάλλεται να διατηρηθεί το άνοιγμα των αγορών, να δοθεί ώθηση στις διαπραγματεύσεις της Ντόχα και να εγκριθεί αναπτυξιακό πρόγραμμα προσανατολισμένο προς τη μεγέθυνση. Τονίζει ότι πρέπει να αποφευχθούν όλες οι μορφές προστατευτισμού και οποιαδήποτε διακύμανση των συναλλαγματικών ισοτιμιών προκειμένου να αποκομισθούν βραχυπρόθεσμα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.

5. Η συμφωνία που επιτεύχθηκε στην υπουργική σύνοδο της G20 της 23ης Οκτωβρίου 2010 για τη μεταρρύθμιση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου θα προσδώσει στο ΔΝΤ μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, αξιοπιστία και νομιμοποίηση και θα του δώσει τη δυνατότητα να διαδραματίσει το ρόλο που του αναλογεί για τη στήριξη της λειτουργίας του διεθνούς νομισματικού και χρηματοπιστωτικού συστήματος. Οι μεταρρυθμίσεις των ποσοστώσεων καθώς και οι ευρύτερες μεταρρυθμίσεις της διακυβέρνησης θα πρέπει να πραγματοποιηθούν από κοινού, ως ενιαία, συνολική δέσμη και κατά το ίδιο χρονικό διάστημα.

6. Είναι απαραίτητες περαιτέρω εργασίες για τις εισφορές και τους φόρους επί χρηματοπιστωτικών οργανισμών, τόσο σε διεθνές όσο και σε εσωτερικό επίπεδο. Σύμφωνα με την έκθεση του Συμβουλίου, θα πρέπει να υπάρξει περαιτέρω συντονισμός μεταξύ των διαφόρων συστημάτων εισφορών που ισχύουν, προκειμένου να αποφευχθεί η διπλή επιβολή. Το Συμβούλιο καλείται να υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το Δεκέμβριο του 2010. Θα πρέπει επίσης να εξεταστούν οι διάφορες επιλογές σχετικά με τη φορολόγηση του χρηματοπιστωτικού τομέα καθώς και βέλτιστες πρακτικές με στόχο την καταπολέμηση των φορολογικών παραδείσων και της φοροδιαφυγής.