Πώς θα ρυθμιστούν οι οφειλές υπερχρεωμένων ιδιωτών

Το Ειρηνοδικείο ορίζει το μέρος της οφειλής που πρέπει να εξοφλήσει ο οφειλέτης και τις μηνιαίες δόσεις σε διάστημα όχι μεγαλύτερο των 4 ετών

Της Μανταλένας Πίου
Το νομοσχέδιο για τη ρύθμιση οφειλών των υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων κατατέθηκε χθες στη Βουλή, μετά από καθυστέρηση πολλών μηνών και αρκετά πιο αυστηρό σε σχέση με τις αρχικές εξαγγελίες της κυβέρνησης. Για πρώτη φορά στο ελληνικό νομικό σύστημα ένα φυσικό πρόσωπο αποκτά τη δυνατότητα να πτωχεύσει και να απαλλαγεί από ένα μέρος της οφειλής του, την οποία αποφασίζει το Ειρηνοδικείο κάτω από αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις.

Το Ειρηνοδικείο ορίζει το μέρος της οφειλής που πρέπει να εξοφλήσει ο οφειλέτης και τις μηνιαίες δόσεις σε διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τα τέσσερα χρόνια. Ειδική πρόβλεψη υπάρχει για την προστασία της μοναδικής κατοικίας από τη ρευστοποίηση, αλλά και σε αυτήν την περίπτωση ο οφειλέτης αναλαμβάνει συγκεκριμένες υποχρεώσεις, που φθάνουν στην εξόφληση του 85% της εμπορικής αξίας του ακινήτου σε διάστημα ως 20 χρόνια.

Κλειδί στη ρύθμιση των οφειλών αποτελεί ο εξωδικαστικός συμβιβασμός, καθώς καμία από τις διαδικασίες που προβλέπει το νομοσχέδιο δεν ξεκινά αν αποδεδειγμένα ο οφειλέτης δεν προσπαθήσει να έλθει σε εξωδικαστικό συμβιβασμό με τους πιστωτές. Μόνον αν αποτύχει ο εξωδικαστικός συμβιμβασμός ο οφειλέτης μπορεί να προσφύγει στο Ειρηνοδικείο. Για τη λειτουργία του όλου μέτρου το νομοσχέδιο προβλέπει την πρόσληψη 80 ειρηνοδικών και το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους εκτιμά επιβάρυνση του κρατικού προυπολογισμού με 2,750 εκατ. ετησίως από την εφαρμογή του νομοσχεδίου.

Ποιους αφοράΔικαίωμα ρύθμισης των οφειλών αποκτούν τα φυσικά πρόσωπα, καταναλωτές και επαγγελματίες που δεν έχουν έχουν πτωχευτική ικανότητα (δηλαδή δεν αφορά σε εμπόρους κ.λπ.) και αδυνατούν, χωρίς δόλο, να εξοφλήσουν τις ληξιπρόθεσμες χρηματικές οφειλές τους. Η ρύθμιση δεν επιτρέπεται για οφειλές που έχουν αναληφθεί τον τελευταίο χρόνο πριν από την υποβολή της αίτησης στο Ειρηνοδικείο, για χρέη που προέκυψαν από αδικοπραξία, διοικητικά πρόστιμα, χρηματικές ποινές, φόρους και τέλη προς το Δημόσιο και τα ΝΠΔΔ, τους ΟΤΑ α και β βαθμού, καθώς και εισφορές προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Την ύπαρξη δόλου αποδεικνύει ο πιστωτής.

Χρέη που ρυθμίζονται και υποχρεώσειςΜε το νομοσχέδιο μπορούν να ρυθμιστούν όλα τα χρέη προς τις τράπεζες, καταναλωτικά, στεγαστικά, επαγγελματικά, καθώς και χρέη προς τρίτους, με την εξαίρεση όσων αναφέρθηκαν προηγουμένως. Ο οφειλέτης που κάνει τη ρύθμιση υποχρεώνεται να καταβάλλει κάθε μήνα και για χρονικό διάστημα τεσσάρων ετών ένα μέρος του εισοδήματός του στους πιστωτές.

Το ποσό της δόσης καθορίζεται από το Ειρηνοδικείο με βάση το εισόδημα του οφειλέτη και τις βιοτικές ανάγκες του ίδιου και των προστατευόμενων μελών της οικογένειάς του. Το μέρος του χρέους που θα εξοφλήσει εξαρτάται από το εισόδημά του και τις πραγματικές του δυνατότητες, και το δικαστήριο έχει τη δυνατόητα να αξιολογεί ανά εξάμηνο την πραγματική ικανότητα αποπληρωμής και αναλόγως να αναπροσαρμόζει τη δόση. Το δικαστήριο μπορεί να απαλλάξει τον οφειλέτη απο την/τις μηνιαίες δόσεις σε εξαιρετικές περιπτώσεις, π.χ. ανεργία, προβλήματα υγείας κ.λπ., επανεξετάζοντας κάθε φορά την κατάσταση μετά από έξι μήνες.

Κύρια κατοικίαΗ περιουσία του οφειλέτη ρευστοποιείται για την πληρωμή των πιστωτών. Ο οφειλέτης έχει, όμως, τη δυνατότητα να εξαιρέσει από τη ρευστοποίηση τη μοναδική κατοικία του, αναλαμβάνοντας με ευνοϊκό επιτόκιο και με δυνατότητα περιόδου χάριτος την εξυπηρέτηση χρεών που αντιστοιχούν μέχρι το 85% της εμπορικής αξίας του ακινήτου, όπως αυτή αποτιμάται από το δικαστήριο. Η εξυπηρέτηση της οφειλής γίνεται σε διάστημα έως είκοσι χρόνια και με επιτόκιο που δεν υπερβαίνει αυτό της ενήμερης οφειλής.

Διαδικασία υπαγωγής στη ρύθμισηΕξωδικαστικός συμβιβασμός: Απαραίτητη προϋπόθεση για να ξεκινήσει η όλη διαδικασία είναι ο οφειλέτης να προσπαθήσει να πετύχει εξωδικαστικό συμβιβασμό με όλους τους πιστωτές και μόνον σε περίπτωση που αποτύχει μπορεί να προσφύγει στο Ειρηνοδικείο. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η αποτυχημένη προσπάθεια εξωδικαστικού συμβιβασμού να έχει γίνει το τελευταίο εξάμηνο πριν από την κατάθεση της αίτησης στο δικαστήριο. Την προσπάθεια πιστοποιεί ο Συνήγορος του Καταναλωτή, ή η Επιτροπή Φιλικού Διακανονισμού, ή η Ενωση Καταναλωτών, ή ο Μεσολαβητής Τραπεζικών Επενδυτικών Υπηρεσιών ή δικηγόρος ή άλλος δημόσιος ή ιδιωτικός φορέας, ο οποίος και συνδράμει τον οφειλέτη στον διακανονισμό.

Ειρηνοδικείο: O οφειλέτης καταθέτει στο Ειρηνοδικείο της περιφέρειας όπου έχει την κατοικία του την αίτηση, με κατάσταση της περιουσίας του και των εισοδημάτων του ιδίου και της συζύγου του, κατάσταση των πιστωτών και των απαιτήσεών τους και σχέδιο διευθέτησης των οφειλών. Ας σημειωθεί ότι τα πιστωτικά ιδρύματα πρέπει μέσα σε πέντε εργάσιμες ημέρες να παραδώσουν την αναλυτική κατάσταση χρεών.

Από την αίτηση έως την πτώχευση

Το Ειρηνοδικείο πρέπει να προσδιορίσει τη δικάσιμο για τη συζήτηση σε διάστημα έξι μηνών από την ημερομηνία κατάθεσης

Μετά την υποβολή της αίτησης, ο οφειλέτης μπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο την αναστολή εκτέλεσης καταδιωκτικών μέτρων, που τυχόν εκκρεμούν σε βάρος του.

Οι οφειλές από στεγαστικά δάνεια συνεχίζουν να εκτοκίζονται μέχρι την έκδοση της δικαστικής απόφασης με το συμβατικό επιτόκιο της ενήμερης οφειλής.

Σε περίπτωση μη εξόφλησης των δόσεων οι ευνοϊκές ρυθμίσεις παύουν. Οταν εξοφληθούν οι οφειλές, τα στοιχεία του οφειλέτη παραμένουν στον «Τειρεσία» για τρία χρόνια.

ΗΜΕΡΗΣΙΑ