Το κόστος της διαφθοράς

Σε περίπου 790 εκατ. ευρώ εκτιμάται το μέγεθος της μικρο-διαφθοράς στην Ελλάδα το 2009. Σύμφωνα με έρευνα της Public Issue για λογαριασμό της «Διεθνούς Διαφάνειας-Ελλάς», στην κορυφή των φορέων του δημόσιου τομέα όπου εντοπίζονται περιστατικά διαφθοράς βρίσκονται τα δημόσια νοσοκομεία και ακολουθούν οι πολεοδομίες και οι εφορίες. Την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν το ΙΚΑ και οι νομαρχίες. Κι αν η διαφορά στο δημόσιο τομέα εμφανίζεται το 2009 ελαφρά μειωμένη σχετικά με το 2008 (9,3% έναντι 9,5%), στον ιδιωτικό τομέα δείχνει να γνωρίζει σταδιακή αύξηση. Χαρακτηριστικά, ενώ το 4,4% των ερωτώμενων νοικοκυριών κατήγγειλε περιστατικά διαφθοράς στον ιδιωτικό τομέα το 2007, το ποσοστό αυτό αυξήθηκε στο 5,1% το 2008 και έφθασε το 5,3% το 2009.


Σε ό,τι αφορά τον ιδιωτικό τομέα, τα περιστατικά διαφθοράς σημειώνονται σε ιδιωτικά νοσοκομεία, γιατρούς/ιατρεία, κλινικές, δικηγόρους/νομικούς, τράπεζες, σχολές οδηγών, ΚΤΕΟ και εμπλεκόμενους στον κατασκευαστικό τομέα (πολιτικούς μηχανικούς/αρχιτέκτονες, κατασκευαστικές/τεχνικές/οικοδομικές εταιρείες, μεσίτες). Οπως σημείωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Public Issue Γιάννης Μαυρής, η μέση τιμή ανά "λάδωμα" στο δημόσιο τομέα ανέρχεται σε 1.355 ευρώ και στον ιδιωτικό τομέα σε 1.671 ευρώ. Τα περιστατικά αφορούν κατά 60,7% τον δημόσιο τομέα (μοιραία, αφού ο συγκεκριμένος τομέας είναι ιδιαιτέρως διογκωμένος στη χώρα), κατά 31,1% τον ιδιωτικό τομέα και κατά 8,1% συνδυασμένα τον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα.
Σε ό,τι αφορά το μέγεθος του χρηματισμού εκτιμάται ότι στο δημόσιο τομέα ανέρχεται σε 462 εκατ. ευρώ και στον ιδιωτικό τομέα σε 325 εκατ. ευρώ. Συνολικά, το εκτιμώμενο μέγεθος συνολικής διαφθοράς το 2007 ανερχόταν σε 639 εκατ. ευρώ, το 2008 αυξήθηκε σε 748 εκατ. ευρώ και πέρσι σε 787 εκατ. ευρώ. Σε μια χρονιά, δηλαδή, σημειώθηκε αύξηση των χρημάτων που έχουν διοχετευθεί στη μικρο-διαφθορά κατά 39 εκατ. ευρώ.
Οπως εξήγησαν κατά την παρουσίαση της έρευνας, ο πρόεδρος της «Διεθνούς Διαφάνειας-Ελλάς» Κώστας Μπακούρης, ο διευθυντής της οργάνωσης Αρις Συγγρός και ο διευθύνων σύμβουλος της Public Issue Γιάννης Μαυρής, στην έρευνα μετράται η μικρο-διαφθορά ή άλλως κοινωνική διαφθορά και όχι η διαπλοκή (πολιτική, οικονομική, επιχειρηματική) και οι υποθέσεις διαφθοράς στις οποίες εμπλέκονται πολυεθνικές.
Το πλέον, ίσως, ενδιαφέρον στοιχείο της έρευνας που -όπως σημείωσε ο κ. Μπακούρης- συνιστά «αναπάντητο ερώτημα», είναι η στάση των Ελλήνων απέναντι στο φαινόμενο της διαφθοράς.
Το 97% των ερωτώμενων δηλώνει ότι θα δώσει χρήματα για να περάσει τις εξετάσεις για την άδεια οδήγησης. Ποσοστό 96% διατίθενται να δώσει χρήματα σε εφοριακό για να τακτοποιήσει τα χρέη τους, σε υπάλληλο της πολεοδομίας για να αποκτήσει οικοδομική άδεια, σε αστυνομικό για να μη δώσει κλήση, σε ΚΤΕΟ για να "περάσει" το αυτοκίνητο τους. Το 88% θεωρεί θεμιτό να βάλει "μέσο" για να προσληφθεί ένας συγγενής, να δώσει χρήματα σε γιατρό για να τον προσέξει καλύτερα κ.λπ.
Την ίδια στιγμή, όμως, το ίδιο 98,7% ζητά να εφαρμόζονται οι νόμοι, το 96% να τιμωρούνται αυστηρά όσοι πιάνονται να παίρνουν "μίζες" ή "φακελάκια", το 88% να εφαρμόζεται πραγματικά το "πόθεν έσχες" για τους δημοσίους υπαλλήλους, το 84% να καθιερωθεί κώδικας επαφής και συμπεριφοράς για τους δημοσίους υπαλλήλους, το 73% να γίνουν ενημερωτικές εκστρατείες κατά της διαφθοράς κ.λπ.
Η ουσία είναι, σχολίασε ο Κώστας Μπακούρης, ότι οι περιπτώσεις διαφθοράς κάθε χρόνο αυξάνονται, η ηθική κατάπτωση είναι μεγαλύτερη και οι αντιστάσεις απέναντι σε αήθεις πράξεις όλο και μικρότερες.
Αυτή τη στιγμή στη χώρα, σημείωσε ο κ. Συγγρός, μόνο η μικρο-διαφθορά συνιστά το 1% του τρέχοντος προϋπολογισμού της χώρας. Στις περισσότερες προηγμένες, ευρωπαϊκές χώρες της Δύσης και του Βορρά η μικρο-διαφθορά συναντάται σε πολύ μικρότερο βαθμό. Αυτά τα κράτη αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα φοροδιαφυγής και σκανδάλων μεγάλων εταιρειών.

Aπό: ΑΠΕ