Σαμαράς: "Καθυστερείτε πολύ. Χάνετε χρόνο. Χάνετε αξιοπιστία"

Αθήνα, 1 Φεβρουαρίου 2010

Ομιλία του Προέδρου της Νέας Δημοκρατίας κ. Αντώνη Σαμαρά στην Ελληνική Βουλή Στην Προ Ημερησίας Διάταξης Κοινοβουλευτική Συζήτηση Αρχηγών για τη Διαφθορά

Κυρίες και κύριοι Συνάδελφοι,
Πρότεινα αυτή την προ ημερησίας διάταξης συζήτηση σε επίπεδο αρχηγών κομμάτων, με θέμα την καταπολέμηση της Διαφθοράς, γιατί γνωρίζω ότι στο σημείο αυτό υπάρχει η συμφωνία ολόκληρου του Ελληνικού λαού, ότι δεν πάει άλλο. Κάτι πρέπει να γίνει άμεσα.
Και ακόμα, γιατί στο ζήτημα αυτό υπάρχει, θέλω να πιστεύω, ειλικρινής συμφωνία των κομμάτων.
Πρότεινα να συγκροτήσουμε Ειδική Κοινοβουλευτική Επιτροπή, που θα συζητήσει εξαντλητικά και θα καταλήξει σε χειροπιαστά συμπεράσματα άμεσης δράσης που θα γίνουν νόμοι του κράτους.
Γι αυτό –και μετά τη σημερινή συζήτηση- θα καταθέσω σχετική αίτηση στον Πρόεδρο της Βουλής ούτως ώστε να προχωρήσει άμεσα η σύσταση της σημαντικής αυτής Επιτροπής, για να προτείνει, μέχρι τον Ιούνιο, τις αναγκαίες, μεγάλες νομοθετικές παρεμβάσεις.
Ζήτησα να γίνει αυτή η συζήτηση ώστε να καταφέρουμε, σε σύντομο χρονικό διάστημα, μια σημαντική νίκη σε ένα μέτωπο κρίσιμο.
Είναι χρέος μας στον Ελληνικό λαό, να του προσφέρουμε μια νίκη. Και μια χειροπιαστή, ρεαλιστική Ελπίδα.
Κι είναι η απάντηση που χρωστάμε, σε όλους εκείνους που θεωρούν τον Eλληνικό πολιτικό κόσμο «ανίκανο», τάχα, να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων ή «ανήμπορο» να αντιδράσει.
Ας τους αποδείξουμε ότι έχουν άδικο. Ας τους διαψεύσουμε.
Ας αρχίσουμε να αλλάζουμε το σύστημα που χρεοκόπησε.
Ας δείξουμε ότι η Πολιτική επιστρέφει.
Ότι Πολιτική δεν είναι μόνο μισαλλοδοξία μεταξύ των κομμάτων και «διάλογος κουφών» ανάμεσα στους ηγέτες τους.
Ας δείξουμε ότι Πολιτική είναι όταν οι εκπρόσωποι του λαού δίνουν τα χέρια για να χτυπήσουν κοινό εχθρό.
Και η Διαφθορά είναι εχθρός για όλους μας.
Είναι ο μεγαλύτερος εχθρός του Έθνους. Και είναι ήδη «εντός των τειχών».
Η Δημοκρατία μας έχει ανάγκη να ανανεωθεί η αξιοπιστία της Πολιτικής.
Κι απ’ αυτή θα προκύψει αυξημένη αυτοπεποίθηση του λαού.
Τη χρειάζεται αυτή την ανανέωση αξιοπιστίας η Δημοκρατία μας…
Τη χρειάζεται αυτή την ανανέωση αυτοπεποίθησης ο λαός μας…
Το μέτωπο κατά της Διαφθοράς ίσως είναι η καλύτερη ευκαιρία.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η συζήτηση αυτή δεν γίνεται υπό κανονικές συνθήκες.
Η χώρα βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση.
Περνάμε το χειρότερο χειμώνα από το 1974. Και αντιμετωπίζουμε τη μεγαλύτερη κρίση των τελευταίων δεκαετιών.
Το μείζον πρόβλημα είναι η Οικονομία.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα, το δημόσιο χρέος, η φθίνουσα ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, όλα αυτά συναποτελούν ένα τεράστιο πρόβλημα.
Αλλά δεν είναι μόνο αυτά που έχουν βάλει την Ελλάδα, τις τελευταίες εβδομάδες, στο στόχαστρο του ευρωπαϊκού Τύπου και των κερδοσκόπων.
Είναι και η αδυναμία της σημερινής κυβέρνησης να αντιμετωπίσει την κρίση.
Το ΠΑΣΟΚ ήλθε στην εξουσία τάζοντας στους πάντες τα πάντα. Ενώ γνώριζε τη δύσκολη κατάσταση. Κι από τη στιγμή που ανέλαβε, απέδειξε ότι δεν έχει σχέδιο, δεν έχει ετοιμότητα να λάβει αποτελεσματικά μέτρα, βρίσκεται σε σύγχυση, με εσωτερικό πρόβλημα να γεφυρώσει σοβαρές διχογνωμίες στις γραμμές του και να ικανοποιήσει τις προεκλογικές υποσχέσεις του.


Όλα αυτά δεν χρειάζεται να τα λέμε εμείς, πλέον. Τα καταγγέλλουν δημόσια ηγετικά στελέχη του.
Αν θέλει η Κυβέρνηση να δει τις δικές της ευθύνες, δεν έχει παρά να διαβάσει τα spreads των Eλληνικών ομολόγων.
* Κι άλλες χώρες της Ευρωζώνης έχουν δημόσιο χρέος αντίστοιχο με το δικό μας, όπως η Ιταλία για παράδειγμα. Αλλά η Ιταλία δανείζεται, σήμερα, πολύ φθηνότερα απ’ ό,τι εμείς. Τα spreads της είναι στο ένα τέταρτο των δικών μας!
* Κι άλλες χώρες της Ευρωζώνης έχουν έλλειμμα αντίστοιχο με το δικό μας. Όπως η Ιρλανδία και η Ισπανία. Αλλά δανείζονται κι αυτές πολύ φθηνότερα από μας. Τα spreads τους είναι, σήμερα, γύρω στο 100 και τα δικά μας γύρω στις 400 μονάδες βάσης…
Και κάτι ακόμα: Τον Οκτώβριο του 2009, τρεις βδομάδες μετά τις εκλογές, ήταν πλήρως γνωστό και το διψήφιο έλλειμμα και το χρέος της Ελλάδας. Αλλά τα ελληνικά spreads ήταν ακόμα γύρω στις 135 μονάδες βάσης. Από τότε – και επί διακυβέρνησης ΠΑΣΟΚ πλέον – υπέρ-τριπλασιάστηκαν.
Γιατί υπέρ-τριπλασιάστηκαν; Γιατί η Κυβέρνηση έδειξε απόλυτη αδυναμία να αντιμετωπίσει την κρίση, να πάρει δύσκολες αποφάσεις και να τις εφαρμόσει.
Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ οδηγείται σε ένα ντόμινο αρνητικών εξελίξεων, για το οποίο δεν ευθύνεται η ίδια η κρίση, αλλά η αδυναμία της να τη διαχειριστεί, αδυναμία που μεγαλώνει και ανατροφοδοτεί την κρίση.
Όπως έγινε πριν λίγες μέρες, όταν πριν καλά-καλά εισπράξει τα 5 δισεκατομμύρια που πήρε με αυξημένο επιτόκιο από την έκδοση των 5ετών ομολόγων, έσπευσε να ανακοινώσει νέα έκδοση 10 ετών ομολόγων, για πολύ μεγαλύτερο ποσό. Δίνοντας την εικόνα ακόρεστης ζήτησης δανεικών, και οδηγώντας σε νέα ακόμα μεγαλύτερη άνοδο του κόστους δανεισμού.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Είχα προειδοποιήσει ότι η Οικονομία είναι πρωτίστως Ψυχολογία. Κι αντί η Κυβέρνηση να εμπνεύσει εμπιστοσύνη και αίσθηση σταθερότητας, έκανε το αντίθετο: τη μία ο ίδιος ο Πρωθυπουργός μιλάει για «κίνδυνο χρεωκοπίας» και …απώλειας εθνικής κυριαρχίας! Την άλλη υπουργός του δηλώνει πως δεν «υπάρχει σάλιο» στα ασφαλιστικά ταμεία, για να διαπιστώσουμε λίγο αργότερα ότι το πρόβλημα «λύθηκε»!
Δημιουργείτε, κάθε τόσο, αδικαιολόγητο πανικό κι ύστερα αναρωτιόμαστε γιατί ανεβαίνουν τα spreads , γιατί μας «πυροβολούν» οι κερδοσκόποι στις διεθνείς αγορές, γιατί δανειζόμαστε όλο και ακριβότερα.
Όλοι είμαστε αντίθετοι στις επιθέσεις των κερδοσκόπων.
Αλλά μη τους δίνετε «εύκολο στόχο»…
Σας είχα προειδοποιήσει ότι ο Προϋπολογισμός που καταθέσατε το Δεκέμβριο ήταν ανεπαρκής: ανεπαρκής και ως προς τα έσοδα, ανεπαρκής κι ως προς τις περικοπές δαπανών, ανεπαρκής και γιατί δεν προσέφερε ανάσες στην αγορά, ανάσες ανάπτυξης χαμηλού ή μηδενικού δημοσιονομικού κόστους.
Στη συνέχεια χρειάστηκε να πάρετε συμπληρωματικά μέτρα στα πλαίσια του νέου Προγράμματος Σταθερότητας. Πολύ φοβάμαι, ανεπαρκή «διορθωτικά μέτρα»…
Σας είχα προτείνει, μεταξύ άλλων, να βάλετε φόρους στο αλκοόλ και στον καπνό. Είναι η πρώτη φορά που κόμμα της Αντιπολίτευσης πρότεινε αντί-δημοφιλή μέτρα στην κυβέρνηση. Αναγκαστήκατε να πάρετε τέτοια μέτρα στη συνέχεια. Αλλά με καθυστέρηση. Στη Βουλή τα ψηφίσαμε. Αλλά μέρος από το δημοσιονομικό όφελος είχε ήδη εξανεμιστεί από το αυξημένο επιτόκιο του νέου δημόσιου δανεισμού. Γιατί για κάθε 100 μονάδες βάσης που ανεβαίνουν τα spreads , πληρώνουμε επί πλέον εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ.
Καθυστερείτε πολύ. Χάνετε χρόνο. Χάνετε αξιοπιστία. Κι όσο χάνετε χρόνο κι αξιοπιστία, τα ελλείμματα που καλείστε να αντιμετωπίσετε μεγαλώνουν.
Σήμερα, μαθαίνουμε ότι το Σχέδιο Σταθερότητας που υποβάλατε στις Βρυξέλλες πρέπει ουσιαστικά να αναθεωρηθεί. Και θα σας ζητήσουν νέα δρακόντεια μέτρα. Μέσα, μάλιστα, σε ασφυκτικές χρονικές προθεσμίες.
Αν πάρετε μέτρα επώδυνα, αλλά σωστά, εμείς και πάλι θα σας στηρίξουμε.
Αλλά, τουλάχιστον, πάρτε τα, αν το απαιτεί το συμφέρον της χώρας.
--Κάτι ακόμα: Ζητείστε αυξημένες εισφορές κοινοτικών κονδυλίων για έργα του ΕΣΠΑ τώρα, δηλαδή εμπροσθοβαρείς πληρωμές, με αντάλλαγμα αυξημένη εθνική συμμετοχή στο μέλλον, όταν η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας θα είναι καλύτερη. Αυτό θα δώσει άμεσα ανάσα στην οικονομία. Και είναι έτοιμοι να το δεχθούν οι εταίροι μας.
-- Συμπληρώστε τα με αντισταθμιστικές πολιτικές τόνωσης της ζήτησης μηδενικού ή ελάχιστου δημοσιονομικού κόστους. Σας έχω προτείνει σχετικά στη συζήτηση για τον Προϋπολογισμό. Μην ξεχνάτε ότι, όσο αυστηρότερα μέτρα για το έλλειμμα λαμβάνετε, τόσο περισσότερες «ανάσες» οφείλετε να δώσετε στην οικονομία.
-- Συμπληρώστε τα ακόμα με παρεμβάσεις που αλλάζουν τη διάρθρωση των αγορών, καταπολεμούν τις στρεβλώσεις, περιορίζουν τα καρτέλ, χαμηλώνουν το εξωγενές κόστος των επιχειρήσεων και απελευθερώνουν την παραγωγικότητα της οικονομίας. Δώστε ανάσες στην οικονομική δραστηριότητα απ’ όπου είναι δυνατό…
Κι εδώ επιστρέφουμε πάλι στη Διαφθορά…
Όσο περισσότερο επιτύχουμε σήμερα στον αγώνα μας κατά της Διαφθοράς, τόσο λιγότερο οδυνηρή θα είναι η αντιμετώπιση της κρίσης.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Το πρώτο μεγάλο εμπόδιο που αντιμετωπίζουμε είναι η αναξιοπιστία της χώρας, ανεξάρτητα από το ποιος ευθύνεται γι’ αυτό.
Η εικόνα πρέπει να αντιστραφεί. Παρά τις 110 χαμένες μέρες της διακυβέρνησής σας, οφείλουμε να στηρίξουμε εκείνα τα μέτρα που θα μας βγάλουν από την κρίση. Αυτό κάνουμε. Κι αυτό θα εξακολουθήσουμε να κάνουμε.
Γιατί κριτήριό μας έχουμε το αύριο του τόπου.
Κι εσείς, όμως, πρέπει, επιτέλους, να βγείτε από το μαρτύριο στο οποίο υποβάλλετε την Eλληνική οικονομία με την αναβλητικότητα και τους ερασιτεχνικούς αυτοσχεδιασμούς σας. Και τις κακές συνήθειες του μικροκομματισμού σας.
* Εσείς οι ίδιοι προεξοφλείτε πρωτοφανή αύξηση της ανεργίας μέσα στον επόμενο χρόνο. Και βρήκατε τώρα, να φέρετε για ψήφιση το μεταναστευτικό νομοσχέδιο, όταν οι ίδιοι προβλέπετε υπερδιπλασιασμό της ανεργίας στο 20%! Και μάλιστα με τρόπο που πολώνει τον Eλληνικό λαό, γιατί υιοθετεί τις πιο χαλαρές ρυθμίσεις άλλων χωρών, χωρίς καμία από τις ασφαλιστικές δικλείδες που διαθέτουν όλες οι άλλες χώρες, ώστε να μη γίνουν «μαγνήτης» παράνομης μετανάστευσης. Είμαστε η κατ’ εξοχήν χώρα της Ένωσης που αποτελούμε πύλη εισόδου παράνομων μεταναστών και προσπαθείτε να περάσετε νομοθεσία που θα ενθαρρύνει ακόμα περισσότερους να έλθουν. Και να παραμείνουν…
Όταν η ανεργία απειλεί να σκαρφαλώσει σε πρωτοφανή επίπεδα.
Δεν σας περνάει από το μυαλό ότι εντείνετε την ανασφάλεια του Ελληνικού λαού;
* Δίνετε τόση έμφαση στις εξεταστικές επιτροπές, με την ελπίδα ότι θα επιτύχετε τον αποπροσανατολισμό του ελληνικού λαού.
Δεν θα το επιτύχετε. Διότι εμείς δεν έχουμε τίποτε να φοβηθούμε. Είμαστε οι πρώτοι που διακηρύξαμε: Όλα στο φώς!
Έχετε δηλώσει, κύριε Πρόεδρε, ότι με τις Εξεταστικές «πρέπει να ματώσουμε». Συμφωνώ και επαυξάνω. Για όποιον έβαλε το δάχτυλο στο μέλι, κανένας οίκτος. Κανένα έλεος! Βέβαια, δεν θα πρέπει να οδηγηθούμε και στο άλλο άκρο. Στη δαιμονοποίηση του κουτσομπολιού, του μικρού και ασήμαντου. Γιατί τότε θα αποπροσανατολίσουμε την έρευνα από την αναζήτηση όσων επίορκων διασπάθησαν το δημόσιο χρήμα, είτε ως αυτουργοί, είτε ως ηθικοί αυτουργοί, είτε ως συνεργοί. Που πρέπει να αποκαλυφθούν όπου υπάρχουν και να τιμωρηθούν παραδειγματικά.
Άλλωστε, έτσι κι αλλιώς, τη Νέα Δημοκρατία δεν την αφορά το σκηνικό λασπομαχίας, που πολλοί θέλουν να στήσουν με τις Εξεταστικές.
Σας προτείνουμε, όμως, ένα άλλο δρόμο. Με τα μάτια στραμμένα στο αύριο, όχι στο χθες.
Ελάτε να διερευνήσουμε την ίδια την εκτεταμένη Διαφθορά στην Ελλάδα. Και να νομοθετήσουμε για την αποφασιστική καταπολέμησή της.
Ελάτε να κάνουμε κάτι ουσιαστικό, για να μην χρειαστεί ξανά να κάνουμε Εξεταστικές στο μέλλον.
Το πρόβλημα της διάχυτης Διαφθοράς είναι ο αδύνατος κρίκος ενός σάπιου οικοδομήματος.
Είναι και η μεγάλη πρόκληση, για να κάνουμε κάτι αποτελεσματικό.
Είναι και η αφετηρία, για να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη του Ελληνικού λαού.
Και για να αρχίσουμε να τον ενώνουμε γύρω από μεγάλους στόχους σε στιγμές κρίσης.
Γιατί ως τώρα, τον διχάζετε με μικροκομματικές σκοπιμότητητες.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Στο ζήτημα της Διαφθοράς έχουμε, ήδη, υποβάλει κι έχουν γίνει δεκτές μερικές σημαντικές παρεμβάσεις:.
-- Να αλλάξει ο Νόμος περί ευθύνης υπουργών, ώστε ο χρόνος παραγραφής που ισχύει για κάθε πολίτη να ισχύσει και για τους υπουργούς.
-- Να γίνεται δημοσιοποίηση του τελικού κόστους των μεγάλων έργων και των Προμηθειών του Δημοσίου, σε σύγκριση με το αρχικό κόστος κατακύρωσης του διαγωνισμού.
-- Να δοθούν αυξημένες αρμοδιότητες στο Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, ώστε να προλαμβάνεται η αδράνεια των ελεγκτικών μηχανισμών του Δημοσίου.
-- Να εξασφαλιστεί η Οικονομική Αυτοτέλεια με πόρους σταθερούς για τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ώστε να τηρείται Προϋπολογισμός και Απολογισμός. Διαφορετικά χάνεται ο λογαριασμός και η ευθύνη.
-- Να δημιουργηθεί ηλεκτρονικό Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολίτης ( e -ΚΕΠ), ώστε η εξυπηρέτηση, η ενημέρωση και η αδειοδότησή του από οποιαδήποτε υπηρεσία να αναγνωρίζεται από το ΑΦΜ του και να γίνεται ηλεκτρονικά.
-- Να γενικευθεί η εφαρμογή του διπλογραφικού συστήματος παντού – και στα νοσοκομεία και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και στα Ιδρύματα και σε όλους τους Δημόσιους Φορείς – ώστε να υπάρχει συνεχώς έλεγχος ισολογισμού και αποτελεσμάτων χρήσεως.
-- Να προσθέσω σήμερα, ακόμα, την ανάγκη να δημοσιοποιείται έκθεση σκοπιμότητας και αναγκαιότητας για την εκτέλεση μεγάλων έργων και προμηθειών. Για λόγους προφανείς.
Όλα αυτά μπορούν να νομοθετηθούν αμέσως.
Αλλά πρέπει να προχωρήσουμε πολύ περισσότερο.
Να τολμήσουμε πολύ περισσότερα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Στη μεταπολιτευτική Ελλάδα δημιουργήσαμε ένα μοντέλο που διατηρεί όλες τις εξουσίες συγκεντρωμένες στην κορυφή, αλλά διανέμει αρμοδιότητες συνεχώς προς τα κάτω χωρίς αντίστοιχους πόρους.
Το αποτέλεσμα ήταν να προκύψει μια σοβαρή αναντιστοιχία ανάμεσα στις εξουσίες και τις αρμοδιότητες στην κορυφή, αλλά και ανάμεσα στις αρμοδιότητες και τους απαραίτητους πόρους στη βάση του οικοδομήματος.
Έτσι προέκυψε ένα διοικητικό-πολιτικό μοντέλο, όπου στην κορυφή του υπάρχουν εξουσίες χωρίς αρμοδιότητες, ενώ στη βάση του υπάρχουν αρμοδιότητες χωρίς πόρους. Κι ανάμεσα αναπτύχθηκε μια τεράστια γραφειοκρατία. Που αυτό-αναπαράγεται και μπλοκάρει τα πάντα.
Καμιά κυβέρνηση δεν μπορεί να κυβερνήσει, διότι οι πρωτοβουλίες της διασπώνται σε πολλαπλές «υπογραφές», που κατακερματίζουν την ευθύνη.
Και δεν μπορεί να παρακολουθήσει την πρόοδο των αποφάσεών της, καθώς το διοικητικό σύστημα είναι μονίμως μπλοκαρισμένο προς τα κάτω. Και το γραφειοκρατικό μπλοκάρισμα κινητροδοτεί μόνο μηχανισμούς «γρηγορόσημου». Όπου ζητάνε «μεσιτικά» για να εξυπηρετήσουν σε «λογικούς χρόνους» νόμιμα αιτήματα των πολιτών.
-- Ένα σύστημα εξουσιών χωρίς αρμοδιότητες στην κυβερνητική κορυφή θυμίζει περισσότερο «ασώματο κεφαλή».
-- Ένα σύστημα κατακερματισμένων αρμοδιοτήτων στη βάση του κυβερνητικού οικοδομήματος θυμίζει περισσότερο «ακέφαλα σώματα».
-- Κι ένα σύστημα αρμοδιοτήτων χωρίς πόρους σε τοπικό επίπεδο, δεν προάγει ούτε την Αυτοδιοίκηση. Προάγει τον κεντρικό έλεγχο πάνω στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η εκτεταμένη σπατάλη και η διαφθορά στο δημόσιο δεν προέκυψαν από μόνες τους. Είναι συστημικό αποτέλεσμα ενός πολιτικού και διοικητικού μοντέλου που χρεοκόπησε.
Ενός μοντέλου που έχει πέντε βασικά χαρακτηριστικά:
* Υπέρ-συγκέντρωση εξουσιών στην κορυφή.
* Διασπορά αρμοδιοτήτων στη βάση.
* Ασυμμετρία αρμοδιοτήτων-πόρων παντού.
* Δημιουργία τεράστιας γραφειοκρατίας ανάμεσα στις «ασώματες κεφαλές» της υπέρ-συγκεντρωτικής κορυφής και στα «ακέφαλα σώματα» της διεσπαρμένης βάσης.
* Έλλειψη ελέγχου παντού, έλλειψη ευθύνης παντού.
Το μοντέλο αυτό επιβλήθηκε σταδιακά. Και σε κάθε μεταρρύθμιση γινόταν όλο και πιο αντί-λειτουργικό, όλο και πιο γραφειοκρατικό, όλο και πιο γόνιμο σε σπόρους αδιαφάνειας και διαφθοράς.
Δέστε και τον «Καλλικράτη», που πρόσφατα εξαγγέλθηκε…
Ακριβώς η ίδια παθογένεια: Προτάθηκε ένα σχέδιο διοικητικής μεταρρύθμισης, χωρίς σαφείς αρμοδιότητες και χωρίς πόρους.
Κι εδώ βρίσκεται η κύρια ένστασή μας. Όχι, ασφαλώς, στην αναγκαιότητα μιας ριζοσπαστικής μεταρρύθμισης. Αλλά στην επιμονή σας σε ένα μοντέλο, που χωρίς αντιστοίχηση πόρων-αρμοδιοτήτων, το ακυρώνετε πριν καν ξεκινήσει.
Η σύγχρονη διοίκηση απαιτεί κάτι εντελώς διαφορετικό:
Στην κορυφή μικρό, ευέλικτο και – κυρίως - επιτελικό κυβερνητικό σχήμα: Που χαράσσει κατευθύνσεις, μοιράζει εξουσίες, επιμερίζει ευθύνες προς τα κάτω. Και ελέγχει τους από κάτω.
Κι όσο κατεβαίνουμε προς τη βάση, τόσο να συμπίπτουν οι εξουσίες με τις αρμοδιότητες. Και οι αρμοδιότητες με τους πόρους. Ώστε να είναι δυνατός ο έλεγχος. Και να ξέρουμε κάθε φορά, τι δεν πήγε καλά και ποιος φταίει. Και να διορθώνεται το λάθος εύκολα και γρήγορα.
Η σύγχρονη διακυβέρνηση απαιτεί αποκέντρωση εξουσιών και συγκέντρωση αρμοδιοτήτων σε όλη την κλίμακα της διοίκησης.
Ενώ σήμερα έχουμε ακριβώς το αντίθετο: συγκέντρωση των εξουσιών στην κορυφή και πολυδιάσπαση αρμοδιοτήτων στη βάση.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Χρειαζόμαστε ένα νέο, κοινωνικά φιλελεύθερο μοντέλο διακυβέρνησης.
Γιατί το σημερινό μοντέλο της «Μεταπολίτευσης» έχει χρεοκοπήσει συνολικά.
Κι όχι μόνο σε ό,τι αφορά τη δημόσια διοίκηση.
Έχει χρεοκοπήσει παντού:
* Δεν μπορεί να διαχειριστεί την Ανάπτυξη. Σε καλές εποχές μοιράζει κοινοτικά κονδύλια και επιδοτήσεις. Σε κακές εποχές μοιράζει φορολογικές επιβαρύνσεις και έκτακτα «χαράτσια». Και σε όλες τις εποχές διογκώνει το χρέος, δηλαδή τον δανεισμό μας από τα παιδιά μας.
* Δεν μπορεί να παράγει Ανάπτυξη. Μπορεί να παράγει μόνο ελλείμματα και χρέος.
* Δεν μπορεί να διαχειριστεί τα ελλείμματα. Διότι όσο παίρνει μέτρα περιστολής της δαπάνης, προκαλεί ύφεση, με αποτέλεσμα λιγότερα φορολογικά έσοδα κι ακόμα μεγαλύτερα ελλείμματα.
* Δεν μπορεί να αξιοποιήσει συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας. Διότι δεν μπορεί να προσελκύσει ξένες επενδύσεις.
* Δεν μπορεί πια ούτε σταθερότητα να προσφέρει στον Έλληνα επιχειρηματία, ιδιαίτερα το μικρομεσαίο.
Διότι τι θέλει ο μικρομεσαίος; Θέλει ρευστότητα, επίλυση του ασφαλιστικού, σταθερό φορολογικό σύστημα χωρίς αιφνιδιασμούς, και θετική ψυχολογία.
* Δεν μπορεί ούτε τη στοιχειώδη ασφάλεια να δώσει στον επιχειρηματία. Διότι αυτή τη στιγμή το εμπορικό κέντρο βρίσκεται καθημερινά στο έλεος κάθε ολιγομελούς ομάδας που κάνει την «επαναστατική γυμναστική της» και αναστατώνει τα πάντα. Κι όταν δεν υπάρχει «διαμαρτυρία» που κλείνει το εμπορικό κέντρο, υπάρχει το παραεμπόριο. Και παραεμπόριο σημαίνει αθέμιτος ανταγωνισμός.
Ούτε απ’ αυτά τα στοιχειώδη δεν μπορεί να προστατέψει το κράτος.
* Αυτό το μοντέλο καταδίκασε και τους αγρότες στον ετήσιο «χορό των μπλόκων».
Όπου οι ίδιοι – και κυρίως οι νέοι αγρότες - βρίσκονται σε απόγνωση και το κράτος σε όλο και μεγαλύτερη αδυναμία να τους βγάλει από την απόγνωση.
Η Ελλάδα έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα σε πολλούς τομείς της πρωτογενούς παραγωγής. Κι όμως, δεν καταφέρνει να έχει εξαγωγικές επιδόσεις παρά σε ελάχιστους.
Οι μεταποιητικές μονάδες που θα απορροφούσαν την παραγωγή όσο πάνε και λιγοστεύουν. Κι αυτές που υπάρχουν, συχνά δουλεύουν με πρώτες ύλες εισαγόμενες, όταν η ντόπια παραγωγή μένει αζήτητη.
Οι διαφορές τιμής ανάμεσα στο ράφι και στο χωράφι είναι απίστευτες πλέον. Και οι αγρότες οδηγούνται σε όλο και μεγαλύτερη απόγνωση.
* Το σημερινό μοντέλο είναι σε κρίση και στο χώρο της Παιδείας. Όπου τα Πανεπιστήμια βρίσκονται στο έλεος έξω-πανεπιστημιακών ομάδων. Η ελεύθερη διακίνηση ιδεών έχει υποκατασταθεί από την ασυλία εγκληματικών πράξεων. Και οι νησίδες «ακαταδίωκτου» μέσα στις πόλεις, τροφοδοτούν την εγκληματικότητα παντού και εντείνουν την ανασφάλεια όλων.
* Το σημερινό μοντέλο είναι σε κρίση και στην εξωτερική πολιτική. Εξαγγέλλουμε κάθε τόσο «κόκκινες γραμμές», έσχατα σημεία μη υποχώρησης σε διάφορα εθνικά θέματα. Αλλά δεν φαίνεται να έχουμε εθνικές επιδιώξεις. Δεν μας απασχολούν οι «γαλάζιες γραμμές», οι δικές μας φιλοδοξίες εθνικών στόχων που θέλουμε να επιτύχουμε στο διεθνή περίγυρο, σε συνεργασία με άλλα κράτη. Ή σε άμιλλα και ανταγωνισμό μαζί τους.
Η Τουρκία απέναντί μας ανακάλυψε εσχάτως το «στρατηγικό της βάθος». Και προσπαθεί να το μετατρέψει σε πολιτικό πλεονέκτημα. Εμείς έχουμε από τη θέση και την ένταξή μας σε διεθνείς οργανισμούς σημαντικότατα γεωπολιτικά πλεονεκτήματα. Τα οποία δεν μας απασχολεί πώς θα αξιοποιήσουμε.
Αν η Τουρκία έχει «στρατηγικό βάθος», εμείς είμαστε «χώρα-μεταίχμιο». Ανάμεσα σε Ευρώπη και Μέση Ανατολή. Ανάμεσα στην Κεντρική Ευρώπη και τη Μεσόγειο. Στο σημείο όπου συναντώνται τρεις ήπειροι και τρεις μεγάλης σπουδαιότητας θάλασσες. Με μοναδικό αρχιπέλαγος. Με διεθνώς πρωτοπόρο εμπορικό στόλο. Διατηρούμε ιστορικούς δεσμούς με όλες τις γύρω περιοχές. Και με ριζωμένες κοινότητες ελληνικής Διασποράς παντού στον κόσμο…
Πώς αξιοποιούμε αυτά τα πλεονεκτήματά μας; Τι ρόλους διεκδικούμε; Μαζί με ποιους; Εναντίον ποίων; Πώς μετατρέπουμε τα γεωπολιτικά πλεονεκτήματά μας σε κινητήριες δυνάμεις ανάπτυξης και κοινωνικής προόδου;
Πόσο απασχολούν το πολιτικό μας σύστημα τέτοια ερωτήματα;
Καθόλου.
Τι απαντήσεις δίνουμε;
Δεν δίνουμε.
Ούτε καν τα ερωτήματα θέτουμε…
Και σήμερα μαθαίνουμε σημαντική πρωτοβουλία της Κυβέρνησης στα ελληνοτουρικά, το περιεχόμενο της οποίας αγνοούμε. Ή μάλλον πληροφορούμαστε αποσπάσματα των επιστολών Παπανδρέου προς Ερντογάν, από την… Κωνσταντινούπολη!
Ζήτησα τις επιστολές κ. Παπανδρέου. Και επιμένω.
Και μια που το έφερε ο λόγος, γιατί δεν ξεκινάτε από την απαίτηση της Τουρκίας να συμμορφωθεί με τη συμφωνία που έχει ήδη υπογράψει και την επανα-προώθηση των παράνομων μεταναστών; Τι νόημα έχει να συζητάμε άλλα, όταν στα ήδη συμφωνημένα η Τουρκία αθετεί την υπογραφή της;
Αυτά δεν είναι ούτε «κόκκινες γραμμές» ούτε «γαλάζιες γραμμές».
Αυτά είναι ανταμοιβή της προκλητικότητας επιθετικού γείτονα.
Ολόκληρο το κοινωνικό μοντέλο της μεταπολίτευσης χρεοκόπησε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι.
Όχι μόνο στην Πολιτική, όχι μόνο στην Οικονομία. Χρεοκόπησε παντού:
Αυτά που βλέπουμε ως μεμονωμένα συμπτώματα κρίσης, αυτά που αναπνέουμε ως μολυσμένο αέρα παρακμής, σηματοδοτούν μια κρίση υποδείγματος. Μια γενικευμένη κρίση. Της Ελληνικής οικονομίας, της Ελληνικής Δημοκρατίας, της Ελληνικής Κοινωνίας.
Αυτή την κρίση πρέπει να αντιμετωπίσουμε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι.
Χρειαζόμαστε, μ’ άλλα λόγια, «Αλλαγή μοντέλου». «Αλλαγή Υποδείγματος»!
Η Διαφθορά είναι ο αδύνατος κρίκος του υποδείγματος που έχει χρεοκοπήσει, ενός συστήματος που ήδη καταρρέει.
Από κάπου πρέπει να αρχίσουμε για να αντιστρέψουμε τα εκφυλιστικά της συμπτώματα.
Η Διαφθορά είναι μια καλή αφετηρία.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Ένας αρχηγός της Μείζονος Αντιπολίτευσης συνηθίζεται να τελειώνει την ομιλία του με αντιπολιτευτικές κορώνες.
Δεν μου είναι καθόλου δύσκολο να το κάνω.
Αλλά δεν θα το κάνω!
Τελειώνω την ομιλία μου με έκκληση ενότητας όλων μας απέναντι στη Διαφθορά. Αυτό απαιτεί ο Ελληνικός λαός. Αυτό είναι το χρέος μας.
Να ξέρετε, όμως, ότι αυτή η ενωτική διάθεση, αυτή η ενωτική πρόκληση, είναι δρόμος διπλής κατεύθυνσης.
Η κρίση δεν αφήνει πολλά περιθώρια να παίζουμε.
Σκεφτείτε: πριν ένα χρόνο τέτοια εποχή ο σημερινός Πρωθυπουργός, ως αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης τότε, ήταν στα μπλόκα των αγροτών. Χαρακτήριζε «ψίχουλα» τα 500 εκατομμύρια που έδωσε η τότε κυβέρνηση στους αγρότες. Και έταζε τα διπλάσια! Φέτος, ως Πρωθυπουργός, πλέον, δεν μπορεί να δώσει ούτε τα μισά…
Κι εγώ, ως αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης πλέον, δεν είμαι στα μπλόκα. Δεν ενθαρρύνω τους αγρότες να κλιμακώσουν τις κινητοποιήσεις τους. Τους άκουσα, αναγνώρισα τα δίκια τους, αλλά εξέφρασα, από την πρώτη στιγμή, τη διαφωνία μας για τα μπλόκα.
Φανταστείτε τι θα συνέβαινε αν έκανα εγώ φέτος, ό,τι κάνατε εσείς πέρσι…
Και πήγαινα και στα λιμάνια…
Δεν σας ζητάω, εκ του ασφαλούς, να μπούμε σε πλειοδοσία παροχών.
Σας ζητάω να μπούμε σε άμιλλα υπευθυνότητας.
Συναίνεση και ευθύνη μόνο από την πλευρά της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης δεν υπάρχει. Και δεν έχει νόημα.
Τώρα είναι η ώρα να δείξετε κι εσείς αν σας ενδιαφέρει η Πολιτική με το Πι κεφαλαίο.
Σας ζητώ να αποσύρετε πρωτοβουλίες που δημιούργησαν μεγάλες αντιδράσεις στον πολιτικό κόσμο και κάποιες απ’ αυτές δίχασαν τον ελληνικό λαό:
* Εκλογικό νόμο έχουμε σήμερα. Μπορούμε να αλλάξουμε μόνο εκείνα στα οποία συμφωνούμε, τη διάσπαση των πολύ μεγάλων περιφερειών σε ολιγοεδρικές. Μην φέρετε το λεγόμενο γερμανικό μοντέλο που έχετε εξαγγείλει…
* Να αποσύρετε το μεταναστευτικό νομοσχέδιο. Και να αρχίσουμε να το συζητάμε από μηδενική βάση, χωρίς εμμονές και επικίνδυνες φορτίσεις.
* Ξανασκεφτείτε τον «Καλλικράτη», για τον οποίο, έτσι κι αλλιώς, δεν είστε έτοιμοι. Φέρατε Σχέδιο Διοικητικής Μεταρρύθμισης χωρίς γεωγραφικά όρια, χωρίς αρμοδιότητες και χωρίς πόρους. Έτσι κι αλλιώς πόροι δεν υπάρχουν σήμερα για να στήσουμε ένα τόσο μεγαλόπνοο Σχέδιο. Και μεταρρύθμιση χωρίς πόρους κινδυνεύει να γίνει απορρύθμιση. Να δημιουργήσει περισσότερες στρεβλώσεις.
Ελάτε να συγκεντρώσουμε την προσοχή μας στην αντιμετώπιση του προβλήματος της Οικονομίας. Και στην καταπολέμηση της Διαφθοράς.
Μη προσπαθείτε να διασώσετε ένα «υπόδειγμα» που καταρρέει διχάζοντας τον Ελληνικό λαό, σε μια στιγμή που πρέπει να είναι ενωμένος μπρός στην Κρίση.
Ελάτε να ενώσουμε τον Ελληνικό λαό. Να του προσφέρουμε Ελπίδα.
Το υπόδειγμα των τελευταίων 30 χρόνων χρεοκόπησε και θα αλλάξει έτσι κι αλλιώς.
Είτε θα αλλάξει ομαλά, χωρίς μεγάλες αναστατώσεις…
Είτε θα καταρρεύσει με πάταγο και με οδυνηρές συνέπειες για τον Ελληνικό λαό.
Είτε θα αρχίσουμε να το αλλάζουμε όλοι μαζί, από τώρα…
Είτε θα το αλλάξουμε αύριο εμείς, χωρίς εσάς, αφού καταρρεύσει στα χέρια σας.
Η συναίνεση μπροστά στην κρίση είναι χρέος όλων μας, αλλά είναι δρόμος διπλής κυκλοφορίας.
Αν τη θέλετε, θα την έχετε από μας.
Αλλά πρέπει να δείξετε ότι τη θέλετε.
Αν δεν τη θέλετε, τότε το σύστημα θα καταρρεύσει στα χέρια σας, όχι στα δικά μας.
Και θα συμπαρασύρει εσάς.
Όχι εμάς.
Η Νέα Δημοκρατία δεν κερδοσκοπεί πολιτικά στις δυσκολίες της κυβέρνησης.
Δεν καραδοκεί να εκμεταλλευτεί τα λάθη και την αναπόφευκτη φθορά της.
Εμείς δεν θέλουμε να καταρρεύσει η χώρα.
Δεν θέλουμε να κυβερνήσουμε αύριο σε ερείπια.
Σήμερα παίρνουμε πρωτοβουλία για κοινή δράση στον τομέα της Διαφθοράς.
Από την πλευρά μας, την πρωτοβουλία αυτή την εννοούμε απόλυτα.
Στο χέρι σας είναι να ανταποκριθείτε.
Αλλά και στο χέρι σας είναι να υπάρξει ενότητα σε όλα τα μείζονα προβλήματα.
Φτάνει να αλλάξετε στάση και κατεύθυνση.
Δεν έχετε περιθώρια χρόνου.
Τώρα είναι η ώρα για να πάρετε τις μεγάλες αποφάσεις.
Εμείς τις έχουμε πάρει…