Το λευκό του Αιγαίου θα σώσει τον πλανήτη

Οι γκρίζες ζώνες της Αθήνας με την κυριαρχία του μπετόν και η απουσία πράσινων χώρων στο κέντρο της πόλης είναι μία από τις αιτίες του φαινόμενου της «θερμικής νησίδας». Το φαινόμενο αυτό προκαλεί αύξηση της θερμοκρασίες 8-10 βαθμούς Κελσίου στο κέντρο της πόλης σε σχέση με τα προάστια. Το αποτέλεσμα είναι μια κανονική καλοκαιρινή ημέρα η θερμοκρασία στην οδό Ιπποκράτους να είναι 10 βαθμούς μεγαλύτερη σε σχέση με αυτήν που επικρατεί στην Κηφισιά, όπως προκύπτει από μελέτη που έγινε σε 1.000 νοικοκυριά σε όλο το Λεκανοπέδιο από ομάδα επιστημόνων του Πανεπιστημίου της Αθήνας.
Οι περιοχές πρασίνου μέσα ή κοντά στις πόλεις μπορούν να μετριάσουν το φαινόμενο της θερμικής νησίδας, δεδομένου ότι τα δέντρα και η βλάστηση δροσίζουν τον αέρα στην πόλη μέσω σκίασης και μπορούν να οδηγήσουν στη μείωση της μέγιστης θερμοκρασίας κατά 1°-5°C. Κατά συνέπεια εάν ένα δάσος καταστρέφεται ή καίγεται, το μικροκλίμα μιας γειτονικής πόλης θα επηρεαστεί και θα παρατηρηθούν υψηλότερες θερμοκρασίες αέρα. Οι μεγάλες θερμοκρασίες, οι ατμοσφαιρικοί ρύποι που εκπέμπονται από ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητα και το φαινόμενο της «θερμικής νησίδας» ανακυκλώνουν τους ρύπους των αστικών πόλεων δημιουργώντας συνθήκες διαβίωσης, πραγματικά αφόρητες για τους κατοίκους τους.

Ο επιστήμονας Χασέμ Ακμπάρι, του Εθνικού Εργαστηρίου Λόρανς στο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας, έχει μελετήσει σε βάθος το φαινόμενο της «θερμικής νησίδας» και την ανακλαστικότητα των δομικών υλικών, έχοντας υπολογίσει την ανακλαστικότητα από διάφορες επιφάνειες σε οροφές κτιρίων, αλλά και σε υλικά οδοποιίας. Ο κ. Χασέμ υπογραμμίζει ότι το 30% του νέφους, κυρίως τα αιωρούμενα σωματίδια και το όζον, προκαλείται από τη «θερμική νησίδα» και έχει παρουσιάσει μετρήσεις που έγιναν στην Καλιφόρνια από το 1880, σύμφωνα με τις οποίες η μέση θερμοκρασία ανέβηκε από τους 36 στους 40 βαθμούς Κελσίου λόγω της δόμησης.
Ερευνητικό πρόγραμμα που εκπόνησε απέδειξε ότι η φύτευση 11 εκατομμυρίων δένδρων στο Λος Αντζελες θα έφερνε μείωση της θερμοκρασίας κατά 2,5 βαθμούς, ενώ ένα πρόγραμμα παρεμβάσεων για την εξάλειψη της «θερμικής νησίδας» θα έφερνε διπλάσια μείωση.
Ο καθηγητής του Μπέρκλεϊ Χασέμ Ακμπάρι προτείνει σειρά μέτρων για την εξάλειψή του φαινομένου: κυρίως ανοιχτόχρωμες επιφάνειες και δέντρα. Οι ανοιχτόχρωμες οροφές των κτιρίων βοηθούν στην απομάκρυνση της ηλιακής ακτινοβολίας και μειώνουν την ανάγκη χρήσης κλιματιστικών. Με τη μείωση των κλιματιστικών οδηγούμαστε και σε μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας. Άλλα μέτρα που μπορούν να εφαρμόσουν οι πολίτες είναι η θερμομόνωση των κτιρίων, η φύτευση ταρατσών και μπαλκονιών, η φύτευση αναρριχόμενων στους τοίχους φυτών και η μείωση των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων στο κέντρο της πόλης.
Σύμφωνα με την εφημερίδα «Γκάρντιαν» ο καθηγητής επιθυμεί να βάψει τον κόσμο άσπρο! Η κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική με τα κατάλευκα σπιτάκια είναι η λύση που προτείνει για το Φαινόμενο του Θερμοκηπίου. Το λευκό χρώμα αντανακλά το φως του ήλιου με αποτέλεσμα να μειώνει τη θερμοκρασία. Καλεί όλες τις πόλεις να αντικαταστήσουν τα σκούρα υλικά που χρησιμοποιούνται στις οικοδομές και την οδοποιία, καθώς αυτά συσσωρεύουν το φως του ήλιου και εκπέμπουν θερμότητα τη νύχτα, συμβάλλοντας στην αύξηση της θερμοκρασίας. Όπως αναφέρει ο κ. Ακμπάρι οι ταράτσες και οι δρόμοι καλύπτουν πάνω από το 50% των αστικών περιοχών και αποτελούν το 2,4% της συνολικής επιφάνειας της γης. Επιπρόσθετα τονίζει ότι η επιφάνεια των δρόμων δεν χρειάζεται να είναι εντελώς λευκή και να τυφλώνονται οι οδηγοί από το φως. Τα ανακλαστικά υλικά, εξηγεί ο Ακμπάρι, δεν χρειάζεται να είναι λευκά, αντί αυτών τα φωτεινότερα χρώματα, όπως το απαλό γκρίζο, έχουν επίσης αποτέλεσμα.
Ο κ. Ακμπάρι, πάντως, έχει επισημαίνει ότι σε μεγάλες πόλεις των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά και της Ευρώπης έχουν ήδη αρχίσει να παίρνουν μέτρα για να περιορίσουν το φαινόμενο της «θερμικής νησίδας», σε αντίθεση με ό,τι γίνεται στο Λεκανοπέδιο. «Το εξωτερικό χρώμα των κτιρίων είναι σε πολλές πόλεις ανοιχτό –ή ακόμα και λευκό–, προκειμένου να απορροφάται η μικρότερη δυνατή ηλιακή ενέργεια. Για την κατασκευή των πεζοδρόμων χρησιμοποιούνται πλάκες από δομικά υλικά φιλικά προς το περιβάλλον. Το ίδιο συμβαίνει και στις ασφαλτοστρώσεις. Οι φυτεύσεις πρασίνου γίνονται συστηματικά, με πρόγραμμα». Στην Καλιφόρνια ήδη από το 2005 επιβλήθηκε σε όλες τις οροφές κτιρίων να είναι βαμμένες λευκές. Ο καθηγητής επισήμανε ότι αν ήταν στο χέρι του «θα άρχιζε από τώρα κιόλας τη δράση για τη μετατροπή της Αθήνας σε μια πράσινη, φιλόξενη για τους κατοίκους της, δροσερή πολιτεία. Αν ξεκινήσετε τώρα, μπορείτε μέχρι το 2030 να το πετύχετε».
Από: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ