Ποτέ δεν αλλάζεις κ. Δένδια ομάδα που κερδίζει εκτός κι αν είσαι κακός προπονητής

Μπάμπης Παπασπύρος

Στον αθλητισμό, όπως και στη ζωή, υπάρχει μια απλή, σχεδόν αυτονόητη αρχή: «Ποτέ δεν αλλάζεις ομάδα που κερδίζει». Δεν είναι φιλοσοφικό αξίωμα ούτε κάποια βαθυστόχαστη θεωρία, είναι όμως μια σοφή παρατήρηση που πάντα επιβεβαιώνεται στην πράξη. Όταν ένας μηχανισμός λειτουργεί, όταν μια ομάδα αποδίδει, όταν ένα σύστημα έχει αποδείξει την αποτελεσματικότητά του μέσα στον χρόνο, οι παρεμβάσεις χρειάζονται απόλυτη προσοχή. Γιατί κάθε αλλαγή δεν αποτελεί αυτομάτως βελτίωση.

Με αυτό το πρίσμα μπορεί κανείς να εξετάσει και τις πρωτοβουλίες του Υπουργού Εθνικής Άμυνας κ. Νίκου Δένδια σχετικά με τη δημιουργία μόνιμου σώματος υπαξιωματικών. Μια πρόταση που, ανεξαρτήτως προθέσεων, εγείρει εύλογα ερωτήματα.

Γιατί να ανατρέψεις μια δομή που λειτουργεί;

Οι Ένοπλες Δυνάμεις έχουν για δεκαετίες ένα συγκεκριμένο μοντέλο επαγγελματικής εξέλιξης και στελέχωσης. Οι υπαξιωματικοί αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της καθημερινής λειτουργίας, την “frontline leadership” που κινεί τα γρανάζια του στρατεύματος. Το σύστημα έχει ατέλειες όπως όλα, όμως έχει αποδείξει ότι λειτουργεί. Ότι αποδίδει. Ότι εκπαιδεύει στελέχη με εμπειρία, συνοχή και πρακτική γνώση.

Άρα, ποιος ο λόγος να δημιουργηθεί ρήγμα σε μια πετυχημένη δομή;

Και ακόμη περισσότερο: τι κερδίζει το σύστημα από μια τόσο δομική ανατροπή;

Κοινωνικός αυτοματισμός: το τελευταίο που χρειάζεται η Εθνική Άμυνα

Όταν εισάγεται μια αλλαγή τόσο μεγάλης κλίμακας χωρίς καθολικό υπόβαθρο συναίνεσης, το αποτέλεσμα είναι συχνά προβλέψιμο: δημιουργούνται δύο “στρατόπεδα”. Εκείνοι που αισθάνονται ότι αδικούνται και εκείνοι που θεωρούν ότι ευνοούνται.

Και μέσα σε λίγο καιρό, αντί για ουσιαστικό εκσυγχρονισμό, προκύπτει κοινωνικός αυτοματισμός, εντός αλλά και εκτός Ενόπλων Δυνάμεων.

Σε μια εποχή που η άμυνα της χώρας απαιτεί ομοψυχία, συγκέντρωση δυνάμεων και πλήρη επιχειρησιακή συνοχή, κάθε μορφή εσωτερικής διαίρεσης υπονομεύει την ίδια τη στρατηγική αποτελεσματικότητα. Δημιουργεί θόρυβο εκεί όπου χρειάζεται ηρεμία και σταθερότητα.

Και τελικά… γιατί να φορτωθεί η κυβέρνηση ένα ακόμη μέτωπο;

Η κυβέρνηση βρίσκεται ήδη αντιμέτωπη με πολλαπλές προκλήσεις: οικονομικές, γεωπολιτικές, κοινωνικές. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η δημιουργία μιας νέας πηγής εντάσεων και μάλιστα σε έναν κρίσιμο τομέα όπως η Εθνική Άμυνα μοιάζει τουλάχιστον παράδοξη επιλογή.

Από τη στιγμή που το υπάρχον σύστημα υπαξιωματικών δεν έχει παρουσιάσει συστημική αποτυχία, αλλά αντίθετα έχει σταθεί στο ύψος των περιστάσεων σε κρίσιμες στιγμές για τη χώρα, η επιλογή να αναδιαταχθεί εκ θεμελίων δημιουργεί περισσότερα ερωτήματα παρά απαντήσεις.

Όταν η ομάδα κερδίζει… τη στηρίζεις

Οι επιτυχημένες ομάδες δεν αλλάζουν χωρίς σοβαρό λόγο.

Οι επιτυχημένοι μηχανισμοί δεν ανατρέπονται χωρίς πλήρη τεκμηρίωση.

Και τα επιτυχημένα στελέχη δεν απαξιώνονται με θεωρητικές αναδιαρθρώσεις.

Χρειάζεται διάλογος, τεκμηρίωση, αξιολόγηση πραγματικών αναγκών.

Όχι αλλαγή για την αλλαγή.

Και σίγουρα όχι αλλαγή που προκαλεί περισσότερα προβλήματα από όσα λύνει.

Γιατί, όπως λέει και το παλιό, απλό αλλά σοφό ρητό:

Ποτέ δεν αλλάζεις κ. Δένδια ομάδα που κερδίζει εκτός κι αν είσαι κακός προπονητής