Η Τεχνολογική Επανάσταση στον Πόλεμο: Το Νέο Πεδίο Μάχης

Μπάμπης Παπασπύρος

Στον 21ο αιώνα, ο πόλεμος δεν διεξάγεται μόνο με όπλα και στρατηγικές. Διεξάγεται με αλγόριθμους, drones, τεχνητή νοημοσύνη και κυβερνοεπιθέσεις. Το πεδίο της μάχης έχει μετατραπεί σε εργαστήριο τεχνολογικής καινοτομίας, όπου η επιβίωση εξαρτάται από την προσαρμοστικότητα και την ταχύτητα εξέλιξης. Το κεφάλαιο 9 της έκθεσης του CSIS αποτυπώνει με εντυπωσιακό τρόπο αυτή τη μετάβαση, με παραδείγματα από την Ουκρανία, το Ισραήλ και άλλες σύγχρονες συγκρούσεις.

Drones: Από Παιχνίδια σε Όπλα Ακριβείας

Η Ουκρανία έχει αναδείξει τα drones ως το πιο ευέλικτο και φονικό εργαλείο του σύγχρονου πολέμου. Από φθηνά drones επιτήρησης (ISR) που εντοπίζουν εχθρικές κινήσεις, μέχρι drones  FPV που καθοδηγούν πυροβολικό ή ρίχνουν χειροβομβίδες με χειρουργική ακρίβεια, η τεχνολογία έχει αλλάξει τους κανόνες.

Ακόμα πιο εντυπωσιακά είναι τα θαλάσσια drones, όπως το Magura-V5, που χρησιμοποιούνται για επιθέσεις σε πλοία, και τα επίγεια drones που εκκαθαρίζουν ναρκοπέδια ή μεταφέρουν εφόδια. Η Ουκρανία δημιούργησε το πρώτο στρατιωτικό σώμα αποκλειστικά για μη επανδρωμένα συστήματα, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή.

Ηλεκτρονικός Πόλεμος και Τεχνητή Νοημοσύνη

Η τεχνολογική εξέλιξη δεν περιορίζεται στα drones. Ο ηλεκτρονικός πόλεμος εξελίσσεται σε κύκλους έξι εβδομάδων, με κάθε πλευρά να αναπτύσσει νέα συστήματα παρεμβολών και αντιμέτρων. Η Ουκρανία κατάφερε να εκτρέψει ρωσικές βόμβες έως και ένα χιλιόμετρο μακριά από τον στόχο τους, ενώ η τεχνητή νοημοσύνη επιτρέπει σε drones να εντοπίζουν στόχους ακόμα και υπό παρεμβολές.

Η χρήση οπτικών ινών για ασφαλή επικοινωνία και η αξιοποίηση απλών λύσεων, δείχνουν ότι η καινοτομία δεν είναι πάντα μεγάλα κι ακριβά συστήματα. Είναι η ικανότητα να προσαρμόζεσαι με ό,τι έχεις.

Πληροφοριακός Πόλεμος και Ψηφιακή Προπαγάνδα

Ο πόλεμος πλέον διεξάγεται και στο πεδίο της πληροφορίας. Η Ρωσία χρησιμοποίησε deepfake βίντεο για να παρουσιάσει ψευδώς την παράδοση του Ουκρανού προέδρου, ενώ η Ουκρανία αξιοποίησε την αναγνώριση προσώπου για να εντοπίσει χιλιάδες Ρώσους στρατιώτες και απαχθέντα παιδιά.

Η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιείται για την τεκμηρίωση εγκλημάτων πολέμου, την εκκαθάριση ναρκών και την επανεγκατάσταση προσφύγων. Ο πόλεμος δεν είναι πια μόνο μάχη σώμα με σώμα – είναι μάχη δεδομένων.

Το Ισραήλ: Πρωτοπόρος στην Ψηφιακή Στόχευση

Το Ισραήλ έχει αναπτύξει συστήματα τεχνητής νοημοσύνης όπως το “Gospel”, που επεξεργάζονται τεράστιες ποσότητες δεδομένων για να εντοπίσουν στόχους. Από 50 στόχους τον χρόνο, πλέον εντοπίζονται 100 την ημέρα. Η εφαρμογή “Pillar of Fire” μεταφέρει άμεσα τους στόχους στις δυνάμεις, ενώ η αναγνώριση προσώπου χρησιμοποιείται σε σημεία ελέγχου.

Η συνεργασία με startups είναι καθοριστική: το 50% των anti-drone συστημάτων προέρχεται από μικρές εταιρείες, δείχνοντας ότι η καινοτομία δεν είναι προνόμιο των γιγάντων.

Κίνδυνοι και Ηθικά Διλήμματα

Η υπερεξάρτηση από την τεχνολογία δημιουργεί νέα ρίσκα. Η στόχευση ατόμων με ελάχιστη ανθρώπινη εποπτεία εγείρει ηθικά ερωτήματα. Ποιος φέρει την ευθύνη για ένα λάθος της τεχνητής νοημοσύνης; Πώς διασφαλίζεται η λογοδοσία;

Η αποτυχία των ισραηλινών συστημάτων στις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου δείχνει ότι η τεχνολογία δεν είναι πανάκεια. Χρειάζεται ισορροπία ανάμεσα στην καινοτομία και την ανθρώπινη κρίση.

Το Μέλλον: Δικτυωμένος, Ορατός και Ευέλικτος Πόλεμος

Το μέλλον του πολέμου είναι δικτυωμένο. Οι στρατιώτες θα επιχειρούν υπό συνεχή παρακολούθηση, σε μικρές ευέλικτες μονάδες με ελάχιστο επικοινωνιακό αποτύπωμα. Η εφοδιαστική θα βασίζεται σε drones, 3D εκτύπωση και βιοκαύσιμα, ενώ η ενέργεια θα παρέχεται από κινητές μονάδες.

Η συνεργασία με εμπορικούς φορείς θα επιταχύνει την ενσωμάτωση νέας τεχνολογίας, αλλά τα όρια μεταξύ στρατιωτικού και ιδιωτικού τομέα θα γίνουν θολά. Οι εταιρείες θα γίνουν στόχοι, και η ανάγκη για νέες πολιτικές προστασίας θα είναι επιτακτική.

Ο πόλεμος αλλάζει. Δεν είναι πια μόνο θέμα στρατηγικής, αλλά και τεχνολογίας, δεδομένων και ηθικής. Όποιος κατανοήσει πρώτος αυτή τη νέα πραγματικότητα, θα έχει το πλεονέκτημα όχι μόνο στο πεδίο της μάχης, αλλά και στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα.


Σχόλια