Διακλαδική Διοίκηση Ακαδημαϊκής Εκπαίδευσης: Ακόμη ένας γραφειοκρατικός "γίγαντας" στις Ένοπλες Δυνάμεις;

Μπάμπης Παπασπύρος

Η διαρροή του πολυνομοσχεδίου του ΥΠΕΘΑ για την αναδιοργάνωση των Ενόπλων Δυνάμεων φέρνει στο προσκήνιο τη σύσταση μιας νέας δομής: της Διακλαδικής Διοίκησης Ακαδημαϊκής Εκπαίδευσης (Δ.Δ.Α.Ε.). Πρόκειται για μια φιλόδοξη, στα χαρτιά, προσπάθεια «ομογενοποίησης» της ακαδημαϊκής εκπαίδευσης, με έδρα την Αθήνα και υπαγωγή στο ΓΕΕΘΑ.

Η ΔΔΑΕ αναλαμβάνει αποφασιστική αρμοδιότητα στα θέματα εκπαίδευσης και προϋπολογισμού των Ανώτατων Στρατιωτικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (ΑΣΕΙ) και των Σχολών Μονίμων Υπαξιωματικών (ΑΣΣΜΥ), ενώ θα εποπτεύει και ανώτερες διακλαδικές σχολές όπως η ΣΕΘΑ και η ΑΔΙΣΠΟ. Δηλαδή, ουσιαστικά δημιουργείται ένας νέος «υπερ-φορέας» που θα συγκεντρώνει τον έλεγχο σε επίπεδο εκπαίδευσης αξιωματικών και υπαξιωματικών.

Κι εδώ αρχίζουν τα ερωτήματα.

Γιατί να στηθεί ακόμη μια διοίκηση;

Οι Ένοπλες Δυνάμεις δεν στερούνται δομών εκπαίδευσης. Η Πολεμική Αεροπορία διαθέτει τη Διοίκηση Αεροπορικής Εκπαίδευσης (ΔΑΕ), το Πολεμικό Ναυτικό τη Διοίκηση Ναυτικής Εκπαίδευσης (ΔΝΕ), ενώ ο Στρατός Ξηράς έχει αντίστοιχες διευθύνσεις. Αυτές οι διοικήσεις έχουν την τεχνογνωσία, την εμπειρία και τη λειτουργική συνέχεια που απαιτεί η εκπαίδευση.

Με τη ΔΔΑΕ, το ΥΠΕΘΑ ουσιαστικά εισάγει μια παράλληλη γραφειοκρατία. Ένας νέος αντιστράτηγος ή αντίστοιχου βαθμού διοικητής θα κληθεί να «συντονίσει» τις ήδη υπάρχουσες διοικήσεις. Στην πράξη, όμως, θα επικαλύψει τις αρμοδιότητές τους, δημιουργώντας νέα σύγχυση και ασαφή καταμερισμό ευθυνών.

Ο κίνδυνος των αλληλοσυγκρούσεων

Το μοντέλο αυτό θα φέρει αναπόφευκτα τριβές: ποιος αποφασίζει για τα προγράμματα σπουδών; Ποιος εγκρίνει προϋπολογισμούς; Σε ποιον λογοδοτούν οι διοικητές των υφιστάμενων σχολών; Ο κατακερματισμός αρμοδιοτήτων, αντί για εξορθολογισμό, οδηγεί σε καθυστερήσεις, αντιπαραθέσεις και εν τέλει σε μείωση της αποτελεσματικότητας.

Διεθνής πρακτική: το «μοντέλο ΗΠΑ» 

Συχνά το ΥΠΕΘΑ επικαλείται το παράδειγμα των Ηνωμένων Πολιτειών. Μόνο που στις ΗΠΑ κάθε Κλάδος έχει τη δική του εκπαιδευτική διοίκηση: το Army Training and Doctrine Command (TRADOC), το Naval Education and Training Command (NETC), το Air Education and Training Command (AETC) και το Marine Corps Training and Education Command (TECOM).

Δεν υπάρχει «διακλαδική υπερ-διοίκηση» που να συγκεντρώνει τις Σχολές Αξιωματικών και Υπαξιωματικών. Η διακλαδικότητα εκφράζεται μέσω συνεργασιών και κοινών προγραμμάτων, όχι με συγκεντρωτισμό που πνίγει τις ιδιαιτερότητες κάθε Όπλου.

Η ΔΔΑΕ κινδυνεύει να καταλήξει ακόμη ένας γραφειοκρατικός γίγαντας, χωρίς σαφή προστιθέμενη αξία. Αντί να μειώσει τη γραφειοκρατία, όπως διακηρύσσει το νομοσχέδιο, πιθανότατα θα την πολλαπλασιάσει. Αντί να φέρει συντονισμό, θα σπείρει αντιπαλότητες. Και όλα αυτά σε ένα πεδίο –την εκπαίδευση– που αποτελεί θεμέλιο της μαχητικής ισχύος.

Πριν στηθεί λοιπόν ένας νέος «πύργος» στην ήδη περίπλοκη διοικητική αρχιτεκτονική των Ενόπλων Δυνάμεων, το ΥΠΕΘΑ θα έπρεπε να απαντήσει σε ένα απλό ερώτημα:

Χρειαζόμαστε πραγματικά μια ακόμη νέα Διοίκηση ή χρειαζόμαστε καλύτερη αξιοποίηση όσων ήδη έχουμε;