"RF Hunter" και "Τηλέμαχος" στη DEFEA 2025: Από τον ραδιοεντοπισμό στη συνολική ανίχνευση κάθε τύπου drone

Μπάμπης Παπασπύρος

Η Διεθνής Έκθεση Αμυντικού Εξοπλισμού DEFEA 2025 άνοιξε χθες τις πύλες της με σημαντικές παρουσίες από τον διεθνή χώρο της άμυνας, φέρνοντας στο προσκήνιο τεχνολογίες αιχμής και καινοτόμες λύσεις στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας.

Ανάμεσα στις παρουσίες που ξεχώρισαν ήταν η κοινή εμφάνιση της κυπριακής SignalGeneriX και της ελληνικής EODH Dynamics, οι οποίες παρουσίασαν για πρώτη φορά όχημα ΤΟΜΠ ΛΕΩΝΙΔΑΣ εξοπλισμένο με το σύστημα RF HUNTER, ενσωματωμένο στο πίσω τμήμα του οχήματος.

Τι είναι το RF HUNTER

Το RF HUNTER είναι ένα προηγμένο σύστημα ραδιοεντοπισμού και συλλογής σημάτων RF, σχεδιασμένο από την SignalGeneriX για χρήση σε πλήθος πλατφορμών: επίγειες, θαλάσσιες και εναέριες. Πρόκειται για ένα φορητό, συμπαγές και επεκτάσιμο σύστημα, το οποίο μπορεί να εγκατασταθεί είτε σε σακίδιο πλάτης (manpack), είτε πάνω σε όχημα ή ακόμα και σε τρίποδο για στατική χρήση.

Το σύστημα καλύπτει ένα ευρύ φάσμα συχνοτήτων από 30 MHz έως 3.8 GHz. Ο εξοπλισμός υποστηρίζει εντοπισμό κατεύθυνσης σημάτων (direction finding) με ακρίβεια, παρέχοντας παθητική επίγνωση της τακτικής κατάστασης σε πραγματικό χρόνο, ένα κρίσιμο πλεονέκτημα για στρατιωτικές και επιχειρησιακές αποστολές.

Η δυνατότητα εντοπισμού εκπομπών από συσκευές επικοινωνίας ή τηλεχειριστήρια drones, ακόμα και σε αστικά περιβάλλοντα, το καθιστούν πολύτιμο εργαλείο για επιτήρηση, ασφάλεια βάσεων και αποτροπή επιθέσεων με ΜΕΑ.

Δυνατότητες και περιορισμοί του RF HUNTER

Το RF HUNTER μπορεί να προσφέρει εξαιρετικά πλεονεκτήματα σε αποστολές που απαιτούν γρήγορη και κινητή διαμόρφωση, όπως:

• Παθητική επιτήρηση χωρίς αποκάλυψ θέσης.
• Αναγνώριση πηγών εκπομπών RF, σε περιοχές ενδιαφέροντος.
• Φορητότητα και ευελιξία, ακόμα και από έναν μόνο χειριστή
• Σύνδεση με δίκτυα C2 για διανομή πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο.

Συχνότητες κατεύθυνσης drones

Συχνότητες payload drones

Παρά τα τεχνολογικά του πλεονεκτήματα, παρουσιάζει περιορισμούς που πρέπει να ληφθούν υπόψη σε σύγχρονα σενάρια πολέμου:

• Μη κάλυψη όλου του φάσματος: Το RF HUNTER καλύπτει έως 3.8 GHz, όταν πολλά εμπορικά τηλεχειριστήρια drones λειτουργούν στα 2.4 και 5.9 GHz, ή και σε άλλες συχνότητες όπως τα 433 MHz.
• Ανάγκη για οπτική επαφή: Ο ραδιοεντοπισμός απαιτεί γραμμή θέασης μεταξύ του συστήματος και της πηγής σήματος. Σε αστικές ή ορεινές περιοχές αυτό μπορεί να μην είναι εφικτό.
• Αναποτελεσματικότητα σε αυτόνομα drones: Σε περιπτώσεις όπου το drone λειτουργεί χωρίς ενεργή εκπομπή RF, είτε με προγραμματισμένη αυτόνομη πτήση, είτε μέσω οπτικής ίνας (fiber optics), το RF HUNTER είναι ανίκανο να εντοπίσει ή να ανιχνεύσει το UAV.

Η αυξανόμενη απειλή των αυτόνομων drones & η λύση του radar ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ

Η εμπειρία από τον πόλεμο Ρωσίας–Ουκρανίας κατέδειξε μια σημαντική μετατόπιση: η μαζική χρήση αυτόνομων ή fiber-controlled drones, που δεν εκπέμπουν RF κατά την πτήση τους, καθιστά τα παραδοσιακά συστήματα εντοπισμού αδύναμα.

Σε αυτό το πεδίο, μόνη αποτελεσματική τεχνολογία είναι το radar και συγκεκριμένα, εξειδικευμένα ραντάρ micro-Doppler. Η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ) έχει αναπτύξει εδώ και μια πενταετία το σύστημα ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ, ένα FMCW/Doppler radar με δυνατότητες τεχνητής νοημοσύνης που:

• Εντοπίζει μικρά ιπτάμενα αντικείμενα σε πολυ χαμηλά ύψη (3ft) σε κατοικημένη περιοχή
• Μικρού βάρους σύστημα με φορητή ή σταθερή διαμόρφωση  προσαρμοζόμενο σε οποιαδήποτε πλατφόρμα
• Αναγνωρίζει τους περιστρεφόμενους έλικες των drones μέσω φαινομένου micro-Doppler.
• Διαχωρίζει πτηνά από drones, ακόμη και με μικρή  ανακλαστική επιφάνεια.

Το ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ αποτελεί σήμερα την μοναδική αξιόπιστη λύση για drones που δεν βασίζονται σε ραδιοσυχνότητες, μια τεχνολογία ζωτικής σημασίας για τη σύγχρονη άμυνα και φρούρηση αμυντικού υλικού & στρατηγικών υποδομών.

Η παρουσίαση του RF HUNTER ενσωματωμένου σε ΤΟΜΠ ΛΕΩΝΙΔΑΣ αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στην προσπάθεια ενίσχυσης της ελληνικής και κυπριακής αμυντικής βιομηχανίας με τεχνολογίες αιχμής. Αν και το σύστημα δεν καλύπτει όλες τις περιπτώσεις σύγχρονου υβριδικού πολέμου, προσφέρει κρίσιμες δυνατότητες παθητικής επιτήρησης, ειδικά σε περιβάλλοντα που η παρουσία RF εκπομπών είναι πυκνή.

Η ανάγκη για συνδυασμό τεχνολογιών RF εντοπισμού όπως το RF HUNTER, ο ΥΠΕΡΙΩΝ και ενεργών αισθητήρων όπως το radar ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ, είναι πλέον αδιαπραγμάτευτη σε κάθε στρατηγική αεράμυνας, προστασίας εξοπλισμού, προστασίας προσωπικού &  ασφάλειας στρατοπέδων και κρίσιμων υποδομών.

Η Ελλάδα διαθέτει ήδη εγχώριες λύσεις. Το ζητούμενο είναι πλέον η συστημική ενσωμάτωσή τους και η πολιτική βούληση για επιχειρησιακή αξιοποίηση, πριν οι εξελίξεις επιβάλουν την ανάγκη με το σκληρό πρόσωπο της πραγματικότητας