Εγκρίθηκαν 150 δισ € του SAFE (Security Action for Europe):Τι προβλέπεται για συμμετοχή τρίτων χωρών

Το Συμβούλιο ενέκρινε σήμερα κανονισμό για τη θέσπιση του μέσου SAFE ( Security Action for Europe ). Το SAFE είναι ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο της ΕΕ, που θα υποστηρίξει τα κράτη μέλη που επιθυμούν να επενδύσουν στην αμυντική βιομηχανική παραγωγή μέσω κοινών προμηθειών, εστιάζοντας σε δυνατότητες προτεραιότητας .

Το SAFE θα χρηματοδοτήσει επείγουσες και μεγάλης κλίμακας επενδύσεις στην ευρωπαϊκή τεχνολογική και βιομηχανική βάση στον τομέα της άμυνας (EDTIB). Στόχος είναι η ενίσχυση της παραγωγικής ικανότητας , η διασφάλιση της διαθεσιμότητας αμυντικού εξοπλισμού όταν χρειάζεται και η αντιμετώπιση των υφιστάμενων κενών σε δυνατότητες, ενισχύοντας τελικά τη συνολική αμυντική ετοιμότητα της ΕΕ.

Επιπλέον, το SAFE θα επιτρέψει στην ΕΕ να υποστηρίξει περαιτέρω την Ουκρανία συνδέοντας την αμυντική της βιομηχανία με το μέσο εξαρχής.

Υιοθετήσαμε το πρώτο μεγάλης κλίμακας πρόγραμμα αμυντικών επενδύσεων σε επίπεδο ΕΕ, αξίας 150 δισεκατομμυρίων ευρώ. Αυτό δεν αποτελεί μόνο επιτυχία της Προεδρίας, αλλά ολόκληρης της ΕΕ. Πρόκειται για ένα πρωτοφανές μέσο που θα ενισχύσει τις αμυντικές μας δυνατότητες και θα υποστηρίξει την αμυντική μας βιομηχανία. Όσο περισσότερο επενδύουμε στην ασφάλεια και την άμυνά μας, τόσο καλύτερα αποτρέπουμε όσους μας εύχονται κακό.

Συμμετοχή τρίτων χωρών

Το SAFE ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στη συνεργασία με τρίτες χώρες. Η Ουκρανία και οι χώρες EEA-EFTA*, θα αντιμετωπίζονται με τους ίδιους όρους με τα κράτη μέλη. Όχι μόνο θα μπορούν να συμμετέχουν σε κοινές προμήθειες, αλλά θα είναι επίσης δυνατή η αγορά από τις βιομηχανίες τους.

Το SAFE θα επιτρέψει επίσης στις υπό ένταξη χώρες , στις υποψήφιες χώρες, στις δυνάμει υποψήφιες χώρες και στις χώρες που έχουν υπογράψει εταιρικές σχέσεις ασφάλειας και άμυνας με την ΕΕ, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο , να συμμετάσχουν σε κοινές δημόσιες συμβάσεις.

Επιπλέον, το SAFE προσφέρει τη δυνατότητα σύναψης πρόσθετης διμερούς ή πολυμερούς συμφωνίας με τα εν λόγω τρίτα κράτη, βάσει της οποίας θα μπορούσαν να ανοίξουν οι προϋποθέσεις επιλεξιμότητας

Επιλέξιμη δραστηριότητα

Οι επιλέξιμες δραστηριότητες που χρηματοδοτούνται μέσω του SAFE θα αφορούν τον πρώτο κατάλογο τομέων προτεραιότητας που προσδιορίστηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 6 Μαρτίου 2025 και θα χωριστούν σε δύο κατηγορίες αμυντικών προϊόντων:

1. Πυρομαχικά και πύραυλοι, συστήματα πυροβολικού, συμπεριλαμβανομένων των δυνατοτήτων επιθέσεων μεγάλης ακρίβειας, δυνατότητες επίγεις μάχης και τα συστήματα υποστήριξής τους, συμπεριλαμβανομένου του εξοπλισμού στρατιωτών και των όπλων πεζικού, προστασία κρίσιμων υποδομών, κυβερνοεπίθεση, στρατιωτική κινητικότητα

2. Συστήματα αεροπορικής και πυραυλικής άμυνας, θαλάσσιες επιφανειακές και υποβρύχιες δυνατότητες, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και συστήματα κατά των μη επανδρωμένων αεροσκαφών (anti-drone), στρατηγικοί παράγοντες, όπως, ενδεικτικά, η στρατηγική αερομεταφορά, ο ανεφοδιασμός αέρος-αέρος και τα συστήματα C4ISTAR, καθώς και διαστημικά μέσα και υπηρεσίες, προστασία των διαστημικών μέσων, τεχνητή νοημοσύνη και ηλεκτρονικός πόλεμος.

Τα αμυντικά προϊόντα που ανήκουν στην κατηγορία 2 θα υπόκεινται σε αυστηρότερους όρους επιλεξιμότητας , απαιτώντας από τους ανάδοχους να έχουν την ικανότητα να αποφασίζουν για τον ορισμό, την προσαρμογή και την εξέλιξη του σχεδιασμού του αμυντικού προϊόντος που προμηθεύονται.

Και για τις δύο κατηγορίες προϊόντων, οι συμβάσεις προμηθειών θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι το κόστος των εξαρτημάτων που προέρχονται εκτός ΕΕ , κρατών EEA-EFTA  και Ουκρανίας δεν υπερβαίνει το 35% του εκτιμώμενου κόστους των εξαρτημάτων του τελικού προϊόντος.

Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να ενισχύσει και να εμβαθύνει περαιτέρω τη διατλαντική συνεργασία και δέσμευση στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας, καθώς και τη συμπληρωματικότητα με το ΝΑΤΟ. Στο πλαίσιο αυτό, το SAFE θα επιδιώξει να ενισχύσει τη διαλειτουργικότητα, να συνεχίσει τη βιομηχανική συνεργασία και να διασφαλίσει την αμοιβαία πρόσβαση σε τεχνολογίες αιχμής με αξιόπιστους εταίρους.

*The EU Member States, together with three of the EFTA States - Iceland, Liechtenstein and Norway - make up the EEA Contracting Parties (the EEA States). In everyday language, Iceland, Liechtenstein and Norway go by the term “EEA EFTA States” in order to clarify that the other EFTA State, Switzerland, is not party to the EEA Agreement. However, in the EEA Agreement and the legal texts linked to it (e.g. Joint Committee Decisions) the term “EFTA States” refers to the three EEA EFTA States and is understood to exclude Switzerland