"Ατζέντα 2030": Πέντε χρόνια δεν αρκούν για την αναμόρφωση της Εθνικής Άμυνας και την ενίσχυση των δυνατοτήτων Άμυνας και Ασφάλειας

Μπάμπης Παπασπύρος

Η Νέα Δομή Δυνάμεων 2024-2035 αποτελεί έναν βασικό πυλώνα της «Ατζέντας 2030 », η οποία περιλαμβάνει σειρά προγραμμάτων και μεταρρυθμίσεων που στοχεύουν στην αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό του ελληνικού στρατού. 

Ωστόσο, η Ατζέντα αυτή αναφέρεται σε μία χρονική περίοδο που είναι περιορισμένη για τη σοβαρότητα και τη σημασία των θεμάτων που πραγματεύεται. Συγκεκριμένα, η Ατζέντα καλύπτει την πενταετία έως το 2030, δηλαδή μια περίοδο που θεωρείται εξαιρετικά σύντομη για την υλοποίηση τόσο κρίσιμων και πολυδιάστατων στρατηγικών προγραμμάτων, όπως είναι τα εξοπλιστικά σχέδια και η αναδιάρθρωση των στρατιωτικών δυνάμεων.

Η αμυντική πολιτική και οι στρατηγικές αποφάσεις απαιτούν πολύ περισσότερο βάθος χρόνου, ιδιαίτερα όσον αφορά τη σχεδίαση, την προμήθεια και την ολοκλήρωση μεγάλων αμυντικών προγραμμάτων, όπως αεροσκάφη, πλοία, πυραυλικά συστήματα και νέα τεχνολογικά συστήματα (π.χ. drones, anti-drones). Ο χρόνος που απαιτείται για την ανάπτυξή τους, τις διαδικασίες χρηματοδότησης, την παραγωγή τους, καθώς και την ενσωμάτωσή τους στην επιχειρησιακή δράση, ξεπερνά κατά πολύ την πενταετία που ορίζει η Ατζέντα 2030. 

Για παράδειγμα, η διαδικασία απόκτησης ενός μεγάλου συστήματος μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από 5 χρόνια, χωρίς να συνυπολογιστεί ο χρόνος εκπαίδευσης, συντήρησης και ενσωμάτωσης στο στρατηγικό σχέδιο.

Η μικρή χρονική κλίμακα της Ατζέντας 2030 καθιστά δύσκολη την επίτευξη της συνολικής αποστολής, καθώς δεν παρέχει αρκετό χρόνο για την πλήρη εφαρμογή των αναγκαίων αλλαγών και την ολοκλήρωση των μεγάλων εξοπλιστικών προγραμμάτων. 

Είναι αναγκαίο το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας να λάβει υπόψη την ανάγκη για έναν πιο μακροπρόθεσμο στρατηγικό ορίζοντα, που θα υπερβαίνει την πενταετία, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικότητα οι προκλήσεις του σύγχρονου γεωπολιτικού περιβάλλοντος και να εξασφαλιστεί η διαρκής ανάπτυξη και αναβάθμιση των αμυντικών δυνατοτήτων της χώρας.

Επιπλέον, η ανάγκη για έναν μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό είναι κρίσιμη, αφού η αμυντική πολιτική της χώρας πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο, τις τεχνολογικές καινοτομίες, καθώς και τις δυναμικές που αναδύονται σε περιοχές όπως η Ανατολική Μεσόγειος και τα Βαλκάνια. Ενδεχομένως, μια προσέγγιση με χρονικό ορίζοντα 10 ή και 15 ετών θα ήταν πιο κατάλληλη για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας και της συνεχούς αναβάθμισης των Ενόπλων Δυνάμεων.

Συνολικά, η «Ατζέντα 2030» και η Νέα Δομή Δυνάμεων 2024-2035 αναμφίβολα θέτουν τις βάσεις για σημαντικές μεταρρυθμίσεις και ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος της χώρας. Ωστόσο, η περιορισμένη χρονική κλίμακα που τίθεται για την επίτευξή τους, ειδικά σε έναν τομέα τόσο αργό και σύνθετο όπως η αμυντική βιομηχανία και ο εκσυγχρονισμός των Ενόπλων Δυνάμεων, ενδέχεται να περιορίσει την ικανότητα της χώρας να ανταποκριθεί πλήρως στις προκλήσεις του μέλλοντος. Μια πιο επεκταμένη στρατηγική με μεγαλύτερο βάθος χρόνου είναι αναγκαία για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας και της αποτελεσματικότητας της Εθνικής Άμυνας.