Η Ελλάδα στη Συρία: Ορθοδοξία και Πολιτιστική Κληρονομιά ως Μέσα Ήπιας Ισχύος (soft power)


Μπάμπης Παπασπύρος

Η γεωπολιτική θέση της Ελλάδας, σε συνδυασμό με την ιστορική και πολιτιστική της κληρονομιά , της παρέχει μοναδικές ευκαιρίες να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις διεθνείς εξελίξεις, ιδίως στη Μέση Ανατολή. Η Συριακή κρίση, που αποτελεί ένα από τα πιο σύνθετα και μακροχρόνια προβλήματα της περιοχής, προσφέρει στην Ελλάδα τη δυνατότητα να προωθήσει την παρουσία και τη σημασία της μέσα από τη χρήση της «ήπιας ισχύος» (soft power), βασιζόμενη στις ορθόδοξες χριστιανικές της ρίζες και τους ιστορικούς δεσμούς της με την περιοχή.

Στην πολιτική, η ήπια ισχύς (soft power) είναι η ικανότητα να επιλέγεις παρά να εξαναγκάζεσαι. Η ήπια ισχύς δεν είναι καταναγκαστική, χρησιμοποιεί τον πολιτισμό, τις πολιτικές αξίες και τις εξωτερικές πολιτικές για να επιφέρει την αλλαγή

Η Ορθοδοξία ως γέφυρα επικοινωνίας
Η Συρία φιλοξενεί έναν από τους παλαιότερους χριστιανικούς πληθυσμούς στον κόσμο, με σημαντική παρουσία της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας μέσω του Πατριαρχείου Αντιοχείας στην Δαμασκό. Τα ελληνορθόδοξα μοναστήρια και οι κοινότητες στην περιοχή λειτουργούν εδώ και αιώνες ως πνευματικά και πολιτιστικά κέντρα, συνδέοντας τον ελληνικό πολιτισμό με τη Μέση Ανατολή.
Η Ελλάδα, ως χώρα με ισχυρή Ορθόδοξη παράδοση, μπορεί να αξιοποιήσει αυτούς τους δεσμούς για να προωθήσει την ειρήνη, τη σταθερότητα και τον διάλογο στη Συρία. Μέσω της διπλωματίας της Ορθοδοξίας, η Ελλάδα μπορεί να λειτουργήσει ως γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, αλλά και μεταξύ διαφορετικών θρησκευτικών και πολιτιστικών κοινοτήτων.
Μια εναλλακτική προσέγγιση έναντι της Τουρκίας
Η Τουρκία, υπό την ηγεσία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έχει επανειλημμένα χρησιμοποιήσει την οθωμανική κληρονομιά για να ενισχύσει την επιρροή της στη Μέση Ανατολή. Η Ελλάδα μπορεί να προσφέρει μια εναλλακτική προσέγγιση, που δεν βασίζεται σε αυτοκρατορικές φιλοδοξίες, αλλά σε μια πολιτιστική και πνευματική σύνδεση που προάγει την ειρήνη και την κατανόηση.
Αντί να μιμηθεί την Τουρκία, η Ελλάδα μπορεί να αναδείξει τον δικό της μοναδικό ρόλο ως υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της θρησκευτικής ελευθερίας. Η ενεργή υποστήριξη των χριστιανικών κοινοτήτων της Συρίας, σε συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς, μπορεί να ενισχύσει την εικόνα της Ελλάδας ως χώρας που ενδιαφέρεται για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Πρακτικά βήματα για την ενίσχυση της παρουσίας της Ελλάδας
Διπλωματική πρωτοβουλία μέσω της Ορθοδοξίας: Η Ελλάδα μπορεί να ενισχύσει τη συνεργασία με το Πατριαρχείο Αντιοχείας, προωθώντας τον διάλογο και την ειρηνική συνύπαρξη στη Συρία.
Ανθρωπιστική βοήθεια: Μέσω της παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας στις πληγείσες περιοχές, η Ελλάδα μπορεί να δείξει έμπρακτα τη στήριξή της, αναδεικνύοντας τις ορθόδοξες αξίες της αλληλεγγύης και της αγάπης.
Πολιτιστική διπλωματία: Η διοργάνωση συνεδρίων, εκθέσεων και πολιτιστικών εκδηλώσεων που αναδεικνύουν την κοινή ιστορία Ελλάδας και Συρίας μπορεί να ενισχύσει τους δεσμούς μεταξύ των δύο λαών.
Διαμεσολάβηση σε διεθνές επίπεδο: Η Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει τη θέση της στην Ευρωπαϊκή Ένωση για να προωθήσει πολιτικές που θα υποστηρίζουν τη σταθερότητα και την ανοικοδόμηση της Συρίας.
Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να διαδραματίσει έναν σημαντικό ρόλο στη Συριακή κρίση, αξιοποιώντας την πολιτιστική και θρησκευτική της κληρονομιά. Η Ορθοδοξία μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο ήπιας ισχύος, ενισχύοντας την εικόνα της Ελλάδας ως δύναμης ειρήνης και σταθερότητας. Μέσα από μια στρατηγική που θα συνδυάζει τη διπλωματία, την ανθρωπιστική βοήθεια και την πολιτιστική συνεργασία, η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να αναδείξει την παρουσία της στη Μέση Ανατολή και να ενισχύσει τον ρόλο της στη διεθνή σκηνή.

Σχόλια