Η Άγκυρα τραβάει τον δρόμο της και η Ουάσιγκτον μπορεί να βρει αυτό που χρειάζεται στη Μέση Ανατολή σε Ελλάδα και Κύπρο.

Μπάμπης Παπασπύρος

Η Αναβάθμιση της Γεωστρατηγικής Αξίας Ελλάδας και Κύπρου: Ευκαιρίες σε ένα Ρευστό Περιβάλλον

Οι πρόσφατες εντάσεις στις σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας έχουν φέρει στο προσκήνιο τη γεωστρατηγική σημασία της Ελλάδας και της Κύπρου στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Σε ένα περιβάλλον αυξανόμενης αστάθειας, οι δύο χώρες αναδεικνύονται ως σταθεροί εταίροι για τη Δύση, γεγονός που επανακαθορίζει τον ρόλο τους στο περιφερειακό γεωπολιτικό σκηνικό.
Ενίσχυση Στρατηγικών Συνεργασιών
Η Ελλάδα έχει επενδύσει σημαντικά στην ενίσχυση της συνεργασίας της με τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως αποδεικνύεται από τη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA), η οποία αναβαθμίζεται συνεχώς. Η παρουσία αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων σε βάσεις όπως η Σούδα και η Αλεξανδρούπολη ενισχύει την αμυντική ικανότητα της Ελλάδας, ενώ παράλληλα την καθιστά σημαντικό κρίκο στην αμερικανική στρατηγική στην περιοχή.
Παράλληλα, η Κύπρος έχει ενισχύσει τη συνεργασία της με τις ΗΠΑ μέσω της χρήσης αεροδρομίων και ευκολιών για να επιχειρούν αμερικανικά αεροσκάφη στο πλευρό του Ισραήλ και την άρση του εμπάργκο όπλων από την Ουάσιγκτον. Οι κινήσεις αυτές δείχνουν τη στρατηγική αξία που αποδίδουν οι ΗΠΑ στην Κύπρο, ιδιαίτερα στο πλαίσιο των εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ενεργειακή Ασφάλεια και Διαφοροποίηση
Ένας ακόμη κρίσιμος παράγοντας είναι οι ενεργειακοί πόροι. Η Ανατολική Μεσόγειος αναδεικνύεται σε σημαντική πηγή φυσικού αερίου, και η Κύπρος, μαζί με την Ελλάδα, διαδραματίζουν καίριο ρόλο στις συζητήσεις για ενεργειακή διαφοροποίηση της Ευρώπης. Οι αγωγοί και τα ενεργειακά projects, όπως το EastMed, βρίσκονται στο επίκεντρο της στρατηγικής σημασίας της περιοχής.
Η ενεργειακή συνεργασία μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου, με την υποστήριξη των ΗΠΑ, υπογραμμίζει την επιδίωξη για μια ασφαλή και βιώσιμη ενεργειακή υποδομή, που μειώνει την εξάρτηση από ρωσικούς ή άλλους ασταθείς παρόχους.
Πολιτική Σταθερότητα ως Πλεονέκτημα
Ελλάδα και Κύπρος προβάλλονται ως πυλώνες σταθερότητας σε μια περιοχή που χαρακτηρίζεται από συνεχείς γεωπολιτικές αναταράξεις. Η πολιτική και θεσμική τους σταθερότητα, σε συνδυασμό με την προσήλωση στις αρχές της διεθνούς νομιμότητας, τις καθιστά αξιόπιστους εταίρους για τη Δύση, σε αντίθεση με την Τουρκία, η οποία ακολουθεί μια πιο απρόβλεπτη και συγκρουσιακή πολιτική.
Συμπεράσματα: Ο Ρόλος της Τουρκίας
Παρά την ένταση στις σχέσεις με τις ΗΠΑ, η Τουρκία παραμένει ένας σημαντικός παίκτης στην περιοχή. Η γεωγραφική της θέση, η στρατιωτική της ισχύς και ο ρόλος της στο ΝΑΤΟ καθιστούν την Άγκυρα αναντικατάστατη σε πολλούς τομείς. Ωστόσο, η τάση της Τουρκίας να ακολουθεί μια αυτόνομη εξωτερική πολιτική, συχνά σε αντίθεση με τα συμφέροντα της Δύσης, έχει οδηγήσει τις ΗΠΑ και άλλες χώρες να επαναξιολογήσουν τις σχέσεις τους.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα και η Κύπρος κερδίζουν έδαφος ως σταθεροί εταίροι που μπορούν να καλύψουν, έστω και εν μέρει, το κενό που αφήνει η Τουρκία.
Το γεγονός αυτό προσφέρει στις δύο χώρες μια μοναδική ευκαιρία να ενισχύσουν τη θέση τους, τόσο σε αμυντικό όσο και σε ενεργειακό επίπεδο, χωρίς όμως να υποτιμάται η σημασία της εξεύρεσης ισορροπιών που θα διασφαλίζουν τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή.