Η Ε.Ε ή η δημοκρατία θα επιζήσουν απ αυτό το χάος...

Simon Jenkins

Είμαστε όλοι καταδικασμένοι;
Η δημοσιονομική δημοκρατία της Αμερικής αυτή την εβδομάδα κατέρρευσε στην αταξία. Η αραβική άνοιξη ξέμεινε από ατμό. Καθεστώτα έκτακτης ανάγκης έχουν καταλάβει την εξουσία στην Ελλάδα και την Ιταλία, ενώ η Γερμανία δεν θα μπορούσε να πωλήσει το ένα τρίτο των ομολόγων της. Η σωτηρία, σύμφωνα με τον απελπισμένο "ηγέτη" της Ευρώπης, κ. José Manuel Barroso,
μπορεί μόνο να βρίσκεται σε "ισχυρότερη διακυβέρνηση στη ζώνη του ευρώ, τόσο στην πειθαρχία όσο και στην σύγκλιση". Ο Μπαρόζο θέλει τα εθνικά κράτη να υποβάλουν σχέδια προϋπολογισμών των φορολογικών τους και των δαπανών σε αυτόν για εποπτεία, ώστε να υπόκεινται σε "ενισχυμένη επιτήρηση" των Βρυξελλών.

Αυτό είναι κάτι περισσότερο από ανησυχητικό. Η σημερινή Ευρωπαϊκή κρίση προκλήθηκε από την εκτεταμένη λαϊκή εξέγερση κατά του ζουρλομανδύα της μη ρεαλιστικής ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης. Η λύση Μπαρόζο είναι προφανώς ένας ακόμη αυστηρότερος ζουρλομανδύας, και όχι ανοησίες για λαϊκές εκλογές... Θέλει η Ευρώπη κυβερνάται από αριστοκράτες του Αριστοτέλη, από ανθρώπους σαν κι αυτόν.

Γνωρίζουμε τι λένε οι “έξυπνοι” πολιτικοί. Ναι, είμαστε εδώ στο παρελθόν, κατά το 1900 και το 1930, αλλά τότε είχαμε γαϊδούρια και πήγαμε σε πόλεμο. Έχουν συμβεί και άλλα από τότε, στη δεκαετία του 1970 και του 1990, αλλά επιζήσαμε.

Η ιδεολογία της δεκαετίας του 1990 ήταν του "δημοκρατικού αναπόφευκτου" - τον προορισμό της ιστορίας του Φράνσις Φουκουγιάμα . Παρασύρθηκαν οι δυτικές κυβερνήσεις σε μαζική χρηματοδότηση του ελλείμματος, σε διόγκωση των αγορών κατοικιών τους και φλερτάροντας με ψήφους, επιδόθηκαν όλο και περισσότερο σε δανεισμό και δαπάνες. Στις ΗΠΑ αυτό έχει οδηγήσει σε μια συνταγματική κρίση, καθώς η υπερεπιτροπή του Κογκρέσου αδυνατεί να επιλύσει το χρέος της χώρας. Η ίδια ιδεολογία οδήγησε αμερικανικά και βρετανικά στρατεύματα σε νεοσυντηρητικούς πολέμους για να "προωθήσουν την ελευθερία", με ένα πυροβόλο όπλο σε όλο τον μουσουλμανικό κόσμο. Τροφοδότησε τη φιλοδοξία της νέας γενιάς των αστικών Αράβων να ξεσηκωθούν κατά των αυταρχικών καθεστώτων, ενώ πολλοί σκοτώθηκαν σε νέες συγκρούσεις. Η δημοκρατία είναι παντού με δάκρυα στα μάτια (εκτός, θα τολμούσα να πω , στη Νότια Αμερική).

Ποιος γελάει; Η Δικτατορική Κίνα, ενώ η Ευρώπη παρακαλάει για χρήματα στα πόδια της. Οι ολιγάρχες της Μόσχας, μόλις δύο δεκαετίες μετά τη μεγαλύτερη ταλαιπωρία-ταπείνωση στη ρωσική ιστορία. Γελάνε επίσης οι κλεπτοκράτες της Αφρικής και της Ασίας. Έτσι, οι μη εκλεγμένοι πατρικίοι της Ευρώπης, καθώς σύρονται αβίαστα στα καθίσματα της εξουσίας.....

Κάθε σκεπτικός παρατηρητής μπορεί να φέρνει στο μυαλό κάποιες ελπίδες από αυτό το χάος.

Ίσως τα Ελληνική και Ιταλικά καθεστώτα είναι απλώς διαμεσολαβητές, για να διορθώσουν τα λάθη του παρελθόντος και να προωθήσουν μέτρα λιτότητας πριν από την επιστροφή στις εθνικές εκλογές. Ίσως τα χρέη τους, όπως αυτά της Ισπανίας και άλλων να μπορούν να επαναπρογραμματιστούν και να τηρηθούν. Ίσως η ΕΕ πρέπει μόνο να κάνει κλικ σε μια νέα ταχύτητα, με νέες ειδικότητες υπό την καλοήθη καθοδήγηση μιας επαρκούς Γερμανίας. Ίσως οι ΗΠΑ θα κάνουν οικονομίες μέσω νέων προϋπολογισμών, υπό την επανεκλογή της κυβέρνησης Ομπάμα.

Σύμφωνα με την πιστωτική φούσκα, οι ευρωπαίοι εκλογείς ψήφιζαν την μια σπάταλη κυβέρνηση μετά την άλλη και δημιούργησαν αυτά τα τεράστια ελλείμματα. Όσοι τους έλεγαν να αλλάξουν τακτική και να αποδεχθούν λιτότητα, αποδοκιμάζοντο και αυτές τις κυβερνησεις τις πέταγαν έξω.

Η σημερινή κατάσταση είναι αναμφισβήτητα χειρότερη από τη δεκαετία του 1970.

Η δημοκρατία είναι υποθετικά ένας μηχανισμός που αυτοβελτιώνεται. Ο αμερικανός Ιστορικός Arthur Schlesinger χρησιμοποιήθηκε για να καθησυχάσει το κοινό λέγοντας ότι, το αμερικανικό σύνταγμα πήρε τη Δημοκρατία στο χείλος της καταστροφής, αλλά πάντα ρυμουλκείται πίσω την τελευταία στιγμή. Αυτή η θέση είναι που τώρα δοκιμάζεται στην καταστροφή. Η Αμερικανική δημοκρατία είναι στο έλεος των δικηγόρων και των ομάδων συμφερόντων. Η ιδιοφυία της Βρετανίας για συναίνεση δεν θα μπορούσε να περιορίσει τα Neronian χρηματοικονομικά του Γκόρντον Μπράουν. Τα ίδια συνέβησαν σε όλη την Ευρώπη. Εκλογικά σώματα με πολιτικούς να υπόσχονται ακόμη πιο πολλά .

Η παρούσα υστερία της τεχνοκρατίας, από την ισχύ της οικονομικής τεχνικής από τον όχλο, ήταν πάντα ο προάγγελος της δικτατορίας. Θα πρέπει να θυμόμαστε πως πολλοί Βρετανοί θαύμασαν την αποτελεσματικότητα της δεκαετίας του 1930, την Γερμανία ...
Τότε, επίσης, θεωρήθηκε αδιανόητο ότι η Ευρώπη θα μπορούσε ποτέ πάει σε πόλεμο. Μέχρι πρόσφατα δεν πίστευαν ότι Βρετανοί στρατιώτες θα πέθαιναν κατά εκατοντάδες για "αλλαγή καθεστώτος" στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, ή ότι το Whitehall θα προετοιμάζεται για πόλεμο με το Ιράν;

Στην Ελλάδα τώρα μιλάμε για ένα "γερμανικό προτεκτοράτο". Ο ιταλός τεχνοκράτης πρωθυπουργός, κ. Mario Monti, προειδοποιεί το λαό του ότι "η διαχείριση της κρίσης έχει πληγεί από μια ανεπάρκεια της κυβέρνησης, και πρέπει να ξεπεραστεί με τη δράση σε ευρωπαϊκό επίπεδο". Εμείς δεν χρειάζεται να αναπαράγουμε την κάλυψη του ελληνικού περιοδικού με σβάστικα στην Ακρόπολη και να ανατριχιάσουμε από φράσεις "ανεπάρκεια της κυβέρνησης" και "η δράση σε ευρωπαϊκό επίπεδο". Τις ακούσαμε αυτές τις φράσεις πριν.

Η νέα γερμανική ηγεμονία (που πολλοί Γερμανοί αξιωσημείωτα αντιστέκονται) ονομάζεται "ενισχυμένη συνεργασία".

Πριν από δέκα χρόνια, μια νορβηγική μελέτη της κυβέρνησης για το μέλλον της δημοκρατίας προειδοποίησε ότι δεν ήταν αναπόφευκτη μια τέτοια κατάσταση των κυβερνήσεων. Κυβέρνηση του λαού από το λαό για το λαό πρέπει να φυλάσσεται και να ανανεώνεται συνεχώς. Αυτό στενεύει και φράζει την πρόσβαση στην εξουσία, περιορίζοντάς την σε μια κατηγορία επαγγελματιών τεχνοκρατών και στις συνεργασίες με πολλά λεφτά. Συνέβη στο μεσοπόλεμο Γερμανία. Συμβαίνει τώρα στην Ουάσιγκτον, καθώς και στα ανώτερα κλιμάκια των περισσότερων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων.

Ο εγκέφαλός μου μπορεί να είναι με την τεχνοκρατία, αλλά η καρδιά μου είναι με την πλειοψηφία, με την ελπίδα ότι αυτά τα δύο μπορούν να επαναλάβουν την ολοκλήρωση.
Αλλά πρέπει να θυμόμαστε την προειδοποίηση του Schumpeter, για την τάση του καπιταλισμού για αυτοκαταστροφή και του σοσιαλισμού στο φασισμό. Και τα δύο, είπε, ήταν "αστεία” της ιστορίας αμφιβόλου γεύσης.