Από τους Δελφούς στη Μασσαλία

Γραπτός πήλινος διάκοσμος του Θησαυρού των Μασσαλιωτών στο Μουσείο Δελφών
Γραπτός πήλινος διάκοσμος του Θησαυρού των Μασσαλιωτών στο Μουσείο Δελφών
Οι Μασσαλιώτες, ως άποικοι των Φωκαέων, δεν ξέχασαν ποτέ την πατρίδα τους. Σε κάθε ευκαιρία ακόμη και σήμερα επιστρέφουν στη μητροπολιτική Ελλάδα αναζητώντας τις ρίζες τους.
  Ετσι, αποφάσισαν στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της Μασσαλίας Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης το 2013 να παρουσιάσουν σε μια έκθεση τα απομεινάρια του Θησαυρού των Μασσαλιωτών, γλυπτά και ανάγλυφα που στόλιζαν το κτήριο στο οποίο φυλάσσονταν τα πλούσια αναθήματά τους στους Δελφούς, κυρίως μετά τις νίκες τους εναντίον των Καρχηδονίων.

Δεκαέξι αρχαία θα ταξιδέψουν, με την έγκριση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, στη Μασσαλία για να εκτεθούν από τις 15 Ιανουαρίου έως τις 15 Απριλίου 2013 στο παρεκκλήσι της Vieille Charite που βρίσκεται στην αυλή ενός πτωχοκομείου του 17ου αιώνα, όπου σήμερα στεγάζεται μεταξύ άλλων και το Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσογείου. Σε αυτό το μουσείο ανήκει και η πρωτοβουλία για την οργάνωση της έκθεσης.
Ο Θησαυρός των Μασσαλιωτών ήταν ένα κτήριο-ανάθημα που οικοδομήθηκε το 530 π.Χ. στον περίβολο του Τεμένους της Προναίας Αθηνάς (μεταξύ της Θόλου και του δωρικού θησαυρού) όπου διακρίνονται και κάποια από τα ερείπιά του σήμερα.
Ο μικρός αυτός ναΐσκος (6,14x8,40 μέτρα) ιωνικού ρυθμού ήταν κατασκευασμένος από τοπικό ασβεστόλιθο και παριανό μάρμαρο. Περιγράφεται ως έργο υψηλής τέχνης κυρίως για το γλυπτό του διάκοσμο, τμήματα του οποίου εκτίθενται στο Μουσείο των Δελφών. Σώζονται κομμάτια της ανάγλυφης περιμετρικής ζωφόρου του μνημείου όπου απεικονίζονται μάχες (Γιγαντομαχία και Αμαζονομαχία) και τμήματα των αετωμάτων και των ακρωτηρίων που πιθανώς αποτελούσαν γυναικεία αγάλματα-φτερωτές Νίκες.
Τα γλυπτά ήταν δημιουργίες μεταναστών γλυπτών από τη Φώκαια. Γιατί ως γνωστόν η Μασσαλία ιδρύθηκε τον 7ο αιώνα π.Χ. από τους Φωκαείς και έγινε αμέσως ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια της Μεσογείου.
Το κτήριο του Θησαυρού των Μασσαλιωτών ήταν σύγχρονο και εξίσου τέλειο αρχιτεκτονικά με το Θησαυρό των Σιφνίων, σύμφωνα με τον αείμνηστο αρχαιολόγο Βαγγέλη Πεντάζο. Οι κομψοί ιωνικοί του κίονες «καταλήγουν σε αιολικά κιονόκρανα, έναν τύπο σπάνιο (μια σειρά φύλλων φοινικιάς λυγισμένων προς τα έξω)».
Η παρουσία των Μασσαλιωτών στους Δελφούς κατά την αρχαιότητα ήταν σημαντική και αυτό θα καταδείξει η έκθεση, σύμφωνα με την έφορο της Ι' ΕΠΚΑ Νάνσυ Ψάλτη, η οποία εισηγήθηκε τον προσωρινό δανεισμό των 16 (από τα 23) θραυσμάτων του Θησαυρού (πέντε από το Μουσείο και έντεκα από τις αποθήκες).
Η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή, παραδοσιακός ανασκαφέας του χώρου από τον προπερασμένο αιώνα, ζήτησε και τα 23 κομμάτια του μνημείου. Ωστόσο, μερικά από αυτά ανήκουν στα λεγόμενα «αμετακίνητα», αν και σήμερα δεν κρίνεται απαγορευτική η μετακίνηση για όλα, όπως ειπώθηκε στο ΚΑΣ. Τελικά, δεν δόθηκε άδεια μεταφοράς μόνο για επτά αρχαία, λόγω της κακής κατάστασης διατήρησής τους.
Με την έκθεση αυτή η «μητέρα-πατρίδα» επιστρέφει σε μία κάποτε ελληνική πόλη ενθυμήματα από τα αρχαία δώρα της. Με τη συμβολική αυτή κίνηση επικυρώνονται οι παλιοί δεσμοί Ελλάδας, Μασσαλίας και Δελφών, παρατήρησαν κάποια μέλη του Συμβουλίου παρακολουθώντας το σκεπτικό της έκθεσης και τη διάρθρωσή της μέσα από τρεις ενότητες.
Η πρώτη θα αναφέρεται στους Δελφούς και τη σημασία τους για τον αρχαίο κόσμο. Οι επισκέπτες θα μαθαίνουν τι ήταν οι Θησαυροί των Δελφών, ποιες άλλες πόλεις είχαν ανεγείρει παρόμοια κτίσματα, όπως επίσης και τη λειτουργία του διάσημου Μαντείου των Δελφών. Στη δεύτερη ενότητα θα βλέπει το Θησαυρό των Μασσαλιωτών, δηλαδή τμήματα από τη ζωφόρο, έναν κορμό γυναικείου αγάλματος που αποτελούσε ακρωτήριο του κτηρίου και ένα αιολικό κιονόκρανο από την πρόσοψή του.
Κι επειδή τα αρχαία ευρήματα είναι αποσπασματικά, θα εκτεθεί μία μακέτα που θα συμπληρώνει την εικόνα του μνημείου στα μάτια τους. Θα έχει τη μορφή ολογράμματος σε φυσικό μέγεθος και θα προβάλλει ολόκληρο το κτήριο του Θησαυρού στο μέσον του παρεκκλησίου.
Η τελευταία ενότητα θα είναι αφιερωμένη στο χρονικό των ανασκαφών και το έργο της Γαλλικής Αρχαιολογικής Αθηνών, που γιορτάζει φέτος τα 160 χρόνια ερευνών της στην Ελλάδα. * 

http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=305865

Σχόλια