Τα υποβρύχια που βοήθησαν να βυθιστεί η Ελλάδα

Από Factorx

(The Wall Street Journal). Ενώ η Ελλάδα κόβει τις δαπάνες της από παντού, στα ζητήματα της άμυνας δεν κάνει καμιά οικονομία. Η καταχρεωμένη αυτή μεσογειακή χώρα ξοδεύει περισσότερα από ένα δισεκατομμύριο ευρώ για να αγοράσει δυο γερμανικά υποβρύχια. Παράλληλα σκέφτεται να ξοδέψει αρκετά για την αγορά 6 φρεγατών, και 15 ελικοπτέρων διάσωσης από τη Γαλλία. Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα προμηθεύτηκε περισσότερα από 24 πολεμικά αεροσκάφη από την Αμερική, σε τιμή περίπου €1.5 δισ. Μεταξύ των πανάκριβων αυτών αγορών, συμπεριλαμβάνονται και τα υποβρύχια.

Τα περισσότερα οπλικά συστήματα προέρχονται από τη Γερμανία, τη χώρα δηλαδή που ανέλαβε το μεγαλύτερο βάρος στη διάσωση της Ελλάδας. Τη χώρα που ήταν και η πιο μεγάλη κατήγορος της Ελλάδας, για το γεγονός ότι ως χώρα ζει πέρα από τα μέσα της. Οι εμπορικές αυτές συμφωνίες αποδεικνύουν περίτρανα το πώς κάποιοι από τους δανειστές της Ελλάδας κερδίζουν από την γαλαντομία της, και πως αυτό θα τους στοιχειώσει στο μέλλον.

Η Ελλάδα, με ένα πληθυσμό μόλις 11 εκατομμυρίων, είναι ο μεγαλύτερος αγοραστής συμβατικών όπλων στην Ευρώπη, και κατατάσσεται πέμπτη σε ολόκληρο τον κόσμο πίσω από τη Κίνα, την Ινδία, τα Η.Α.Ε. και τη Νότια Κορέα. Οι στρατιωτικές της δαπάνες είναι οι υψηλότερες στην Ευρώπη ως ποσοστό του ΑΕΠ. Οι δαπάνες αυτές ήταν και ένας από τους βασικούς λόγους που η χώρα καταχρεώθηκε.

Η συμφωνία των γερμανικών υποβρυχίων ξεκίνησε πριν από μια δεκαετία, όμως η παρούσα δημοσιονομική κατάσταση της χώρας περιπλέκει τα πράγματα. Η αντίπαλος Τουρκία διαμαρτύρεται. «Ακόμη και τα κράτη που βοηθούν οικονομικά την Ελλάδα, της πουλάνε οπλικά συστήματα…Η Ελλάδα δεν χρειάζεται τάνκς, πυραύλους ή υποβρύχια…» λέει ο Τούρκος διαπραγματευτής με την ΕΕ, Egemen Bagis. Από τη πλευρά του ο Θεόδωρος Πάγκαλος, αντιπρόεδρος της ελληνικής κυβέρνησης δήλωσε πως «αναγκαζόμαστε να αγοράζουμε όπλα που δεν χρειαζόμαστε… αισθανόμαστε εθνική ντροπή».

Κάποιοι ευρωπαίοι αξιωματούχοι κατηγορούν τους Γαλλογερμανούς πως έχουν χρησιμοποιήσει τις πωλήσεις όπλων ως όρο για τη βοήθεια της Ελλάδας. Οι ίδιοι το αρνούνται.

Η συμφωνία για τα γερμανικά υποβρύχια αποδεικνύεται ακανθώδης. Τον περασμένο Μάιο ο επικεφαλής μιας από τις γερμανικές εταιρίες που κατασκευάζουν τα υποβρύχια παραιτήθηκε εν μέσω ερευνών. Ο αντιναύαρχος αρχηγός του ελληνικού ΠΝ παραιτήθηκε επίσης, διαμαρτυρόμενος για την αγορά των υποβρυχίων, την οποία χαρακτήρισε ως πολιτικά υποκινούμενη. Όπως είπε, αρκούν τα 8 υποβρύχια που ήδη διαθέτει το ελληνικό πολεμικό ναυτικό. Πώς να δικαιολογηθεί η αγορά και άλλων, όταν κόβονται δραστικά οι μισθοί;

Η Ελλάδα, που αποτέλεσε το πρώτο μέτωπο του ψυχρού πολέμου στη δεκαετία του `40, είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη που αντί να αναδομήσει την οικονομία της, χρησιμοποίησε τη βοήθεια του δόγματος Τρούμαν για να ενισχύσει τις ένοπλες δυνάμεις της. Στη δεκαετία του `50, η Αμερική περιόρισε τη στρατιωτική ενίσχυση της Ελλάδας και έτσι το βάρος πέρασε στην ίδια την Αθήνα.

Οι άσχημες σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία, οδήγησαν σε όλο και περισσότερες στρατιωτικές δαπάνες. Η ανακάλυψη πετρελαίου στο βόρειο Αιγαία, σε συνδυασμό με τις συνεχείς διαμάχες σχετικά με την υφαλοκρηπίδα κλπ. έχουν κοστίσει ουκ ολίγα και στις δυο πλευρές. Το 1996 παρά λίγο να γίνει πόλεμος, με αποτέλεσμα τον ίδιο χρόνο η Ελλάδα να ξεκινήσει τον εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεων της με κόστος σχεδόν $17 δισ.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η Ελλάδα αποφάσισε να αγοράσει 3 γερμανικά class-214 υποβρύχια με οψιόν για τέταρτο, με συνολικό κόστος €1.8 δισ. Το πρώτο θα κατασκευάζονταν στα γερμανικά ναυπηγεία Howaldtswerke-Deutsche Werft GmbH, και τα υπόλοιπα στον Σκαραμαγκά. Η συμφωνία επεκτάθηκε το 2002, συμπεριλαμβάνοντας βελτιώσεις σε παλιότερα υποβρύχια στον Σκαραμαγκά, με επιπλέον κόστος €985 εκατομμύρια. Η γερμανική πλευρά αποτελείτο από μια εταιρία ιδιοκτησία της MAN SE, ονόματι Ferrostaal, και την Howaldtswerke-Deutsche Werft, ιδιοκτησίας της ThyssenKrupp Marine Systems AG. Το συνολικό αντίτιμο της συμφωνίας άγγιζε τα €2.84 δισεκατομμύρια.

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ που πρωτοαγόρασε τα υποβρύχια, μεταχρονολόγησε τα λογιστικά δεδομένα, έτσι ώστε να πληρωθούν με την ημερομηνία παράδοσης αντί με την ημερομηνία αγοράς. Την ίδια εποχή, η κυβέρνηση πάλευε να πετύχει τα κριτήρια ένταξης, ώστε να καταφέρει να μπει στην ΟΝΕ. Το αποτέλεσμα ήταν, η τιμή αγοράς να φτάσει στα χέρια της διαδόχου κυβέρνησης της ΝΔ το 2004. Η ΝΔ αντέδρασε κάνοντας μια λογιστική αλχημεία και χρεώνοντας το κόστος αγοράς των υποβρυχίων στους προϋπολογισμούς των προηγούμενων ετών, διευκολύνοντας τα δικά της λογιστικά βιβλία και αντιμετωπίζοντας έτσι το τεράστιο έλλειμμα. Και οι δυο αυτές λογιστικές μέθοδοι έγιναν αποδεκτές από την ΕΕ. Η στατιστική υπηρεσία της ΕΕ Eurostat, έκανε έρευνα, αλλά δεν προχώρησε σε κυρώσεις.

Με την επιστροφή του στην εξουσία το 2009, το ΠΑΣΟΚ έκανε κάτι παρόμοιο. Ανακοίνωσε πως το έλλειμμα ήταν πολύ μεγαλύτερο από αυτό που έλεγε η ΝΔ, βάζοντας σε κίνηση την οικονομική κρίση της χώρας. Εν τω μεταξύ , κανένα από τα υποβρύχια δεν είχε παραδοθεί ακόμη. ‘Όταν οι ‘Ελληνες επισκέφτηκαν τη Γερμανία για να τσεκάρουν τα υποβρύχια, ανακάλυψαν πως ένα από αυτά, το «Παπανικολής», έγερνε προς τα δεξιά. Σύμφωνα με τον παραιτηθέντα ναύαρχο κο Φενέκο, το ναυτικό αρνήθηκε να τα παραλάβει, όμως οι πολιτικοί επέμεναν. Η γερμανική ThyssenKrupp Marine Systems αρνήθηκε τα περί ατελειών, και απέδωσε την άρνηση παραλαβής σε άρνηση αποπληρωμής.

Έως πέρσι, η Ελλάδα είχε πληρώσει το 70% της συνολικής τιμής. Με τη συμφωνία στον αέρα, οι γερμανικές εταιρίες ακύρωσαν τη συμφωνία. Τον περασμένο Μάρτιο οι δυο πλευρές άρχισαν την επαναδιαπραγμάτευση. Αντί για τον εκσυγχρονισμό τριών παλιών μοντέλων, μόνο ένα θα εκσυγχρονίζονταν, και θα αγοράζονταν δυο καινούργια επιπλέον, συνολικά δηλαδή 6 νέα υποβρύχια με κόστος αγοράς 1.3 δισ. ευρώ.

Η ναυπηγική εταιρία Abu Dhabi MAR LLC θα αγόραζε το 75.1% του Σκαραμαγκά, με τη νέα συμφωνία των επιπλέον υποβρυχίων ως όρο για τη πώληση των ναυπηγείων. Τελικά, η ελληνική κυβέρνηση δέχτηκε να παραλάβει το υποβρύχιο με τον όρο να το μεταπωλήσει. Η συμφωνία δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί.

Ο Έλληνας υπουργός Άμυνας μιλώντας στο κοινοβούλιο, εξήγησε πως η συμφωνία αποσκοπούσε στο να τελειώσει το μπέρδεμα, και να κοπεί ο γόρδιος δεσμός που κληρονόμησε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Η Ελλάδα είχε ήδη πληρώσει 2 δισεκατομμύρια και παίζονταν 1200 θέσεις εργασίας. Όμως τον Φεβρουάριο, και καθώς η λύση φαίνονταν στον ορίζοντα, οι εισαγγελικές αρχές του Μονάχου άρχισαν να ανακαλύπτουν αθέμιτες συναλλαγές στις έρευνες τους.

Τα στελέχη της Ferrostaal είχαν διοχετεύσει εκατομμύρια ευρώ σε πολιτικούς για να ξεκινήσει η συμφωνία το 2000, μέσω μιας ελληνικής εταιρίας ονόματι Marine Industrial Enterprises. Σύμφωνα με τα στοιχεία, η εταιρία πλήρωνε «αξιωματούχους και ανθρώπους που αποφάσιζαν» στην Ελλάδα. Μέχρι στιγμής δεν έχουν απαγγελθεί κατηγορίες.

Παρά τη δύσκολη δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας, και παρά τη μακρόχρονη συμφωνία των υποβρυχίων, η Γερμανία είναι έτοιμη να συνεχίσει τη δουλειά. Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Guido Westerwelle, ανέφερε τον Φεβρουάριο σε μια ελληνική εφημερίδα πως η Γερμανία δεν θέλει να πιέσει την Ελλάδα να αγοράσει οτιδήποτε.

S.A. (Wall Street Journal)