Παυσίλυπο: Μια όαση πρασίνου στο κέντρο της Καρδίτσας



Μια πραγματική όαση πρασίνου στο κέντρο της πόλης της Καρδίτσας αποτελεί το Παυσίλυπο, το οποίο ήταν το πρώτο αστικό κοινόχρηστο πράσινο που απέκτησε η Καρδίτσα, είκοσι μόλις χρόνια μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας στο ελληνικό κράτος. Η δημιουργία του πάρκου, έκτασης 165 στρεμμάτων, σε σχέδια του μηχανικού Γ. Φώσκολου, ήταν πρωτοβουλία του δημάρχου Στέργιου Λάππα, ο οποίος συνέδεσε το όνομα του και με άλλα έργα υποδομής, όπως το δίκτυο ύδρευσης, τα δημοτικά λουτρά, η κεντρική πλατεία και η δημοτική αγορά.
Όπως Αναφέρει η Φωτεινή Λέκκα, αρχαιολόγος - μουσειολόγος, ονομάστηκε "Παυσίλυπον ...διότι αληθώς και τας οδύνας και την θλίψιν διασκεδάζει και την λύπην παύει εκ του αέρος του καθάριου και δροσερού και εκ του ζύθου του πινομένου αφθόνως και εκ των ασμάτων του πάνυ ευστόμου φωνογράφου".
Αρχικά, τα δένδρα κάλυπταν το τμήμα βόρεια του σημερινού πεζοδρόμου Τερτίπη, ενώ το νότιο τμήμα (σημερινή πλατεία Πλαστήρα) καταλάμβανε ο ανθόκηπος, με το κομψό λευκό καφενεδάκι με τα δύο κιόσκια, εικόνα που συναντάμε σε πολλές καρτ- ποστάλ του Μεσοπολέμου.


Στο χώρο αυτό φιλοξενούνταν μέχρι το '40 όλα τα καλλιτεχνικά γεγονότα της πόλης. Από τις συναυλίες της Φιλαρμονικής και τις κινηματογραφικές προβολές μέχρι τις παραστάσεις του θεάτρου και του καραγκιόζη.
Το πάρκο συνδέθηκε με σημαντικά γεγονότα της πνευματικής και οικονομικής ζωής, όπως οι γιορτές των Ανθεστηρίων, που αναβίωσαν το 1931 με πρωτοβουλία της Λαϊκής Βιβλιοθήκης "Η Αθηνά" και η πρώτη Πανθεσσαλική Έκθεση Εθνικών Προϊόντων, το 1935.
Στη δεκαετία του '30, τμήμα του πάρκου κατέλαβαν το 3ο δημοτικό σχολείο και το πολυϊατρείο, το οποίο μετά τους σεισμούς του 1954 στέγασε προσωρινά το δημαρχείο. Το σημερινό αναψυκτήριο κτίστηκε στα μέσα της δεκαετίας του '50, όταν ο ανθόκηπος μετατράπηκε σε ασφαλτοστρωμένη πλατεία.
Την ίδια εποχή τοποθετήθηκαν η προτομή του πρωθυπουργού Ν. Πλαστήρα και τέσσερα αγάλματα μουσών που μεταφέρθηκαν από την πλατεία Ομονοίας των Αθηνών, τα οποία σήμερα βρίσκονται στην κεντρική πλατεία.
Η ανάπλαση του Παυσίλυπου, στη δεκαετία του '90, βασίστηκε σε μελέτη βραβευμένη σε πανελλήνιο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό του 1984 και είχε στόχο τη μετατροπή του σε σύγχρονο αστικό πάρκο.
Οι πρώτες ασφαλείς πληροφορίες για την πόλη της Καρδίτσας, επισημαίνει η κ. Λέκκα, ανάγονται στον 15ο αιώνα και προέρχονται από οθωμανικές διοικητικές πηγές. Το 1455 η Καρδίτσα εμφανίζεται ως χωριό της επαρχίας Φαναρίου με πληθυσμό 160 κατοίκους. Τα 3/4 ήταν μουσουλμάνοι, ορισμένοι από αυτούς ήταν ντόπιοι ελεύθεροι σκλάβοι, οι οποίοι εξισλαμίστηκαν.
Ζούσαν αποκλειστικά από τη γεωργία, ενώ παράλληλα διατηρούσαν μικρούς κήπους, αμπέλια και λίγα πρόβατα, γουρούνια και μελίσσια. Ελάχιστοι ασχολούνταν με την επεξεργασία του μαλλιού και κανείς με το εμπόριο. Το 1506 ο πληθυσμός της Καρδίτσας ήταν μεγαλύτερος κατά 34% με τους χριστιανούς να αποτελούν το 1/3 περίπου του συνόλου. Παρ' ότι δεν εντοπίζεται ακόμη η λειτουργία αγοράς, η αγροτική παραγωγή έχει αυξηθεί σημαντικά και καταγράφονται τρεις νερόμυλοι.
Αμέσως μετά την απελευθέρωση, σύμφωνα με στοιχεία του δήμου Καρδίτσας, άρχισε η αποχώρηση του τουρκικού πληθυσμού, ο οποίος αποτελούσε και την πιο εύρωστη οικονομικά τάξη της πόλης.
Ο νέος αιώνας (20ος) βρήκε μια πόλη ανήσυχη, με νέους επιστήμονες, επαγγελματίες και αγρότες να έχουν αποδυθεί σε σκληρούς αγώνες για τη δρομολόγηση νέας πορείας στην οικονομική, κοινωνική και πνευματική ζωή της πόλης. Μετά και από τη λύση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της γης (απαλλοτρίωση τσιφλικιών) ο τόπος μπήκε σε πορεία οριστικής και αδιάλειπτης ανάπτυξης.

Από: The Athens News Agency at <http://www.ana.gr/>

Σχόλια